Fred van de Ven overleed precies twee jaar geleden aan de gevolgen van corona. De creatieve duizendpoot, die met z'n vrouw en zielsverwant Yvonne Eikenaar in de Kasbah woonde, leeft echter voort in gedichten, muziek en theatervoorstellingen. De Beken, één van z'n eerste gedichten als eerste stadsdichter van Hengelo (2008-2010), prijkt sinds afgelopen zondag op een plaquette vlakbij de plek waar Hengelo is ontstaan. Als eerbetoon aan de stad en aan de maker.
Yvonne Eikenaar onthulde het door Graddus Strobos vervaardigde paneel samen met haar twee 'leasekleinkinderen'. Ze lacht: "Zo noem ik mijn achterneefjes. Fred en ik hadden zelf geen kinderen, maar kinderen zijn heel belangrijk voor ons." Daarover later meer.
De zon scheen, er klonk feestelijke muziek, maar Fred was er niet bij. "Of ik hem daar miste? Nee, hoor. Hij was er gewoon bij. Ten eerste had ik de urn met z'n as in m'n tas en ten tweede hebben we de hele dag muziek gemaakt met hem in gedachten. Eerst bij de onthulling van het bord en later bij de Houtmaat. Daar waren alle gezelschappen waarmee we hebben gewerkt en waarmee Fred muziek heeft gemaakt: Triooo, Vonk, Sansan, Quasimodo. We hebben Freds leven in volle levendigheid gevierd."
Voor z'n plotselinge dood had Fred het er al vaak met Yvonne over gehad: het gedicht De Beken moest een plek krijgen bij het voormalige Huys Hengelo, op een plek langs de Drienerbeek. Yvonne: "Het is nu te vinden naast de oude stuw, die het water reguleerde dat gebruikt werd door de textielfabriek, die ooit stond op de fundamenten van Huys Hengelo."
Nu hoopt Eikenaar dat de Hengeloërs op de fundamenten van dat gedicht inzicht gaan krijgen in de ontstaansgeschiedenis en cultuur van hun stad. Ze mikt vooral op kinderen: "Ik heb een lesbrief gemaakt waarmee basisscholieren naar deze plek toe kunnen gaan om zo de geschiedenis in de praktijk te brengen. We kunnen cultuur wel elitair en ingewikkeld maken, maar de jongeren zijn de toekomst en de bewakers van ons cultureel erfgoed."
In de lesbrief worden Hengelo en de beken gebruikt als kapstok voor allerlei andere wetenswaardigheden, legt Eikenaar uit. Als docente aan praktijkschool 't Genseler weet ze hoe ze kinderen kan boeien: "Het gaat in de lesbrief bijvoorbeeld over waterzuivering. Ik voer de term 'watermonsters' op en vind het dan leuk om met dat dubbelzinnige te spelen. Overal in de lesbrief komen taalvondsten om de hoek kijken. Door het voor de kinderen beeldend te maken, blijft informatie ook veel langer hangen."
Twee jaar geleden overleed Fred van de Ven. Dit vertelde oud-bandgenoot en vriend Henk van de Wetering destijds over hem:
Yvonne Eikenaar was maar één radertje in geheel van individuen en partijen die ervoor gezorgd hebben dat de plaquette er nu is. Ze dankt de Stichting Hengelo Leest, Duotone en de firma Strobos voor hun inzet. En noemt in de lesbrief uiteraard ook Fred van de Ven als 'haar inspiratiebron, zielsverwant en echtgenoot'. Op de vraag welke van de drie elementen in hem ze het meest mist, antwoordt ze: "Alles!" En op de vraag welk van de drie elementen er nog altijd is, zegt ze: "Ook alles. Als je bij elkaar hoort, dan maakt de dood daar geen einde aan."
Wie reisde in vergangen tijd door deze Twentse streken
die trok van de ene droge plek
naar de andere droge plek
en waadde soms door beken.
Men bouwde hier een brug en weg die comfortabel bleken
en ook een huis met een kapel
dat huis werd als een citadel
verdedigd door de beken.
En de bevolking groeide aan, van ver hier neergestreken
zo werd er dus een dorp gesticht
en de bewoners wasten zich
en plasten in de beken.
Ook vestigde zich industrie, die lei haar goed te bleken
en kleurde het en spoelde het
en de machines koelden met
het water van de beken.
Bij de ontwikkeling van de stad werd met wat pennenstreken
de loop verlegd voor meer gemak
maar als de hemel openbrak
dan weerden zich de beken.
En als de resten van de stad in het laatste licht verbleken
want al wat is dat gaat teloor
ja, zelfs dan nog stromen zij door
de beken, de beken.
-- fr@sn –