Wachttijd Toeslagendossiers loopt op tot drie jaar, alle bezwaartermijnen overschreden
Slachtoffers van de Toeslagenaffaire moeten inmiddels drie jaar wachten voordat zij hun dossier kunnen inzien. Dat blijkt uit de reactie die een sociaal-advocaat donderdag kreeg op het verzoek om toezending van het dossier van een cliënt.
Het betreffende bericht is gedeeld in een app-groep van sociaal-advocaten, onder wie de Enschedese Narda Teke-Bozkurt. Teke-Bozkurt maakte onlangs bekend zelf slachtoffer te zijn van het kindertoeslagenschandaal en behartigt de belangen van vijftig Enschedese gedupeerden. Zij maakt zich grote zorgen om de rechtspositie van haar cliënten.
Geen inzage is geen rechtshulp
Zolang advocaten als Nede-Bozkurt geen inzage hebben in de dossiers van Toeslagenaffaire-slachtoffers, kunnen zij niets voor hen betekenen. “Ik kan alleen zien wat er mis is gegaan en toetsen of compensatie op de juiste gronden is toegekend als ik die dossiers heb. Tot die tijd tast ik in het duister.”
De Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT), verantwoordelijk voor reparatie van de fouten bij de Belastingdienst in de uitvoering van kinderopvangtoeslag, stelt op haar website: ‘Bij de aanpak van de kinderopvangtoeslag is in het verleden veel niet goed gegaan. De Belastingdienst/Toeslagen heeft daarbij de gevolgen voor en de impact op de betrokken ouders uit het oog verloren. We herstellen de fouten uit het verleden. En we repareren de financiële gevolgen van die fouten zo goed als mogelijk.’
Om hoeveel mensen gaat het?
Enschede telt 378 slachtoffers van de Toeslagenaffaire, waarvan er 116 op eigen verzoek hulp van de gemeente ontvangen.
Landelijk hebben zich 53.800 mensen aangemeld als mogelijk gedupeerde van de Toeslagenaffaire. Van 25.000 is inmiddels vastgesteld dat zij zich terecht hebben aangemeld. 23.000 van hen hebben een eerste compensatie van 30.000 euro ontvangen (bron: voortgangsrapportage nr. 10 UHT, 14 april 2022).
De Belastingdienst heeft een speciale organisatie in het leven geroepen om gedupeerden te compenseren. Bij die dienst - de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) werken inmiddels duizend mensen.
Gedupeerde ouders die zich hebben gemeld of hun belangenbehartigers, zoals sociaal-advocaten, hebben de informatie uit hun dossier nodig om vast te kunnen stellen wat die fouten in hun geval precies waren. En daarmee of de financiële gevolgen daarvan in verhouding zijn gerepareerd.
Dat de wachttijd voor die dossiers inmiddels is opgelopen tot drie jaar betekent dat die check op de rechtmatigheid van die afwikkeling al die tijd niet mogelijk is.
Tijdrovend handwerk
Verklaring voor de lange wachttijd is tweeledig, volgens een woordvoerder van het Ministerie. De dossiers staan in verschillende systemen bij verschillende organisaties en handelen over meerdere jaren. “Dat is geen excuus en zo gebruik ik het ook niet, maar het is handwerk.” Daarbij gaat het om minstens 25.000 gedupeerden, van wie de dossiers bij elkaar gezocht moeten worden.
Meest tijdrovend is het zwartlakken van informatie over derden, een verplichting uit de privacywetgeving. Uit een voortgangsrapportage van 14 april van staatssecretaris Aukje de Vries blijkt dat het om omvangrijke dossiers gaat, waarbij soms duizenden documenten moeten worden gecontroleerd. In diezelfde rapportage wordt gemeld dat de wachttijd voor een volledig dossier - inderdaad - inmiddels drie jaar bedraagt.
Deeldossiers
Ouders die een compleet dossier ontvangen, zijn daar niet tevreden over. Volgens de rapportage geeft de aangeleverde informatie onvoldoende duidelijkheid over de vraag waarom zij gedupeerd zijn.
Een oplossing is er eigenlijk niet, zo stelt de staatssecretaris. Het aantal aanvragen om dossiers overstijgt de capaciteit van het UHT en nieuwe mensen opleiden - met name de mensen die de controle op dat zwartlakken uitvoeren - duurt een half tot driekwart jaar.
Er worden ook deeldossiers samengesteld. Die bevatten alleen de relevante informatie over de verschillende routes voor compensatie en lijken overzichtelijker. In de rapportage wordt er dan ook op aangedrongen om deze dossiers voorrang te geven, in de hoop dat daarmee gedupeerden beter geholpen zijn.
Geen enkel bezwaar op tijd afgehandeld
Het UHT slaagt er evenmin in om bezwaren op tijd af te handelen. De wettelijke termijn daarvoor bedraagt 18 weken. De gemiddelde doorlooptijd van een ingediend bezwaar beloopt inmiddels 52 weken. Geen enkel bezwaar wordt op tijd afgehandeld. En de achterstanden lopen op. Ook dat komt door een gebrek aan menskracht. Dat geldt voor de afhandeling van het bezwaar, maar dus ook voor het samenstellen van het dossier dat ook daarvoor nodig is.
Er wordt gezocht naar meer personeel, zo meldt De Vries. Maar ‘werving zal in de krappe arbeidsmarkt niet vanzelf gaan’. Streven is evengoed om in december volgend jaar 95 procent van de ingediende bezwaren binnen de wettelijke termijn af te handelen.
Gerelateerd
