Tot er een landelijke regeling is, schiet de gemeente Enschede de kosten van de opvang van Oekraïense vluchtelingen voor. In Enschede komen op korte termijn zo'n 500 plekken in De Noordmolen en een nog te bepalen tweede locatie. In een brief aan raadsleden zegt het college dat de opvang 670.000 euro per maand kost, plus eenmalig 1 miljoen euro voor noodzakelijke verbouwingen. Over de opvang is inmiddels een spoeddebat aangevraagd in de gemeenteraad.
De Noordmolen aan de Molenstraat wordt in razend tempo omgetoverd tot een opvang. In het pand staan veel kantoren leeg, waardoor er drie verdiepingen kunnen worden vrijgespeeld voor tijdelijke woningen voor Oekraïense vluchtelingen, inclusief was-, douche- en keukenfaciliteiten. In het kantoorpand is de opvang van 300 mensen mogelijk, ook voor langere tijd. Hoewel de Noordmolen onderdeel is van nieuwbouwplan Pakhuiskwartier, is de locatie de komende 1,5 tot 2 jaar beschikbaar.
Hoewel er hard wordt gewerkt om de locaties zo snel mogelijk gereed te hebben, zal de daadwerkelijke opvang nog even op zich laten wachten. Er zal het nodige verbouwd moeten worden. Volgende week denkt de gemeente al om tafel te zitten met aannemers. Rond die tijd wordt waarschijnlijk ook de tweede locatie, met ruimte voor 200 mensen, bekend. Op dit moment worden de laatste onderhandelingen nog met de eigenaar van het betreffende pand gevoerd.
Landelijk wordt hard gewerkt aan het op korte termijn realiseren van 50.000 opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen. Binnen de Veiligheidsregio Twente hebben de gemeenten aangegeven duizend opvangplekken te willen realiseren en op termijn nog eens duizend. Ook Enschede gaat hier een bijdrage aan leveren, naast de vele particuliere initiatieven in de stad. Op dit moment zijn er in Twente 675 plekken beschikbaar, waarvan 410 bezet.
Al met al verwacht de gemeente Enschede 1 miljoen euro te moeten uitgeven aan verbouw- en inrichtingskosten. Daarnaast kost de totale opvang van 500 vluchtelingen maandelijks 670.000 euro aan vaste kosten. Dat is omgerekend zo'n 22.000 euro per dag. "Dit zijn vooral de kosten voor het onderdak en de primaire levensbehoeften zoals eten. Eventueel hoort daar ook nog een stukje beveiliging bij", aldus gemeentewoordvoerder Ton Kamp.
Volgens Kamp gaat het om een schatting van de kosten. "Om het in perspectief te plaatsen: het gaat om zo'n 45 euro per persoon per dag." De bedoeling is dat de rekening straks naar het Rijk wordt gestuurd, maar over de kostenverdeling zijn nog wat onzekerheden. "De VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten, red.) en het Rijk zijn daarover nog in gesprek. Het uitgangspunt is dat gemeenten geen geld hoeven toeleggen op de opvang." Tot er een landelijke regeling is, schiet de gemeente Enschede de kosten dus voor.
In eerste instantie is er door de gemeente naar de leegstaande torens van het MST aan de Haaksbergerstraat en het SLO-pand aan de Beltstraat. Dat bleek bij nader inzien niet geschikt en te duur om geschikt te maken voor de opvang. Als er op termijn nog meer behoefte ontstaat aan opvang, dan hebben woningcorporaties volgens het college nog locaties beschikbaar. Dit leidt niet tot verdringing van de reguliere vraag naar huisvesting.
Naast de opvang van Oekraïense vluchtelingen speelt ook de situatie rond de opvang van reguliere asielzoekers. Door het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) is aan Twentse gemeenten gevraagd om 100 plekken te creëren. Enschede heeft laten weten dat zij met de noodopvang van maximaal 450 asielzoekers op het vliegveld voldoende bij te dragen. Desondanks wil het college de komende maanden met de gemeenteraad in gesprek over de periode na juni, als de noodopvang is gesloten.
Een meerderheid van raadsfracties wil in ieder geval niet wachten met het bespreken van vluchtelingenopvang. De PVV heeft verzocht om naar aanleiding van de opvang in de Noordmolen een spoeddebat over het thema te voeren. "Over dit besluit is geen debat gevoerd", aldus fractieleider Hidde Heutink in het verzoek. "Dit terwijl de raad duidelijke kaders heeft meegegeven ten aanzien van opvang van vluchtelingen."
Het debatverzoek wordt in ieder gesteund door Burgerbelangen, VVD, CDA, SP en EnschedeAnders, dus een meerderheid in de gemeenteraad. "Vanzelfsprekend snappen wij dat Oekraïense vluchtelingen opgevangen moeten worden, tegelijkertijd wil de raad hier eerst nog met het college over spreken", aldus Heutink.