'Flexwoningen' genoemd als alternatief voor voorrang statushouders op woningmarkt in Enschede
Het met voorrang toewijzen van sociale huurwoningen in Enschede aan statushouders en andere zogeheten 'spoedzoekers' wordt op termijn mogelijk afgeschaft. Althans, daarvoor lijkt er een meerderheid te zijn in de gemeenteraad. Een PVV-motie met die strekking eindigde dinsdagavond door de afwezigheid van één raadslid in een 19-19 stemming, waardoor het voorstel de volgende raadsvergadering opnieuw op tafel ligt. Het college krijgt van de indieners de tijd voor een alternatief om bij de huisvesting van statushouders aan de verplichtingen van het Rijk te voldoen.
Elke gemeente in Nederland is verplicht om jaarlijks een bepaald aantal statushouders (vluchtelingen met een verblijfstatus) huisvesting te bieden. Veel gemeenten doen dit door woningen in de sociale huursector met voorrang aan deze groep toe te wijzen. In Enschede, dat vorig jaar 223 statushouders moest plaatsen, gebeurt dit voordat de betreffende woning door de corporatie via het lotingsysteem aan woningzoekenden wordt aangeboden. In 2021 ging het om 76 woningen, zo'n 3 procent van het totaal aantal verhuurde huizen op de sociale woningmarkt.
Tandje erbij
Minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening wil dat gemeenten een tandje bijschakelen en tot 1 op de 8 sociale huurwoningen (12,5%) aan statushouders ter beschikking stellen. Dat moet de druk op de overvolle azc's en noodopvangcentra - waar statushouders soms noodgedwongen moeten blijven wonen - doen afnemen.
Als taakstellingen niet worden gehaald worden dwangmiddelen, zoals het op kosten van de gemeente boeken van hotelkamers, niet geschuwd. Ondanks die vooruitzichten willen meerdere partijen in de gemeenteraad van Enschede juist van de voorrangsituatie af. De PVV diende daarom dinsdag een door VVD, CDA en Forum voor Democratie gesteunde motie in waarin het college wordt verzocht om het af te zien van het aanwijzen van sociale huurwoningen voor statushouders.
Verdomhoekje
Tegenstanders van de motie hekelen de strekking van de motie. "Het zijn telkens dezelfde groepen mensen die in het verdomhoekje worden geplaatst", aldus een getergde Marianne Schouten van GroenLinks. PvdA-fractieleider Yara Hümmels noemde de hele discussie over woonruimte voor statushouders een 'naar debat'.
De ondersteuners van de motie vinden juist dat alle woningzoekenden op deze wijze gelijk worden behandeld. "Juist door een bepaalde groep anders te behandelen dan de rest zorg je ervoor dat er iedere keer weer over hen wordt gepraat. En dat is voor die mensen zelf ook niet leuk", stelt VVD-fractieleider Malkis Jajan.
Flexwoningen
Volgens wethouder Jeroen Diepemaat (VVD) is de gemeente verplicht om zich aan de taakstellingen voor huisvesting van statushouders te houden. Het zomaar afschaffen van voorrang - of 'maatwerk', zoals Diepemaat het zelf noemt - kan dus niet. Wel wil hij zogeheten flexwoningen realiseren om in algemene zin spoedzoekers (van statushouders tot een zwangere vrouw die op straat dreigt te komen) van woonruimte te voorzien. Vanuit deze tijdelijke huisvesting zouden spoedzoekers zich (zonder voorrang) op de reguliere sociale woningmarkt kunnen begeven. Daar is de zoektijd gemiddeld 9 maanden in Enschede.
De PVV en de andere indieners van de motie geven de wethouder de tijd om het plan verder te ontwikkelen. Met die toezegging krijgt het voorstel ook de benodigde steun van Burgerbelangen. Door afwezigheid van BBE-raadslid Joffrey Vogelzang eindigde de stemming gelijk. Ervan uitgaande dat de politieke verhoudingen niet veranderen en de voltallige raad aanwezig is, zou de motie het bij de volgende stemming op maandag 20 juni wel moeten halen.
