Enschede, Hengelo en Almelo slaan de handen ineen met een oproep naar het Rijk. De drie grootste steden van Twente willen meer geld zien van Den Haag, omdat de energietransitie voor tienduizenden huishoudens dreigt uit te lopen op een financieel fiasco vanwege onbetaalbare energierekeningen en het onvermogen om woningen te verduurzamen.
Op basis van een onderzoek van TNO uit 2021 zijn er in Enschede, Hengelo en Almelo nu al bijna 13.500 huishoudens met energiearmoede. Daarnaast zijn er een kleine 27.000 particuliere woningeigenaren bijna 20.000 huurders die hun woning niet zelfstandig kunnen verduurzamen, dat is een op de drie huishoudens. "Er ontstaat al in de eerste stap van de energietransitie, de verduurzaming (isolatie, red.) van de woningen, een gigantische tweedeling", aldus wethouder Jeroen Diepemaat van Enschede.
Een op de drie huishoudens in de Twentse steden heeft dus onvoldoende financieel vermogen om te kunnen verduurzamen, maar krijgt wel met steeds hogere energierekeningen te maken. Enschede, Hengelo en Almelo doen het Rijk het aanbod om voor een 'Twentse aanpak': samen met overheden, woningcorporaties en de bouwwereld tot een gezamenlijk industriële aanpak te komen om de woningen te verduurzamen.
Maar dat kost het geld. Naar verwachting kost het grondig verbeteren van een woning gemiddeld 50.000 euro. Dat betekent dat er 2,3 miljard euro nodig is om de 46.000 huishoudens die dat zelf niet kunnen bekostigen te helpen bij de verduurzaming van hun woning. Maar de steden kunnen niet overal tegelijk aan de slag. Voor de eerste fase met concrete pilotprojecten is daarom een bedrag van 500 miljoen euro nodig.
Enschede wil in een pilotproject aan de slag in Enschede-Zuid. Dat stadsdeel kleurt rood op de kaart, als het om energiearmoede gaat. Met name de hobbykamerwoningen in de wijk zijn problematisch. Van bijna 1700 hobbykamerwoningen, zijn er zo'n 1200 van lage energiekwaliteit en kan de bewoner niet op eigen kracht verduurzamen.
De gemeente hoopt 65 miljoen euro aan subsidie bij het Rijk los te peuteren om in Enschede-Zuid aan de slag te gaan. "We willen inwoners die niet zelfstandig kunnen verduurzamen ondersteunen", aldus stadsdeelwethouder Arjan Kampman. "Waarbij we ook oog hebben voor de wijk in zijn geheel, wat zijn de wensen en hoe maken we het een beetje mooier voor iedereen?"
Hengelo heeft de wijk Wilderinkshoek voor ogen voor het pilotproject. Almelo richt zich in eerste instantie op de wijk Nieuwstraatkwartier.
De lobby voor meer rijksmiddelen is in Enschede een uitvloeisel van het besluit om de zogeheten Warmtetransitievisie voorlopig niet vast te stellen. In het document worden gemeenten verplicht uit te leggen hoe en wanneer woonwijken van het gas worden gehaald en welke alternatieven daarvoor in ogenschouw worden genomen. Enschede heeft de deadline bewust gemist, uit onvrede over de stijgende energieprijzen.