De nieuwe coalitie in Hengelo; links, rechts of weer een allegaartje?

Vijf partijen?

De coalitie ProHengelo, SP, VVD en D66 was in 2018 goed voor 20 zetels. De vraag is of er wederom gekozen gaat worden voor een combinatie van vier partijen. Wanneer BurgerBelangen de plek inneemt van ProHengelo en de huidige coalitie doorgaat met SP, VVD en D66 dan is die combinatie nu goed voor 19 zetels. Een verstandige keuze? Dat een formatie met een kleine meerderheid kwetsbaar kan zijn, bleek wel tijdens de vorige collegeperiode; na het afsplitsen van Herbert Capelle van ProHengelo en Marie-José Huis in ’t Veld bij de SP had de coalitie ineens een minderheid en kreeg het daarmee toch een stuk lastiger.

Voor het formeren van een coalitie met een ruime meerderheid in de raad met 20 of 22 zetels zijn zeker vijf partijen nodig, maar welke partijen? Dat wordt nog flink puzzelen. De laatste keer dat BurgerBelangen deel uitmaakte van de coalitie was in de periode 2010-2014. Er zaten toen ook vijf partijen in het college, gevormd door PvdA, BurgerBelangen, SP, D66 en GroenLinks. Deze vijf coalitiepartijen hadden samen een meerderheid van 20 van de 37 zetels. Toeval of niet: Een dergelijke samenstelling zou nu ook uitkomen op 20 zetels.

Over links of over rechts?

De coalitie die de afgelopen vier jaar aan de touwtjes trok is hard afgerekend door de kiezer. ProHengelo verloor 4 zetels, de VVD 1 zetel en ook de SP moet genoegen nemen met 1 stoel minder in de raad dan toen het begon. Van de 20 zetels die de coalitie in 2018 had, gingen er 6 verloren. Dat is een duidelijke boodschap van de kiezer. De vraag is of er wordt gekozen voor een coalitie over links of dat er toch een behoudener koers wordt gevaren over rechts.

Wordt er ook recht gedaan aan de uitslag van de verkiezingen, om zo écht gehoor te geven aan wat de Hengeloer wil? Winnaars zijn naast BurgerBelangen, de PvdA en GroenLinks, die er allebei een zeteltje bij krijgen en de nieuwelingen Hengelose Burgers en Forum voor Democratie met allebei één zetel in de raad. Met welke partijen wordt er straks serieus onderhandeld?

Fractievoorzitter Han Daals van BurgerBelangen zei onlangs toen hij in een vragenvuur de keuze voorgelegd kreeg, liever te kiezen voor de VVD dan voor GroenLinks. Die uitspraak deed hij vóór de verkiezingen. Agnes Booijink, fractievoorzitter van GroenLinks, zei woensdag op de uitslagenavond een samenwerking met BurgerBelangen juist wel te zien zitten vanwege dezelfde standpunten op een aantal dossiers, waaronder een 30 km-zone in woonwijken en buurten.

Extra wethouder?

Met vijf partijen kan een brede en stabiele coalitie worden gesmeed. Dat betekent wellicht ook een extra wethouder. Gezien de zwaarte van een aantal dossiers en ook de uitdagingen waar de stad mee te maken krijgt de komende jaren, zoals stijgende kosten in het sociaal domein, het afvaldossier én energievraagstukken wellicht geen overbodige luxe.

Zeker wanneer er weer nieuwe wethouders-kandidaten de coalitie binnenstappen met geen of weinig bestuurlijke ervaring bij een gemeente is het verstandig om hen niet op te zadelen met te veel zware dossiers in één portefeuille. Dit om te voorkomen dat te lichte wethouders onderweg door het ijs zakken.

Artikel gaat verder onder de foto

Bestuurljke ervaring

Een kersverse wethouder heeft sowieso tijd nodig om in zijn rol te komen, een ambtelijke organisatie te leren kennen, zich in dossiers te verdiepen en alle neuzen van zijn ambtenaren dezelfde kant op te krijgen én last but not least te leren omgaan met druk vanuit de raad, inwoners en de lokale pers.

Daarom is het ook belangrijk dat er geleund kan worden op enige bestuurlijke ervaring met bijvoorbeeld wethouders als Gerard Gerrits (VVD), Mariska ten Heuw (SP) en Claudio Bruggink (D66) om te zorgen dat de stad niet meteen op achterstand wordt gezet. Om enig gewicht in de schaal kunnen leggen binnen het college doet BurgerBelangen er verstandig aan om een zwaargewicht kandidaat-wethouder uit de hoge hoed te toveren.

Burgerparticipatie

Een minderheidscoalitie met minder dan 19 zetels, met daarin drie sterke partijen vertegenwoordigd, ligt niet meteen voor de hand, maar het kan best werken, door met een beknopt coalitieprogramma op verschillende dossiers met verschillende partijen een meerderheid te zoeken in de raad.

De gemeenteraad beter betrekken en tegelijkertijd zorgen voor een nog opener bestuursstijl kan een goede stap zijn in het verkleinen van de kloof tussen inwoner en politiek en daarmee over vier jaar zorgen voor een hogere opkomst. Als het gaat om verbeteren van burgerparticipatie is er in ieder geval werk aan de winkel.

Stabiele en sterke coalitie

Voor BurgerBelangen ligt er nu de taak om een stabiele en sterke coalitie te smeden, die de stad verder vooruit helpt na twee jaar corona en die de stad ook overeind houdt in tijden van inflatie en dreigende recessie. Dat betekent niet alleen praten over problemen in Hengelo en oneindig debatteren en vergaderen, maar vooral het tonen van daadkracht. Laat inwoners zien dat de handen uit de mouwen worden gestoken.