Ben je sneller met de auto door hartje Enschede dankzij het gratis parkeeruurtje?
Het zal de meeste Enschedeërs niet zijn ontgaan: voor het eerste uur parkeren in de gemeentelijke parkeergarages hoeft sinds 1 januari niet meer afgerekend te worden. Handig als je voor een snelle boodschap in de binnenstad moet zijn. Maar biedt het gratis parkeeruurtje ook andere (ongewenste) voordelen, zoals een sluiproute in hartje stad tijdens de drukke avondspits? 1Twente nam de proef op de som.
Automobilisten die regelmatig in de spitsuren door Enschede rijden zullen het beeld herkennen: in lange rijen auto's wachten voor de verkeerslichten bij de kruispunten van de singels en de grote invalswegen. In het streven om de binnenstad van Enschede autoluwer te maken zijn er door de jaren heen al veel doorgaande centrumroutes verdwenen. Recent is met de komst van de ovatonde aan de Raiffeissenstraat/Deurningerstraat en de knip in de Hengelosestraat (ter hoogte van het Stadskantoor) de laatste centrumroute van 'oost naar west' onmogelijk gemaakt.
Grootste parkeergarage
Een van de bekendste doorgaande routes uit vergane tijden is de Boulevard 1945. De brede boulevard was onderdeel van het wederopbouwplan van Enschede, maar werd begin deze eeuw grotendeels opgeofferd voor de uitbreiding van het H.J. van Heekplein. Onder het markt- en winkelplein ligt de grootste ondergrondse parkeergarage van Nederland, met plek voor 1750 voertuigen.
Nu de parkeergarage na vele jaren is afbetaald, plukt Enschede de vruchten van de parkeeropbrengsten. Die zijn de laatste jaren wel steeds hoger geworden, tot 3,20 euro per uur anno 2023. Dat is met name partijen als Burgerbelangen, VVD, CDA en PVV een doorn in het oog.
Lokaal boodschappen doen
Bij wijze van proef is eerder dit jaar in het coalitieakkoord het 'gratis parkeeruurtje' aangekondigd. Iedere automobilist die doordeweeks de auto in een gemeentelijke parkeergarage neerzet, hoeft voor de eerste 60 parkeerminuten niets te betalen. Verblijf je er ook maar een minuut langer, dan geldt het normale tarief. Dat begint dus bij 3,20 euro.
Evaluatie na 1 jaar
Door de maatregel loopt de gemeente Enschede parkeerinkomsten mis. In 2023 is daarom 430.000 euro vrijgemaakt. De pilot wordt na het eerste jaar geëvalueerd.
Het gratis parkeeruurtje is onder meer gebracht als steuntje in de rug van centrumondernemers na de afgelopen moeilijke (corona)jaren. De gedachte is dat meer inwoners geneigd zullen zijn om hun korte boodschappen lokaal te doen als zij weten dat zij geen parkeerkosten hoeven te betalen. Critici zeggen dat hooguit binnenstadbezoekers die anders de fiets zouden pakken, nu met auto komen.
Sluiproute
Hoe dan ook: het eerste uur gratis parkeren staat haaks op ander mobiliteitsbeleid. Dat is er namelijk op gericht om zo veel mogelijk auto's uit de binnenstad te weren en mensen - met name Enschedeërs zelf - te stimuleren om de fiets te pakken. Door een uur gratis parkeren aan te bieden, wordt juist gestimuleerd om de auto te pakken.
De routes
In de reportage reden verslaggevers van 1Twente op donderdag 12 januari, vlak na elkaar, dezelfde route. Eerst via de parkeergarage en daarna over de door GoogleMaps voorgestelde route. Voor de route 'oost naar west' is gekozen voor tankstation van TotalEnergies aan de Boulevard 1945 als beginpunt en de McDrive op het Woonplein. Voor de route 'zuid naar noord' is gekozen voor de Aldi aan de Haaksbergerstraat als beginpunt en de redactie van 1Twente aan de Lonnekerspoorlaan als eindpunt.
Daarnaast is de maatregel niet waterdicht. Wie een hele dag gratis in hartje stad wil parkeren hoeft alleen maar om de 55 minuten de parkeergarage uit en weer in te rijden. Dan begint immers weer een nieuw gratis uur. En wie in de spits van de ene naar de andere kant van de binnenstad wil, is mogelijk sneller via de ondergrondse garage dan via de singel. Het 50 cent starttarief hoeft op doordeweekse dagen niet te worden afgerekend.
Dat laatste geldt overigens niet alleen voor de Van Heekgarage. Uit de reportage van 1Twente blijkt dat door het in- en uitrijden van de Stationsgarage een legale sluiproute van 'zuid naar noord' mogelijk is. En tevens gratis, want de Stationsgarage is ook van de gemeente. Enschede heeft overigens plannen om het Stationsplein op niet al te lange termijn af te sluiten voor autoverkeer.
