Sinds het afschaffen van de coronamaatregelen lopen grenswerkers tegen nieuwe belemmeringen aan. Nu thuiswerken in veel sectoren een normale gang van zaken is geworden, dreigen Nederlanders en Duitsers die aan de andere kant van de grens werken weer in het 'normale' belasting- en premiestelsel te vallen. En dat pakt voor sommige werknemers en werkgevers in de grensregio nadelig uit.
Rolf Schmachtenberg, de Duitse staatssecretaris voor Arbeid en Sociale Zaken, heeft aangekondigd dat hij met vertegenwoordigers uit de grensregio in gesprek wil over de problemen voor grenspendelaars. Dat zei hij afgelopen week bij een werkbezoek aan de Euregiokantoren in Gronau en Glanerbrug.
In de coronaperiode waren er speciale regelingen voor grenspendelaars, zodat zij tijdens de lockdowns vanuit huis konden werken zonder dat dit gevolgen had voor hun sociale zekerheid of de belastingheffing in het land waar zij wonen of werken.
De regelingen gelden inmiddels niet meer of zullen aan het eind van dit jaar verlopen. Maar de nieuwe trend van hybride werken – deels op kantoor, deels thuis – brengt voor grenspendelaars soms problemen met zich mee. Zij mogen namelijk maar een bepaald deel van hun arbeidsuren in hun woonland werken.
“Bij de huidige regelingen voor thuiswerken of mobiel werken voor grenspendelaars zijn op dit moment nog veel vragen onbeantwoord”, zegt directeur-bestuurder Christoph Almering van de Euregio. Hij wil dat er zo snel mogelijk oplossingen komen op het gebied van sociale zekerheid, belastingen en arbeidsrecht. “Alleen op die manier kan een grensoverschrijdende 360 graden arbeidsmarkt worden gerealiseerd, die voor werkgevers en werknemers even aantrekkelijk is en ook het tekort aan vakmensen effectief kan verhelpen.”
Normaal gesproken moet een Nederlander die in Duitsland werkt in zijn eigen land belasting betalen over de uren thuiswerk. Ten tijde van corona zijn er andere afspraken gemaakt. Thuiswerkdagen mochten tot 1 juli 2022 worden behandeld als dagen gewerkt in het land waar de grensarbeider onder normale omstandigheden zou hebben gewerkt, onder de voorwaarde dat deze thuiswerkdagen wel worden belast dat land.
Als een grenswerker meer dan 25 procent van de arbeidsuren met thuiswerken invult, betaalt diegene de sociale verzekeringspremies in het woonland.
Almering geeft verder aan dat de bijzondere regelingen tijdens de coronaperiode hebben aangetoond dat goede oplossingen niet alleen mogelijk, maar ook uitvoerbaar en voordelig zijn. Oplossingen zouden volgens hem kunnen worden gezocht via zogenaamde 'experimenteerclausules', waarbij dus een uitzondering op de ‘normale’ regelgeving wordt gemaakt.
Staatssecretaris Rolf Schmachtenberg heeft voorgesteld dat alle Nederlands-Duitse Euregio's volgend jaar tijdens een vervolgbijeenkomst samen komen. Hij wil met vertegenwoordigers van het Nederlandse ministerie en de deelstaten Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen het thema grensoverschrijdend wonen en werken uitvoerig bespreken en mogelijke verbeteringen uitwerken. De Euregio wil van dit aanbod gebruik maken.
De Maastricht University heeft anderhalf jaar geleden in kaart gebracht wat de gevolgen zijn voor Nederlandse, Duitse en Belgische grenswerkers als thuiswerken na coronatijd ‘normaal’ wordt. De winst of het verlies op het netto-inkomen is per thuissituatie verschillend. Dat geldt ook voor de premiekosten voor de werkgever.
In de rekenvoorbeelden van de onderzoekers lijken vooral Duitse werknemers en werkgevers ‘de dupe’ van het thuiswerken. In de voorbeeldsituaties profiteren Nederlandse grensarbeiders. Volgens het onderzoek zijn de financiële gevolgen van thuiswerken complex. Het zou kunnen leiden tot het weigeren van thuiswerken voor grensarbeiders.