Gevulde vrachtwagens die richting Oekraïne vertrekken zijn sinds de oorlog geen onbekend gezicht voor de inwoners van Enschede. Maar er is een Nederlands initiatief die zijn voertuigen vult met een opvallendere lading. Stichting Eyes on Ukraine zamelt geld in om drones richting het front te versturen. De drones dragen een camera waardoor de oorlog op afstand gefilmd kan worden. “Deze beelden zullen een verschil maken over hoe men deze oorlog zal herdenken.”
Dankzij de uitvinding van smartphones, heeft een groot deel van de wereldbevolking een functionele camera in zijn broekzak. Dit leidt ertoe dat je overal ter wereld kan filmen, ook in een oorlogsgebied. Tijdens oorlog is het belangrijk dat vastgelegd wordt wat zich afspeelt op het front. Aanwezigheid op het slagveld met zo’n smartphone is levensgevaarlijk. Er is een manier hoe er op een veiligere manier beelden kunnen worden gemaakt: de inzet van drones.
De op afstand bestuurbare drones, kunnen om enkele redenen een verschil maken in de oorlog. Ze kunnen oorlogsmisdaden vastleggen die kunnen worden vertoond aan het hoger gerechtshof. Ze kunnen tactische opnames maken die direct van belang kunnen zijn voor het leger. Tot slot zijn ze cruciaal voor de archivering van deze strijd. Alle beelden zullen worden opgeslagen op het Europese Beeldarchief. Om deze redenen zet Eyes on Ukraine zich in om drones af te leveren aan Oekraïne. Inmiddels zijn er bijna driehonderd succesvol gearriveerd, maar het moeten er nog meer worden.
Het versturen van honderden drones naar Oekraïne, was niet gelukt zonder de samenwerking met het Enschedese kunstcollectief Black Brick. Het partnerschap tussen deze twee partijen kwam op een bijzondere manier tot stand. “Wij specialiseren ons in mediakunst,” zegt bestuurder Jacco Borggreve. “Eyes on Ukraine zocht naar een plek waar zij 188 drones konden opladen. Wij waren de enige groep die genoeg mensen en stekkerblokken beschikbaar hadden.”
In de kelder onder het station waar Black Brick opereert, gebeurt meer dan alleen het opladen van de drones. De vliegende camerahouders worden voorzien van speciale firmware zodat ze niet te traceren zijn. “We weten niet hoe het front eruit ziet op het moment dat de drones in Oekraïne arriveren. We proberen de dronepakketten zo compleet mogelijk aan te leveren. We zorgen dat de drones opgeladen zijn en bijgewerkt. We leveren ook instructiebrieven en transformatoren voor autoaccu’s, zodat ze de stroom van een auto kunnen gebruiken om de drones op te laden,” zegt Borggreve.
Intussen zijn er al twee ladingen aangekomen in Oekraïne waardoor de teller inmiddels op 289 afgeleverde drones staat. Om al die drones voor te bereiden zijn de leden van Black Brick dagenlang bezig geweest. “Wij hadden in eerste instantie totaal niet voorzien hoeveel werk het is om zoveel drones klaar te maken,” geeft Borggreve toe.
Benieuwd wat Enschede nog meer voor Oekraïne doet? Bekijk dan dit overzicht.
“Als je ze dan ziet wegrijden hoop je maar op het beste. Ik heb veel appcontact met de chauffeurs gehad en het is een opluchting als ik hoor dat ze veilig aankomen.” Zodra de drones in het oorlogsgebied zijn aangekomen, ligt de bal weer volledig bij Eyes on Ukraine. Samen met een Oekraïense reisbureau bepalen zij waar de drones terecht komen.
Ondanks dat ze geen aandeel hebben in de eindfase van het proces, is het voor Black Brick duidelijk dat de drones wel degelijk in de juiste handen komen. “Een paar mensen hebben mij berichten gestuurd via mediaplatform Reddit, waarbij ze aangeven dat ze beelden hebben gezien die afkomstig zijn van ‘onze’ drones.
Eyes on Ukraine zal doorgaan met het versturen van drones zolang er vraag naar is. Op de site van Eyes on Ukraine kan worden gedoneerd en meer worden gelezen over het initiatief.