Hengelo gaat minima niet extra ondersteunen in energiecrisis, ondanks buffer van 45 miljoen

De partijen riepen woensdag in twee amendementen het college op om respectievelijk vier en drie miljoen euro beschikbaar te stellen aan de inwoners van Hengelo voor de verduurzaming van hun woning (voorstel GroenLinks) en om huishoudens met een laag inkomen extra te compenseren voor hun energierekening (voorstel SP/LokaalHengelo). Fractievoorzitter Agnes Booijink van GroenLinks sprak zelfs van een cadeautje aan de inwoners. De twee amendementen werden na een stevig debat door een meerderheid van de raad weggestemd. Verschillende partijen willen na het zomerreces een brede discussie over een mogelijke bestemming van het resultaat dat vorig jaar is behaald.

Buffer

CDA-wethouder Hanneke Steen wees op het belang om een buffer aan te leggen in onzekere tijden. In politieke kringen wordt met angst en beven gekeken naar 2026, dat al wordt bestempeld als een 'ravijnjaar' voor Nederlandse gemeentes. Het kabinet werkt namelijk aan een nieuwe manier van het bekostigen van gemeenten en provincies vanaf dat jaar. Hoe de financiering er tegen die tijd concreet gaat uitzien, is nog niet bekend, maar het zou goed kunnen dat gemeentes een lagere bijdrage vanuit het Rijk krijgen. Den Haag geeft in ieder geval nu al een soort winstwaarschuwing af en raadt gemeentes aan om een buffer aan te leggen. "Het is daarom zaak verstandig om te gaan met het geld dat we in onze reserve hebben," zei Steen.

Hengelo lijkt zich met een algemene reserve van 45 miljoen geen zorgen te hoeven maken. Wethouder Steen zei woensdag tegen de gemeenteraad dat er zeker 'geen sprake is van geld oppotten, maar er worden niet zomaar cadeautjes weggegeven'. "Op het moment dat wij aan de slag gaan met verduurzaming en wijkgericht werken, dan gaat het niet over cadeautjes, maar over investeren in zaken die echt broodnodig zijn."

Verduurzamen

Fractievoorzitter Agnes Booijink van GroenLinks zei woensdag in haar betoog tijdens indienen van het amendement dat wat haar betreft de energietransitie niet kan wachten. "Het college wil geld oppotten voor slechtere tijden. Wij verschillen daarover van mening, want wij vinden het nu al een slechte tijd."

De fractievoorzitter van GroenLinks kreeg vanuit verschillende partijen flinke kritiek op het amendement 'om vier miljoen uit te delen aan inwoners' voor verduurzaming. Wilde Booijink dat geld nu zomaar uitdelen of niet? Ja, dat was de bedoeling, al was het nog onduidelijk hoe het geld besteed zou moeten worden en aan welke duurzame maatregelen.

"Ik denk aan alles dat meewerkt om de energietransitie te organiseren," zei Booijink tegen de raad. "Dan denk ik aan het verduurzamen van het huis, maar ook aan de aankoop van een energiezuinige koelkast of zelfs aan het vergroenen van de tuin, zonnepanelen of warmtepomp."

Onduidelijkheid

Bij fractievoorzitter Mitchell Boers van de VVD riep het amendement van GroenLinks ook de nodige vragen op. Boers vond het wel heel makkelijk om met geld te strooien en miste een gedegen plan om te kijken als het gaat om verduurzamen van woningen. "We moeten wel zorgen dat, als we met geld strooien, het wel goed terecht komt. Dus niet een zak geld weggeven en zeggen: kijk maar wat je ermee doet."

Herbert Capelle van Hengelose Burgers zei het plan niet concreet te vinden en sprak van 'een achterban-amendement.' "Moet de gemeente hiervoor opdraaien? Om hoeveel woningen gaat het? Heeft u dat allemaal berekend?" Booijink zei daarop dat ze geen tijd had gehad om alles al precies uit te rekenen. "Dat wil ik heel graag doen, dus ik zou zeggen: als u het allemaal ondersteunt, dan wil ik de gehele zomervakantie gebruiken om het allemaal door te rekenen en dan kom ik in september met een ontzettend goed plan."

Fractievoorzitter Vincent ten Voorde van de PvdA verwees naar het nieuwe collegeprogramma, waarin over een duurzaamheidsloket en een stimuleringsplan energiebesparen wordt gesproken. Ten Voorde vroeg of Booijink bereid was om het amendement in te trekken en te wachten tot het college zelf met dit soort concrete voorstellen komt. Dat wilde Booijink niet. "Dit amendement gaat om extra geld dat we willen besteden aan de plannen die in het collegeprogramma staan."

Brede discussie

De SP diende samen met Lokaal Hengelo een amendement in om drie miljoen te reserveren voor het compenseren van huishoudens met een laag inkomen, die hun energierekening niet meer kunnen betalen. Daarover zou dan na de zomer een debat moeten volgen. SP-fractievoorzitter Hugo Koetsveld wees op steden als Rotterdam en Apeldoorn, die inmiddels een bedrag hebben gereserveerd om een brede energietoeslag te kunnen regelen voor inwoners, die in de problemen zijn gekomen.

Frank Peters zei namens ProHengelo dat zijn partij niet meegaat met het vastleggen van grote bedragen. "We zouden liever na de zomer een brede discussie hebben over de 9,3 miljoen die we naar de algemene reserve schrijven." Tijdens het debat bleek dat meer partijen daar wel oren naar hebben. Peters is voorzichtig en verwacht dat er nog veel grotere problemen volgen als het gaat om energie-, voedsel- en benzineprijzen. "Ik denk niet dat het goed is om zomaar op een woensdagavond even lukraak twee bedragen vast te leggen."

Samen met de raad?

Wethouder Jacqueline Freriksen gaf aan een brede raadsdiscussie na de zomer niet zo'n goed idee te vinden. "Het klinkt sympathiek, maar besef dat wij op dit moment nog onvoldoende weten om een brede raadsdiscussie hierover te kunnen voeren in september."

Peters reageerde furieus op de uitleg van de wethouder van BurgerBelangen: "Het nieuwe college zegt steeds: we willen het samen met de raad doen. Nu hoor ik meerdere partijen zeggen dat zij wel een brede discussie willen over die 9,3 miljoen, wat we daarmee willen, maar u zegt: dat willen we niet?"

Empathie

Koetsveld ergerde zich eraan dat tijdens het debat steeds werd gedaan of de gemeente heel armlastig is, terwijl er miljoenen op de plank liggen. "Mag ik u eraan herinneren dat wij een algemene reserve hebben van zo'n 45 miljoen. Dat zijn echt enorme bedragen. Dan hebben we het over mensen die acuut hun energierekening niet kunnen betalen en diep in het rood staan. Ik vind het nogal wrang eigenlijk dat wij onszelf hier arm rekenen met een zeer grote algemene reserve en een heel groot overschot op het afgelopen boekjaar, wetende dat er mensen zijn, die de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen." Koetsveld beet de wethouder toe wat meer empathie te hebben voor mensen die het geld wel beter kunnen gebruiken.

Wachten op het Rijk

Freriksen zei daarop dat er wel degelijk wordt meegedacht met de problematiek door het Rijk. De wethouder zei toch eerst te willen wachten op maatregelen die de landelijke overheid gaat treffen en niet eerst zelf een greep uit de algemene reserve te willen doen. "Als dat onvoldoende blijkt te zijn, dan kunnen we met elkaar de discussie aangaan. Het is niet nodig om het geld vooraf al te beklemmen. In principe heeft u als raad altijd de mogelijkheid om op basis van een goed plan geld uit de algemene reserve te halen."

Externe link: Door hogere prijzen komt één op de drie Nederlanders moeilijk rond (NPO Radio 1)