Riet Kerstens verlaat haar Hengelose sloopwoning niet zonder slag of stoot

Brief

Op een dag, nu acht jaar geleden, ligt er een brief van Welbions, de woningbouwcorporatie, op de deurmat. Riet maakt de brief open en leest de eerste zin: ‘Er zijn plannen om in 2023 in de wijk te gaan slopen en om alles opnieuw te ontwikkelen.’ Onder meer haar woning zou gesloopt gaan worden. “Maar,” denkt ze gelijk, “mij krijgen ze hier niet weg.”

Eind 2018 valt er een tweede brief op de mat. Daarin staat dat er 107 woningen gesloopt worden. Aan de Geerdinksweg, de Mariastraat, de Krabbenbosweg en de Wilderinksstraat. Dit nieuws komt bij Riet keihard binnen. Gaan ze al die bewoners zomaar op straat zetten? Ze leest de brief zorgvuldig door. Er komen nieuwe, aardgasvrije woningen. De Nijverheid moet de eerste wijk van Hengelo worden waar de bewoners van het gas gaan. Dat heb ik weer, denkt Riet.

Om te begrijpen waarom deze huizen gesloopt gaan worden, moeten we terug naar 2011. Welbions en de gemeente Hengelo maken een wijkperspectief voor De Nijverheid en scannen alle woningen. Hieruit blijkt dat de staat van 107 woningen bouwtechnisch ‘zeer slecht’ is. Het gaat hier om de schil van het huis, de gevel, de vloer, maar ook om verzakkingen en vochtproblemen.

Bewonersactiecomité

Riet snapt er niks van. Okay, al dertig jaar is er geen onderhoud gepleegd aan de woningen. Ze heeft zelf al jaren last van lekkage en het huis is slecht geïsoleerd. Maar om dan nu ineens te zeggen dat ze gesloopt moeten worden vanwege die slechte staat… Riet wordt er boos van. “Dit is niet eerlijk”, zegt ze. Ze heeft een fijn huis en ze hoeft geen aardgasvrije woning.

Al gauw krijgt de SP het nieuws te horen. Raadslid Vincent Mulder trommelt wat buren op om tegen dat wat als onrecht voelt te strijden. Riet, Rita, Jacqueline, Jan en Femmy steken met hulp van Mulder de koppen bij elkaar en richten een bewonersactiecomité op.

De SP stelt een enquête op met de vraag hoe bewoners tegen de sloopplannen aankijken. Uit de enquête komt naar voren dat 80% tegen de sloopplannen is. Riet heeft ergens gehoord dat al bij 70% het proces kan worden gestagneerd. Om de bewoners een hart onder de riem te steken, organiseert het bewonersactiecomité in de zomer van 2019 een barbecue. “We zijn een stap verder”, beschrijft Riet het gevoel van toen.

Bijeenkomst in het Excelsiorhuis

Op 23 oktober 2019 heeft het bewonersactiecomité de woningcorporatie uitgenodigd om de resultaten te overhandigen en om haar verhaal te doen. Met borden als ‘Slopen? Bezopen!’ staan ze in het Excelsiorhuis. De bewoners leggen uit dat ze liever willen dat de huizen gerenoveerd worden en dat ze bang zijn dat de huren van de nieuw te bouwen huizen fors duurder zullen zijn.

Toch wil Welbions de plannen doorzetten. “De 70 procent-regeling geldt alleen bij renovatie”, legt Welbions uit. ‘’Renoveren valt duurder uit. Als we gaan renoveren lopen de kosten per huis op tot rond de 130.000 euro. Daar kan je een mooi nieuw huis van bouwen.’’ Riet constateert dat de woningcorporatie niet te vermurwen valt: “We hebben geen macht, we hebben niks te vertellen.”

Naar de raad

“We moeten het hoger opzoeken”, zegt Riet. Het comité trekt op 4 december 2019 met protestborden naar het stadhuis, naar de raadsvergadering. Riet neemt het woord en spreekt de gemeenteraad toe: “Wij wonen graag in deze wijk, we hebben leuke huizen met een tuin. Er is weinig tot geen onrust. De buren kennen elkaar goed. De woonvisie van de gemeente vraagt bovendien om 3.200 sociale huurwoningen in Hengelo bij te bouwen. Uit onze enquête blijkt dat een meerderheid van de bewoners tegen de sloop is en voorstander van renovatie. Wij hopen dat u zich verdiept in deze kwestie.” Na afloop kunnen Riet en haar buren alleen maar hopen dat de raadsleden wakker geschud zijn en actie ondernemen.

Weigering

Het is 2020 en Riet wil nog steeds weten waarom nu precies deze huizen gesloopt moeten worden. Het bewonersactiecomité vraagt of ze technische rapporten mogen inzien, maar de woningcorporatie weigert. Intussen zet het college van B&W geen handtekening onder het sociaal plan. De woningcorporatie is namelijk de prestatieafspraken niet nagekomen. Zou er nu toch niet gesloopt kunnen worden? Even heeft Riet hoop, maar als de woningcorporatie besluit om er mee door te gaan en de prestatieafspraken eind 2020 alsnog worden ondertekend, ziet ze het somber in. “Het is vechten tegen de bierkaai”, zegt Riet.

Beschermd stadsgezicht

Welbions geeft aan dat zij als woningcorporatie het besluit nemen. “We proberen zoveel mogelijk te communiceren met de desbetreffende bewoners”, zegt Welbions. “We hebben daarom aan het begin een klankbordgroep opgezet. Aan het eind nemen wijzelf het besluit.”

In augustus 2020 valt de zoveelste brief van de woningcorporatie op de mat. In de brief staat dat het plan officieel doorgaat. In 2023 moet de sloop beginnen. De 16 witte huisjes naast het blok van Riet blijven wél staan en worden gerenoveerd, omdat deze beschermd stadsgezicht zijn. Er komen 48 nieuwe huurwoningen en 37 koopwoningen voor de te slopen huizen terug, allemaal aardgasvrij.

Verhuizing

Riet moet de knoop doorhakken. Blijven vechten of voor zichzelf kiezen? De afgelopen jaren zijn er al bewoners afgehaakt en zij wonen nu ergens anders. Riet krijgt te horen dat er een wit huisje beschikbaar komt. Ze neemt de beslissing om daarvoor te tekenen; ze hoeft de buurt niet te verlaten en de witte woning is net zo mooi als haar huidige huisje.

Het is eind 2021. Volgend jaar zit Riet in haar nieuwe woning. Ze denkt terug aan de strijd die ze hebben gevoerd tegen Welbions. Ze voelde geen steun van de gemeenteraad, noch van het BewonersOverleg De Nijverheid, zegt ze. “Het voelde alsof we met ons hoofd tegen een muur liepen”, vertelt ze. “De enige partij die achter ons stond was de Hengelose tak van de SP.”

Welbions: ‘Beste oplossing’

Welbions snapt dat de mensen boos en verdrietig zijn, maar ziet dit toch als de beste oplossing. “Met huurwoningen en koopwoningen willen we de wijk aantrekkelijk maken”, geeft een woordvoerder aan. “Als je gaat investeren in nieuwbouw heeft de wijk hier op lange termijn meer aan dan op korte termijn. Anders gaat het botsen.”

Riet kan inmiddels best een eind meegaan in het verhaal, maar ze miste het menselijke aspect. Het luisterend oor. “Tegen zulke grote mensen sta je uiteindelijk toch machteloos”, zegt ze tot besluit.