Oekraïense Yuliya in Enschede: ‘Ik wil leren fietsen’
Yuliya (35) vluchtte in maart vorig jaar met haar dochtertje Darina (2) vanuit Charkov naar Lviv. Negen maanden geleden kwam zij in Enschede terecht, waar ze onderdak vond bij een alleenstaande man. Ze wil in Nederland blijven.
De Russische inval in Oekraïne leidde tot hevige gevechten aan de noordzijde van Yuliya’s thuisstad. Charkov, de tweede stad van het land, werd aangevallen. Net als het westelijker gelegen Kiev. Het waren raketinslagen en beschietingen die haar verdreven uit haar land, maar al voor die tijd waren er problemen op persoonlijk vlak. De optelsom maakt dat Yuliya nu kiest voor een nieuw bestaan.
De vlucht
Yuliya en Darina vluchtten op 7 maart, twee weken na de Russische invasie. “Ik nam mee wat ik nodig had: papieren, koekjes, kleding.” Een collega-journalist uit de Verenigde Staten vertrok gelijktijdig. Een rit met een taxi door een kapotgeschoten stad, een treinreis naar Lviv. “Daar doe je normaal gesproken acht uur over. Nu waren dat er zevenentwintig.”
Charkov
Charkov (of: Kharkiv) telde voor de Russische inval 1,5 miljoen inwoners en is daarmee na Kiev de tweede stad van Oekraïne. Het ligt in het noordoosten van het land, op vijftig kilometer van de grens met Rusland. Inname van de stad was een hoofddoel van de Russen, toen zij op 24 februari 2022 binnenvielen.
De gevechten om Charkov waren hevig. Het front reikte tot aan de noordgrens van de stad, die zwaar onder vuur lag. Maar, net als bij Kiev, wisten de Russen de stad niet te veroveren. In de tweede helft van mei werd de aanval definitief afgeslagen.
Begin september, tijdens het onverwacht succesvolle tegenoffensief van na de zomer, drong Oekraïne de Russische strijdmacht terug tot achter de eigen landsgrens.
De trein zat stampvol. “Elf mensen in een coupé. En drie katten.” Na twee maanden Lviv en twee weken ergens in Roemenië, reisden moeder en dochter naar Enschede. “We zaten in Roemenië bij een oude vrouw en dat ging niet zo goed. Een vriendin, die al in Enschede zat, zei: ‘Kom naar Nederland.’”
Naar Enschede
In de Enschedese opvang voor Oekraïeners in de Noordmolen ontstond, ook weer via-via, het contact met de alleenstaande man bij wie ze inmiddels bijna negen maanden in huis is. En dat gaat goed.
“We wonen als een gezin. I look like a ‘vrouw’”, lacht Yuliya, als ze een beeld schetst van haar leven op dit moment. Darina - begin februari 2 geworden - gaat naar een peuterspeelzaal, zijzelf maakt een online-radioprogramma van twee uur voor Oekraïeners en gaat regelmatig naar de bibliotheek en het wijkcentrum in de Wesselerbrink. “Maar ik wil werken. En ik wil leren fietsen.”
Problemen voor de oorlog
De Oekraïense liep stage bij de internetredactie van een mediabedrijf in Charkov toen de oorlog uitbrak. Ze had net een scheiding achter de rug. Een van de heftige soort. “Mijn ex heeft het huis in brand gestoken en me op straat gegooid.” Vier kinderen werden uit huis geplaatst. Een maand nadat Yuliya met haar jongste dochter vluchtte, vertrokken ook zij. Naar Duitsland.
Yuliya hoopt ook hen binnen afzienbare tijd naar Nederland te halen, maar het papierwerk dat daarvoor nodig is, ligt in Charkov. Net als haar diploma’s. “Hij heeft me alles afgenomen.” Ze lacht. “Ik was al voorbereid voor oorlog.”
De achterblijvers
Haar ouders verblijven inmiddels in een zomerhuis, even buiten de stad. Daar is het rustiger. “Er is wel elektriciteit, maar geen internet. We bellen. Ze stoken op hout; het huis ligt in een uitgestrekt bosgebied.”
Het appartementencomplex in Charkov waar Yuliya woonde, is gedeeltelijk verwoest door een raketinslag. Dat hoorde zij van een buurman, die er nog altijd woont. “Alle ramen liggen eruit.” Yuliya’s moeder smeekte haar om het na de inval nog even een paar weken aan te zien. “‘Er komen besprekingen met Poetin’, zei ze. ‘Wacht nog even.’”
Yuliya zwijgt een moment. “Het is goed dat we zijn gegaan.”
