De muziek- en theaterproductie Hengelo Heroes die op 6 april wordt uitgevoerd was in sneltreinvaart uitverkocht. Dat was de reden voor initiatiefnemer Stichting Bernards Ontmoeting om een poging te wagen een tweede voorstelling over de April-meistaking van de grond te tillen. “Dat is gelukt. Het bazuint rond in Hengelo”, lacht medeorganisator Jeannette Lodeweges. De kaarten voor de tweede editie zijn inmiddels al verkrijgbaar bij de Hengelose Schouwburg.
Volgens Lodeweges is er maar een plek in Hengelo waar de muziek- en theaterproductie kan worden uitgevoerd. “In de Gieterij, want daar begonnen de arbeiders van Stork op donderdag 29 april 1943 de staking, die landelijk werd overgenomen.”
Dit jaar is het tachtig jaar geleden dat de fabrieksarbeiders van Stork in opstand kwamen tegen de Duitsers en het werk neerlegden. Reden: de Arbeitseinsatz die de bezetters afkondigden. Nederlandse militairen die in 1940 hadden gevochten, moesten zich melden om in Duitsland te gaan werken.
De historische staking die in april en mei in Hengelo met talrijke activiteiten wordt herdacht, moest wel tot een theaterstuk leiden, vindt Lodeweges. Haar stichting had al ervaring met soortgelijk producties en er zijn Hengeloërs genoeg die mee willen doen, was het idee. Dat bleek.
Aan de omvangrijke voorstelling doen al gauw driehonderd vrijwilligers mee. “Tweehonderd Hengeloërs zingen mee in het gelegenheidskoor, muziekvereniging Armonia levert 45 muzikanten, er zijn solisten en 60 studenten van het ROC maken filmpjes, verzorgen de kleding, maken een krant en faciliteren van alles”, aldus Lodeweges.
Het gaat haar niet alleen om de mooie voorstelling. Het gaat veel dieper. “We zien om ons heen dat vrijheid niet meer vanzelfsprekend is. Daar moeten we op een pakkende manier over vertellen. We hebben een boodschap en we willen de bezoekers raken.”
Die boodschap zit verpakt in het fictieve verhaal van Joachim Nussbaum. Na de Reichskristallnacht is het niet meer veilig voor joden in Duitsland. De ouders van Joachim weten de 14-jarige jongen in Hengelo onder te brengen waar hij in de machinefabriek van Stork onderduikt. ’s Nachts slaapt hij er, overdag werkt hij er tussen de duizenden arbeiders. Vanachter de gietstukken ziet hij hoe de staking uitbreekt en hoe Rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart in de Gieterij probeert de staking te breken.
Lodeweges: “Bezoekers moeten door dit verhaal meer dan ooit voelen dat vrijheid heel kwetsbaar is en dat het gaat om artikel 1 uit onze grondwet dat uiterst belangrijk is.”
Overigens overleeft hoofdrolspeler Nussbaum de oorlog en kijkt hij in de voorstelling op 90-jarige leeftijd terug op zijn leven.
Artikel 1 uit onze Grondwet:
Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.
Het verhaal over de belevenissen van de joodse jongen is geschreven door Margot Vermeulen. Zij is ook de verteller in de voorstelling. Haar verhaal wordt onder andere verrijkt met videobeelden, historische foto’s en filmmateriaal, muziek van het orkest en solisten en koorzang.
Kaarten zijn verkrijgbaar bij de Hengelose Schouwburg. De extra voorstelling op vrijdag 7 april begint om 19.30 uur en locatie is ROC de Gieterij.