Hoe gaat Enschede ooit groeien naar 170.000 inwoners, als studenten niet weten hoe snel ze de stad weer moeten verlaten na het afstuderen? Het is één van de grootste hoofdbrekens van de stad, die nog altijd de ambitie heeft om qua grootte tot de (sub)top van Nederland te behoren. Maar volgens het college ook bittere noodzaak voor de lokale economie, omdat er in de toekomst een aanzienlijk banentekort dreigt. Daarom komt er in Enschede een heus 'Deltaplan talentbehoud'.
Het idee voor een deltaplan - een plan dat een veelomvattend probleem oplost - komt overigens vanuit de gemeenteraad. Op 8 november 2021 stemden alle aanwezige raadsleden in met de motie van Burgerbelangen. Nu, veertien maanden later, is het college er in geslaagd om een blauwdruk voor te leggen aan de inmiddels in samenstelling gewijzigde gemeenteraad. Het is aankomende maandag aan de lokale politici om het vervolg te bepalen.
Zoals de naam al zegt, is het doel van het uiteindelijke deltaplan om 'talenten' aan Enschede te binden. Specifiek gaat het om afgestudeerde Saxion- en UT-studenten die na het afronden van hun studie vaak verhuizen naar een andere stad. Maar ook om hoogopgeleide jongvolwassenen (tot zo'n 40 jaar) die hun studiejaren elders in het land hebben doorgebracht te verleiden om naar Enschede te verhuizen of terug te keren.
Dat praktijkgeschoolde Enschedeërs, zoals mbo-studenten, in de inventarisatie voor het deltaplan niet uitgebreid worden benoemd, betekent niet dat zij niet als 'talent' worden gezien. Integendeel: het college benadrukt deze 'grote, waardevolle groep' te koesteren. Maar omdat het hier vooral om honkvaste mensen gaat die in Enschede en omgeving zijn opgegroeid - en daar ook willen blijven wonen en werken - worden doorontwikkeling en omscholing als grootste aandachtspunten gezien voor de arbeidsmarkt.
Aan toestroom van nieuwe inwoners met een leeftijd tot 24 jaar heeft Enschede niets te klagen. Dat is ook niet gek, als studentenstad met een universiteit en een hogeschool. Maar vanaf dat moment is er sprake van een uittocht. Vooral onder UT-alumni: maar liefst 77 procent van hen verlaat Enschede na het behalen van het diploma. Van de afgestudeerde Saxion-studenten is dit 'slechts' 14 procent.
En daar is winst te behalen, meent de gemeente. In de toekomst dreigt krapte te ontstaan aan managers, bouwkundigen, gespecialiseerd verpleegkundigen, artsen, psychologen en ICT'ers. Een onderzoek spreekt van een tekort tot 37.000 banen in heel Twente. En dat is net de vraag waaraan deze afgestudeerden - of die van elders uit het land - aan kunnen voldoen. Maar hoe verleid je ze tot een (langer) verblijf in Enschede?
Er is door de gemeente een eerste inventarisatie gemaakt van mogelijke kansen. Aan jonge Enschedeërs is gevraagd waarom zij de stad wel of niet willen verlaten na het studeren. Of beter: wat er aan scheelt om hen hier te laten blijven. Uit de resultaten blijkt dat het vooral gaat om het ontbreken van carrièrekansen, te weinig aanbod van culturele activiteiten of uitgaansgelegenheden. De stad heeft bovendien een 'ouderwets' imago en er is niet voor iedereen voldoende woningaanbod.
Deels wijt de gemeente de ervaren tekortkomingen aan een gebrek aan bekendheid van de stad en haar evenementen. Daarom zouden studenten beter en meer wegwijs gemaakt moeten worden in Enschede. Het ontbreken van binding (het leven in de bubbel van de campus) is een van de verbeterpunten, net als het meer en beter koppelen van bedrijven aan studenten om de carrièrekansen beter te laten zien.
Daarnaast zou het de stad volgens de gemeente goed doen als er een echte nachtclub zou zijn, er meer creatieve broedplaatsen ontstaan en er ook 's nachts treinen rijden van en naar andere steden. Aan de woningbouwopgave wordt met wijken als Cromhoff, Centrumkwadraat en Leuriks (hoger segment) hard gewerkt. De uitkomsten van de inventarisatie moeten een eerste stap zijn naar een gedegen aanvalsplan. Hoe dat proces verder verloopt is aan de politiek.