Ze komen niet helemaal terug zoals vroeger, maar de loop van de grachten die Enschede ooit had wordt wel weer zichtbaar gemaakt. Waar water was worden nieuwe goten aangelegd; Enschedeërs mogen zelf bepalen hoe die eruitzien door er een tekening of tekst voor te ontwerpen die over de stad gaat. Maar waar liepen die grachten dan, waarom waren ze er en waarom zijn ze verdwenen? Stadsgids Ton Völker leidde redacteur Bo langs de plekken waar de oude stadsgrachten hebben gelegen.
Eeuwen geleden werden er in de binnenstad van Enschede twee stadsgrachten aangelegd. “De eerste gracht is aangelegd rond 1325, net nadat Enschede stadsrechten had gekregen”, vertelt stadsgids Völker. “Er werd niet doorheen gevaren zoals in het westen van het land, maar Enschede kreeg stadsgrachten ter verdediging tegen de vijand.”
De eerste gracht, de binnengracht, liep vlak langs het stadscentrum. “In die tijd werd er tussen de twee grachten een wal geplaatst. Dit is een berg zand die voor extra verdediging zorgt. Hier is de Walstraat naar vernoemd.”
Niet alleen de Walstraat, maar ook de Stadsgravenstraat is vernoemd naar de binnengracht. “Stadsgraven is namelijk een ander woord voor stadsgrachten”, legt Völker uit.
De buitengracht is ongeveer honderd jaar later – in 1450 – gebouwd. Hoewel de buitengracht later is aangelegd, werd die ook eerder gesloopt. “In 1597 werd Enschede, in de Tachtigjarige Oorlog, bevrijdt van de Spanjaarden door prins Maurits. Hij vond dat Enschede een open handelsstad moest zijn. Zonder grachten, wallen of poorten. De buitengracht werd gedempt en heeft ongeveer 150 jaar bestaan.”
Door de stadsbrand van 1862 zijn ook de binnengrachten definitief verloren gegaan.
Om de historie van de grachten zichtbaarder te maken voor de stad, komen er op deze plekken watergoten te liggen. “Naast dat watergoten functioneel zijn, zorgen ze ook voor een creatieve verfraaiing”, aldus de gemeente Enschede.
Alle inwoners van Enschede mogen een ontwerp of tekst insturen. Dit mag van alles zijn, als het maar te maken heeft met de stad. “Een goed initiatief”, vindt stadsgids Ton Völker. “Er is geen plek meer voor grachten in Enschede. Dat er een stukje historie terugkomt in de stad vind ik mooi.”
Het insturen van een ontwerp of tekst voor de nieuwe watergoten kan ingestuurd worden tot en met 6 november via www.stemvanenschede.nl.