Hoge woord is eruit: D66 en PVV in Enschede sluiten elkaar niet uit (maar onrealistisch is het wel)

Heutink deed de uitdaging een kleine twee weken geleden naar aanleiding van een oproep van D66-minister Sigrid Kaag aan lokale afdelingen in het hele land om na de gemeenteraadsverkiezingen geen samenwerking of coalitie aan te gaan met de PVV en Forum voor Democratie. Hij stelde een debat voor over uitsluiting en drie andere zelf te bepalen thema's. Gertjan Tillema aarzelde geen moment en stemde in. Een heel fel debat werd het niet. Het was respectvol zelfs, waarbij Tillema met zijn acht jaar ervaring als raadslid liet blijken over genoeg dossierkennis te beschikken, maar ook Heutink (nieuw in de Enschedese politiek) liet doorschemeren dat hij zich heeft ingelezen.

'Sluit je ons uit?'

In het 'uitsluitingsdebat' stak D66-lijsttrekker Tillema van wal door zijn afschuw uit te spreken over de kwalificering van Sigrid Kaag als 'heks' door PVV-leider Geert Wilders op Twitter. Volgens Tillema zijn de fatsoensnormen daarmee overschreden en moet de oproep van Kaag ook in dat licht worden bezien. Is de toon dus belangrijker dan de inhoud? Nee, maar ze gaan volgens Tillema wel hand in hand. En ook op inhoudelijk vlak heeft hij wel problemen met de Partij voor de Vrijheid.

"Maar sluit je de PVV uit?", wilde Heutink horen. "We zijn bereid om met elke partij te praten die dezelfde doelen nastreeft als ons en iedereen op een gelijkwaardige manier behandelt", aldus Tillema. Hetgeen zoveel wil zeggen als: we sluiten niemand uit, maar moeilijk wordt het wel. De D66'er wees Heutink op het feit dat uitgerekend de PVV'er in een Vragenvuurtje bij 1Twente weigerde te kiezen tussen D66 of GroenLinks. "Ik moest kiezen wie ik liever heb. De vraag was niet, 'met wie wil je een coalitie vormen'", aldus Heutink. "Natuurlijk zijn we bereid om te praten."

D66: lastenverhoging geen verboden pad

Dat er feitelijk gezien geen sprake lijkt van uitsluiting, wil overigens nog niet zeggen dat een samenwerking tussen D66 en PVV in Enschede een reële optie is. Want als het debat in speeltuin Tuindorp maar weer eens iets heeft bevestigd, is dat de prioriteiten een eind uit elkaar zitten. Voor D66 behoren de energietransitie en kansengelijkheid (elk kind dezelfde kansen) tot de belangrijkste thema's. En als investeren in deze thema's betekent dat de belastingen of parkeertarieven moeten stijgen, dan is dat voor de sociaal-liberalen geen verboden pad. Integendeel, Tillema vindt het goed te verantwoorden dat de draagkrachtigen een beetje meer ozb afdragen om een sociale agenda te realiseren.

PVV: snijden in subsidies

Heutink pleitte zondagavond juist voor het niet investeren in de energietransitie (geen windmolen, geen zonnepark en geen daken vol panelen) en het verlagen van de lokale lasten en parkeertarieven. Het geld dat daarvoor nodig is haalt de PVV uit subsidies, zoals voor de theaters en Enschede Promotie. De kansengelijkheid-agenda van D66 ziet Heutink als 'geld afpakken van de rijken'. Als er sprake is van taalachterstanden - en het is te wijten aan het feit dat er thuis geen Nederlands wordt gesproken - moeten de ouders de financiële verantwoordelijkheid dragen, vindt hij. Tot ontsteltenis van D66'ers in de zaal, die aangeven dat de meeste kinderen met taalachterstanden tot de autochtone bevolkingsgroep behoren.

Ver uit elkaar

Het zal duidelijk zijn dat de kans zeer onwaarschijnlijk is dat D66 en PVV elkaar na de gemeenteraadsverkiezingen op 14, 15 en 16 maart aan de formatietafel voor de nieuwe coalitie gaan zien. Daarvoor liggen de standpunten eerlijk bezien te ver uit elkaar. Maar mochten beide partijen onverhoopt tot een rol in de oppositie zijn veroordeeld, dan lijkt er wel ruimte om op onderdelen samen te werken. Het afschaffen van de hondenbelasting en het isoleren van woonhuizen, bijvoorbeeld, zijn onderwerpen waarin de partijen elkaar best lijken te vinden. Maar hoe? Dat is een vraag voor een later moment.