Gemeente Enschede krijgt straks groengas van Twence, hoe zit dat?
Het in allerijl afgesloten nieuwe gascontract pakt allesbehalve voordelig uit voor de Twentse gemeenten. Volgens de laatste stand van zaken gaan de elf gemeenten die het Russische Gazprom inruilen voor het Zweedse Vattenfall zo'n vier keer zo veel betalen voor het verwarmen van de gemeentelijke panden. Drie gemeenten zelfs nog ietsje meer dan dat: zij nemen behalve aardgas van Vattenfall ook groengas van afvalverwerker Twence af. Hoe zit dat eigenlijk?
Om het nieuwe gascontract was veel te doen. Aanvankelijk werden alle gemeenten door klimaatminister Rob Jetten verplicht om per 10 oktober contracten met het Russische staatsbedrijf Gazprom te ontbinden. Zelfs daags voordat Twentse gemeenten de nieuwe overeenkomst met Vattenfall tekenden, zou de minister aan de oorlogssanctie hebben vastgehouden. Maar de inkt was amper droog, toen hij op zijn woorden terugkwam. Omdat de Duitse regering het Europese moederbedrijf van Gazprom Nederland heeft genationaliseerd, is het ontbinden van de contracten wellicht toch niet nodig.
Maar nu?
Nu zitten bijna alle Twentse gemeenten (Almelo, Twenterand en Rijssen-Holten uitgezonderd), de Twentse Crematoria en de Veiligheidsregio Twente vast aan flink duurdere gascontracten. De overeenkomsten zijn al getekend, dus is er geen weg meer terug. Alleen over de ingangsdatum wordt nog onderhandeld.
Aanvankelijk zou dat 1 oktober zijn, maar nu klimaatminister Jetten gemeenten Gazprom-gemeenten minstens tot 1 januari respijt heeft gegeven kan dat met wederzijdse toestemming met drie maanden worden verlengd. Overigens zouden drie gemeenten hoe dan ook met de hogere gasprijzen geconfronteerd worden. Enschede, Losser en Hof van Twente hebben in tegenstelling tot de andere acht Twentse gemeenten een contract dat 1 januari afloopt.
Hoeveel duurder wordt het?
Dat is nog niet helemaal duidelijk. Voor een deel zijn er afspraken gemaakt met Vattenfall over de gasprijzen. Die zijn marktconform, vandaar dat er rekening wordt gehouden met een verviervoudiging. Er zit echter ook een variabel deel in de gasprijzen. Die wordt vastgesteld door te 'klikken'. Dat houdt in dat de gemeenten op elk willekeurig moment tot het ingaan van het contract mogen bepalen dat de op dat moment geldende marktprijs wordt vastgesteld.
De kunst is dus om, als de gasprijzen dalen, op het juiste moment te 'klikken'. Voordat er weer sprake is van een eventuele verhoging. Maar andersom geldt ook dat bij een verwachte stijging de variabele prijs niet te laat moet worden vastgelegd. Enschede, Losser en Hof van Twente nemen naast aardgas van Vattenfall ook 'groengas' van Twence af. Over groengas moet per kuub een extra 'opslag voor duurzame energie' worden betaald.
Groengas?
In Zenderen is eerder dit jaar door afvalverwerkingsbedrijf Twence een mestverwaardingsinstallatie in gebruik genomen. Hier wordt onder gecontroleerde omstandigheden het gas afgevangen dat vrijkomt bij het vergistingsproces van varkensmest. Dit gas wordt ook wel biogas of groengas genoemd.
De installatie in Zenderen kan jaarlijks wel 250.000 ton (250 miljoen kilo) varkensmest verwerken. Genoeg voor bijna 5 miljoen kuub gas of het verbruik van zo'n 3.000 huishoudens. Enschede, Losser en Hof van Twente hebben afgesproken dat zij samen 875.000 m3 groengas (verbruik van 525 huishoudens) gaan afnemen van Twence.
Hoe komt dat gas hier?
Net als met 'groene stroom' kan een gasleverancier ook niet garanderen dat er biogas door de leidingen stroomt als de gaskraan wordt opengedraaid. Er loopt immers geen rechtstreekse gasleiding van de mestvergister in Zenderen. Enschede, Losser en Hof van Twente kopen dus een deel van het in Zenderen geproduceerde groengas en Twence zorgt ervoor dat dat deel na bewerking wordt toegevoegd (ingevoed) aan het centrale gasnet. In feite kopen de gemeenten een 'Garantie Van Oorsprong', een soort certificaat waarmee wordt aangetoond dat het om groengas gaat.
Open dag in Zenderen
Ruim anderhalf jaar geleden is Twence gestart met de bouw van een spiksplinternieuwe en innovatieve mestverwaardingsinstallatie in Zenderen. In Twente en delen van Salland en de Achterhoek zijn er bijna duizend varkensbedrijven met een mestoverschot. Door een deel van dit overschot te verwerken, hebben varkenshouders een oplossing voor hun overschot en levert Twence groengas. Wie benieuwd is hoe dit precies werkt, kan zaterdag 8 oktober naar de open dag bij de vergistingsinstallatie aan de Almelosestraat 3 in Zenderen. Vooraf aanmelden is verplicht. Aanmelden kan via de website van Twence.
De levering start per 2023. Het is nog niet bekend hoe de afname onder de drie gemeenten wordt verdeeld. Dat wordt nog verder uitgewerkt. Als dat op basis van het aantal inwoners zou gebeuren, zou Enschede 75 procent voor haar rekening nemen, ofwel 656.000 m3. Ter vergelijking: Enschede verbruikt op dit moment zo'n 1,6 miljoen kuub gas per jaar voor de verwarming van gemeentelijke panden. Het resterende deel wordt dus bij Vattenfall afgenomen.
Is Twence nu gasleverancier?
Nu drie gemeenten hun groengas bij Twence afnemen, rijst de vraag of de afvalverwerker daarmee een aanbieder op de reguliere gasmarkt is geworden. Dat zou een bijzondere situatie zijn, aangezien de aandeelhouders van het bedrijf (vooral) de Twentse gemeenten zijn. Uit navraag blijkt daarvan geen sprake. "Er is inderdaad een tussenpartij: World Kinect", laat een woordvoerster van Twence weten. World Kinect Energy Services is een internationale partij die in meer dan 200 landen actief is bij het leveren van (duurzame) energie.
"Twence is producent en draagt het groengasvolume over aan World Kinect. Die treedt vervolgens op als leverancier. De garanties van oorsprong worden zonder tussenpartij overgemaakt, van Twence naar de gemeenten." Bij de afname van elektriciteit van Twence door Twentse gemeenten is een soortgelijke constructie gekozen met Greenchoice. Bij het gebruik van warmte van de afvalverbrandingsinstallatie in Hengelo voor het warmtenet is Ennatuurlijk de tussenpartij.
