Twentse gemeenten doen Gazprom in de ban: verwarmen van stadhuis vier keer zo duur

Minister Jetten heeft Nederlandse gemeenten opgedragen om vóór 10 oktober lopende contracten met het Russische staatsbedrijf Gazprom te beëindigen. Deze maatregel maakt deel uit van het Europese sanctiepakket ten opzichte van Rusland, vanwege de inval in Oekraïne eerder dit jaar. Hoewel er door diverse partijen is gewaarschuwd dat deze 'sanctie' de Russische staatskas juist spekt (en Duitsland Gazprom Germania, de dochteronderneming waaronder ook de Nederlandse tak valt, bovendien wil nationaliseren) hield Jetten voet bij stuk.

'Geen interpretatie mogelijk'

Net als meer dan honderd andere gemeenten in Nederland hadden ook de Twentse gemeenten dus geen keus. "Het is echt een kwestie van moeten", legt de Losserse wethouder Jaimi van Essen (D66) uit. Hij heeft namens elf gemeenten, de Twentse Crematoria, bedrijfsorganisatie Noaberkracht en Veiligheidsregio Twente de contractonderhandelingen gecoördineerd. "De afgelopen tijd was het duidelijk dat er geen ruimte voor interpretatie was. Ik heb zelf ook contact gezocht met de minister, maar de boodschap bleef hetzelfde."

Uit beantwoording van vragen van de NOS bleek deze week dat gemeentebestuurders hoofdelijk aansprakelijk zijn als zij zich niet houden aan de opdracht en geen uitstel krijgen van de minister. In theorie zouden burgemeesters en wethouders dan zelfs een celstraf riskeren. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat liet in een reactie weten dat dat 'technisch gezien juist is', maar dat de beslissing om tot vervolging over te gaan aan het Openbaar Ministerie is.

Vattenfall wilde wel

De wens om van Russische gascontracten af te stappen was er in Twente wel, maar met de huidige stijging van de gasprijzen wordt de overstap als onwenselijk ervaren. Te meer, omdat het de vraag is in hoeverre deze sanctiemaatregel effect heeft op Rusland. De Europese gasmarkt wordt gevoed door een gasmix uit de Verenigde Staten, Noorwegen en Rusland, dus is het niet te voorkomen dat er Russisch gas geleverd blijf worden.

RTV Oost sprak met Jaimi van Essen over het nieuwe gascontract. Lees verder onder de video

Bovendien viel het niet mee om een nieuwe leverancier te vinden. Er zijn maar enkele partijen actief op deze gasmarkt. "Op de aanbesteding kwam geen enkele geschikte bieding binnen", vertelt Jaimi van Essen. "Vervolgens zijn er op eigen initiatief een op een gesprekken gevoerd met leveranciers. Vattenfall stond hiervoor op en heeft een bod uitgebracht." Dat bod is uiteindelijk door de Twentse gemeenten geaccepteerd.

Forse prijsstijging

Maar de nieuwe overeenkomst heeft wel een prijs. Leveranciers voor de grootzakelijke gasmarkt hebben wat te eisen. Zo worden er eigenlijk geen kortlopende contracten afgesloten. De overeenkomst met Vattenfall is er een voor een periode van vier jaar, met nog eens drie optiejaren, en gaat per 1 oktober 2022 in.

De prijzen liggen in lijn met de huidige markt, zegt Van Essen. "Maar dat betekent wel dat de prijzen ongeveer vier keer zo hoog zijn geworden. En dat heeft in elke gemeente gevolgen. Alle colleges zullen zelf moeten bepalen hoe zij dit gaan oplossen. In Losser proberen we volgend jaar bijvoorbeeld het zwembad van het gas af te koppelen."

Enschede gaat nóg meer betalen

Voor drie gemeenten wordt de gasprijs nog iets meer dan vier keer zo duur. Het gaat om Enschede, Losser en Hof van Twente. Die hebben naast de overeenkomst met Vattenfall afgesproken om hun aardgasverbruik te verduurzamen met groengas dat door Twence wordt geleverd. Die wens is al langer geleden, voor de Russische sancties, uitgesproken. De contracten van de drie gemeenten zouden na dit jaar sowieso aflopen.

In de praktijk betekent dit dat de 'groengas-gemeenten' een opslag betalen over de gasprijs. In ruil daarvoor heeft Twence de verplichting om dit groengas te produceren en op het reguliere aardgasnetwerk te leveren. Wat de financiële gevolgen zijn voor de gemeente Enschede is niet precies bekend. Voor de zomer hield het college nog rekening met een prijsstijging van 250% voor het gas en 115% voor elektriciteit. Daarvoor zou 500.000 euro nodig zijn. Een grove berekening leert dat met de nieuwe gasprijzen een toename tot wel 800.000 euro gemoeid kan zijn.