Auteur boek over Gerard Sanderink vreest voor toekomst IT-bedrijf Centric: 'Niemand controleert hem'

Cybercharlatan

Het begin van dit verhaal speelt zich af in 2018. Tijdens een uitzending van Nieuwsuur was er een cyberexpert uitgenodigd om te praten over DDoS-aanvallen. Na de uitzending bleek dat ze een oplichter was die door middel van plagiaat en onwaarheden naam wist te maken. Het was voor velen de eerste kennismaking met ‘cybercharlatan’ Rian van Rijbroek.

Nadat Nieuwsuur zich had verontschuldigd voor het optreden van Van Rijbroek, leek het alsof haar ‘minute of fame’ voorbij was. Maar in november van datzelfde jaar dook ze op als nieuwe relatie van miljonair Gerard Sanderink.

Meestermanipulator

Hoe kan het zijn dat een oplichter, de eigenaar van een van de meest invloedrijke IT-bedrijven voor zich wist te winnen? Volgens Angelique Kunst kan Van Rijbroek heel goed zwakke plekken vinden bij mensen. De reden dat ze destijds in Nieuwsuur verschenen is, kwam naar aanleiding van een boek dat ze schreef samen met oud-minister Willem Vermeend. Vermeend voegde wegens zijn verleden geloofwaardigheid toe aan het boek, waardoor mensen hetgeen wat in het boek stond voor waarheid aannamen.

Functioneel digibeet

Nadat ze eerder Vermeend en de redactie van Nieuwsuur wist te overtuigen van haar ‘cyberkennis’, was het vervolgens de beurt aan Sanderink. “Gerard Sanderink is functioneel digibeet,” vertelt Angelique Kunst. “Geef hem een smartphone en in principe weet hij niet wat hij ermee moet naast bellen.” Volgens Kunst is het zelfs zodanig erg, dat toen Van Rijbroek relatief eenvoudig te verkrijgen antivirussoftware op zijn telefoon installeerde, Sanderink helemaal onder de indruk was.

Ingrijpende veranderingen

Nadat Van Rijbroek in het leven van Sanderink kwam volgden de discutabele ingrepen elkaar in rap tempo op. Na slechts vier maanden werd Van Rijbroek opgenomen in het testament, waardoor zij een groot aandeel van zijn bedrijven in handen zou krijgen na zijn dood. Ook werden er talloze rechtszaken gevoerd tegen de ex van Sanderink, gepaard met dubieuze claims. Tot slot zijn er meerdere bestuurders en leidinggevenden in zijn bedrijven weggestuurd. “Hij is de enige aandeelhouder. Niemand kan tegen hem in gaan,” vertelt Kunst.

Centric

Waarom zou het de Nederlandse bevolking iets aan moeten gaan wat er speelt in het leven van een Twentse miljonair? “Centric is essentieel voor de digitale infrastructuur van Nederland” vertelt Kunst. "Bijna iedere Nederlander zit wel in het systeem van Centric. Dit kan gaan om persoonsgegevens maar ook om financiële gegevens. Nou is het niet zo dat meneer Sanderink direct van iedereen de gegevens kan opvragen. Maar je wilt er niet aan denken wat er gebeurt als een bedrijf als dit in verkeerde handen valt.”

Geen alternatieven

Volgens Kunst hoeven die verkeerde handen niet eens de handen van Rian van Rijbroek te zijn. “Als Centric gekke dingen gaat doen kan het zomaar zijn dat het bedrijf verkocht wordt. Sanderink was als enige aandeelhouder jarenlang een van de meest degelijke leveranciers van dit soort systemen. Stel je voor dat bijvoorbeeld Elon Musk dit bedrijf in handen krijgt, je weet niet wat er gaat gebeuren.”

Centric bedient op dit moment 185 Nederlandse gemeenten. Mocht het echt zo ver komen dat er een serieus risico kleeft aan het gebruik van deze systemen, levert dit een groot probleem op. “Er is maar één andere aanbieder in Nederland die deze systemen heeft. Maar dit bedrijf is laatst ook overgenomen door een Canadees bedrijf. Dan denk je ‘moeten we die nou al onze gegevens toevertrouwen?’,” verzucht Angelique Kunst.