Verkenners gaan ook coalitie peilen in Enschede, 4 thema's in beeld voor raadsakkoord

De vier bovengenoemde thema's zijn zogeheten strategische vraagstukken, waarop de gemeenteraad met oog op de toekomst van de stad een antwoord zou moeten vinden. Op korte termijn geldt dat volgens Van Rees en Veerbeek ook voor vluchtelingenopvang, energiearmoede en leefbaarheid (afvaloverlast en verloedering). Dat concluderen zij na het voeren van gesprekken met vertegenwoordigers van alle dertien fracties in de Enschedese gemeenteraad.

'Geen dichtgetimmerde akkoorden'

In een raadsakkoord spreken alle partijen unaniem concrete resultaten met elkaar af (voorbeeld: met voorrang investeren in zonnepanelen op daken). De variant waar in Enschede waarschijnlijk voor wordt gekozen heet een raadsagenda. In deze vorm van samenwerking zijn de partijen het erover eens dat een onderwerp (voorbeeld: energietransitie of afvaloverlast) extra aandacht of een oplossing verdient, maar zijn de uitkomsten nog onderdeel van discussie.

Een raadsakkoord of -agenda is volgens de verkenners bedoeld om de bestuursstijl van de afgelopen jaren om te gooien. "Geen dichtgetimmerde akkoorden en aan de voorkant meepraten en meebeslissen zijn veelgehoorde geluiden uit de raad", aldus Henk Veerbeek. De afgelopen jaren was het gebruikelijk dat het college van Burgemeester en Wethouders de agenda bepaalde door raadsvoorstellen te doen.

Debat moet terug

De totstandkoming van een raadsagenda is nieuw in Enschede. De thema's die in deze samenwerking worden gekozen, kunnen geen onderdeel zijn van de afspraken in een coalitieakkoord. Immers, in een toekomstige coalitie worden concrete afspraken gemaakt over doelstellingen en hoe die te behalen.

Verkenner Jan Martin van Rees denkt dat een gezamenlijke agenda kan helpen om een debat op gang te krijgen. "Die agenda moet de zekerheid bieden dat er over onderwerpen gesproken kan worden en dat dit leidt tot gezamenlijke beslissing. Er zijn altijd voorstemmers en tegenstemmers." Het gaat om het proces. "Open blijven staan voor discussie met elkaar. Voorkomen dat het gevoel er is dat er niet meer gedebatteerd hoeft te worden", aldus Van Rees.

Verkenners worden informateurs

Hoewel er bij meerdere partijen in de raad nog wel wat twijfels zijn over de haalbaarheid en het nut van een raadsagenda of raadsakkoord, is verkiezingswinnaar Burgerbelangen enthousiast. "Misschien is het nog eng voor sommige mensen die vanuit de traditionele manier (van besluitvorming, red.) denken", zegt Niels van den Berg.

Het werk van verkenners Jan Martin van Rees en Henk Veerbeek zit er nog niet op. Beide voormalige Enschedese raadsleden (Van Rees in de jaren '90 voor de VVD en Veerbeek in de jaren '80 voor het CDA) gaan aan de slag als informateur. Dat betekent dat ze naast de raadsagenda ook gaan kijken welke partijen met elkaar een meerderheidscoalitie kunnen gaan vormen in de gemeenteraad. Vanaf woensdag gaan de informateurs met de dertien partijen in gesprek. Als ze klaar zijn met hun eerste verslag volgt een nieuw duidingsdebat.