Welk soort gevaarlijke stoffen gaan er over het Hengelose spoor?
In 2021 reden er 2903 ketelwagons en 2572 containerwagons met gevaarlijke stoffen door Hengelo. Dit is een lichte stijging vergeleken met een jaar eerder. In 2019 reden er meer wagons door Hengelo. Maar welke soort stoffen worden er over het spoor vervoerd?
Klein aandeel
Dagelijks rijden er gemiddeld zo'n achttien á twintig goederentreinen door Hengelo. Tussen al die goederen worden ook gevaarlijke stoffen getransporteerd. Dit is een klein aandeel van het complete aantal goederentreinen. Het aantal ketelwagons met gevaarlijke stoffen dat door Hengelo reedt was 2903. Naast ketelwagons reden er ook 2572 containerwagons met gevaarlijke stoffen door de stad. Dit is een lichte verhoging vergeleken met 2020. Landelijk gezien was het vorig jaar het drukste jaar ooit wat betreft het aantal goederentreinen.
Ketel- en containerwagons
Gevaarlijke stoffen worden in twee verschillende typen wagons vervoerd namelijk in ketelwagons en containerwagons. Een ketelwagon is de grootste categorie en kan ruim 55 ton aan gevaarlijke stoffen vervoeren. Een containerwagon is een stuk kleiner en vervoeren minder grote hoeveelheden dan een ketelwagons.
Goederentreinen
In 2021 gingen er 7600 goederentreinen de grens over bij Oldenzaal. Die vervoerden een bruto tonnage van 9,85 miljoen aan goederen. Hoe groot is de verhouding van het aantal ketelwagons op het totaal aantal goederentreinen? Die cijfers zijn niet precies bekend. Van het totaal aantal goederen dat vervoerd wordt is ongeveer anderhalf procent een gevaarlijke stof. Op de Betuweroute en door Brabant worden nog meer gevaarlijke stoffen vervoerd. In 2021 reden er maar liefst 19262 wagons met gevaarlijke stoffen door Eindhoven.
Waarom verhalen over goederentreinen?
Het aantal goederentreinen dat dagelijks door Hengelo dendert, is de laatste jaren flink gestegen. Sinds 2011 is het aantal zelfs verdubbeld. Dit zorgt bij sommige omwonenden voor overlast. In dit dossier onderzoekt 1Twente welk effect de goederentrein heeft op de stad.
Gevaarlijke stoffen
De meeste gevaarlijke stoffen worden via ondergrondse buizen en de binnenvaart vervoerd. In mindere mate wordt dit ook via de weg en het spoor gedaan. Via het spoor wordt het grootste deel van de gevaarlijke stoffen vervoerd via de Betuweroute. Alleen kan deze spoorlijn nog niet optimaal benut worden. De aansluiting met het Duitse spoornet is niet goed geregeld. Om goederentreinen meer de ruimte te geven is Duitsland een derde spoorlijn aan het aanleggen tussen Emmerich en Oberhausen. Tot die tijd rijden de treinen om, namelijk via de Brabantroute en de Bentheimroute.
En laat Hengelo nou net aan die Bentheimroute liggen. De treinen komen vanaf Deventer en rijden dwars door Hengelo om vervolgens door te rijden richting Oldenzaal. Bij Oldenzaal gaan de treinen de grens over. De treinen gaan richting noordoost Europa. Wat opvalt is dat de laatste jaren het aantal ketelwagons is gedaald, maar het aantal containerwagons juist toegenomen.
'Goed voorbereid'
Volgens experts is de kans op een ongeval met gevaarlijke stoffen op het spoor klein. De Twentse brandweer geeft aan ‘goed voorbereid’ te zijn op incidenten met gevaarlijke stoffen en zegt dat het transport van gevaarlijke stoffen veilig. “We zijn snel ter plaatse en kunnen dan direct optreden. Mocht er iets gebeuren, dan schalen wij gelijk op en kunnen dan al snel de eerste klap uitdelen”, zei expert Marius Vastert van Brandweer Twente eerder tegen 1Twente.
Grote incidenten hebben zich tot dusver niet voorgedaan in Twente. Wel is er in 2013 een goederentrein ontspoord in Borne en zijn er een aantal kleine lekkages geweest met goederenwagons in Oldenzaal.
Brandbare gassen en vloeistoffen
Maar welke stoffen worden er zoal vervoerd? Welke stoffen er exact over het spoor gaan wordt niet bekendgemaakt, alleen welke stofcategorie. Volgens de cijfers van ProRail worden er voornamelijk brandbare gassen en vloeistoffen vervoerd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan LPG of propaan. Bij dit soort stof is er vooral sprake van brand- en ontploffingsgevaar. Dit kan gebeuren wanneer er brand uitbreekt en de wagon aanstraalt met hitte. Hierdoor kan de druk in de ketel oplopen tot die explodeert. In totaal zijn er 1648 ketelwagons en 177 containerwagons met brandbare gassen door Hengelo gereden. Dat is aanzienlijk minder dan in 2016; toen waren het er ruim 7638.
(Tekst gaat verder onder foto)
Vorig jaar reden er 1161 ketelwagons en 2380 containerwagons door Hengelo met een zeer brandbare vloeistof. Onder brandbare vloeistoffen vallen onder andere benzine, diesel en stookolie. Bij een brandbare vloeistof is er ook kans op brand- en ontploffingsgevaar.
Giftige stoffen
Naast brandbare stoffen worden er ook giftige stoffen vervoerd, alleen gebeurt dit aanzienlijk minder. Het gaat hier om 14 ketelwagons en 13 containerwagons met giftige gassen. Een voorbeeld van een giftig gas is ammoniak. Dit goedje wordt gebruikt bij grote koelinstallaties. Naast gassen, rijden er ook wagons met giftige en zeer giftige vloeistoffen door Hengelo. Dit zijn de zogenaamde stofcategorieën D3 en D4. Voorbeeldstoffen zijn acrylnitril en acroleïne. Beide worden in de chemische industrie gebruikt.
BLEVE-vrij vervoer
Ook wordt de kans op een ongeval kleiner door veiligheidsmaatregelen die vervoersorganisaties nemen. Zo is er in 2012 een convenant afgesproken om de treinen zogenaamd ‘BLEVE-vrij’ te maken. Dit wil zeggen dat goederentreinen zo worden samengesteld dat wagons met brandbare gassen en brandbare vloeistoffen niet achter elkaar gezet kunnen worden. Hierdoor wordt het risico op een explosie met een brandbaar gas (een zogenaamde BLEVE) aanzienlijk minder. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt hier toezicht op.
Gerelateerd
