Asielzoekers afgeschermd, maar onbekend maakt onbemind

Die opvang van vluchtelingen op vliegveld Twenthe ligt gevoelig. Dat is altijd zo met de opvang van asielzoekers; in dit geval was het een dictaat van de regering die de zaak extra beladen maakte: Enschede werd verplicht om vijfhonderd vluchtelingen tijdelijk onderdak te bieden. Inmiddels blijkt bovendien dat er nogal wat vraagtekens te plaatsen zijn bij de manier waarop de regering die verplichting tot stand bracht.

Afspraken gemaakt en ‘overruled’

1Twente en RTV-Oost maakten vorige week maandag afspraken over verslaglegging van de aankomst van de eerste groepen asielzoekers bij de Enschedese noodopvang op vliegveld Twenthe. Daarbij werden afspraken gemaakt die met name bedoeld waren om de privacy van deze nieuwkomers te waarborgen. Herkenbare beelden van vluchtelingen kunnen henzelf of achterblijvers in het land van herkomst in problemen brengen.

De volgende ochtend werd in een mail aangekondigd dat de pers toch niet welkom was.

De gemeente was in dat besluit ‘overruled’ door het COA. Het COA wees daarbij op de huisregels, waarin staat dat zo’n opvanglocatie geldt als het privédomein van de bewoners waar niet zomaar gefilmd of gefotografeerd mag worden. De woordvoerder van de gemeente verwees in een reactie op dat persverbod op de impact die het op vluchtelingen heeft als er bij aankomst camera’s staan. Daarbij kunnen - zoals gezegd - herkenbare beelden een reëel risico opleveren.

Gemeente verantwoordelijk

Bij de aankomst van asielzoekers in Gorinchem op 29 december was de pers wèl aanwezig. Daarbij is in de Enschedese situatie - zoals overal in het land - in eerste instantie de gemeente verantwoordelijk voor de opvang en de veiligheid van zowel de opgevangen vluchtelingen als de omwonenden. In de overeenkomst met het COA is dan ook een bepaling opgenomen waarin het opvangorgaan incidenten verplicht moet melden aan de gemeente.

Eerste meldingen van incidenten: geen volledig beeld

De eerste meldingen van incidenten kwamen gisteren op onze redactie binnen. Daarbij zou onder meer sprake zijn van drie mannen die op het erf van omliggende bedrijven foto’s zouden hebben gemaakt.

Dit incident is door de gemeente bevestigd. Daarbij werd aangetekend dat het hoogstwaarschijnlijk om vluchtelingen uit de noodopvang ging, maar ook dat onduidelijk is wat de bedoelingen van het drietal waren. “Ze zouden ook verdwaald kunnen zijn”, aldus de gemeentewoordvoerder. Andere meldingen konden niet worden bevestigd of ontkracht.

Het COA was gisteren en vandaag niet bereikbaar om vragen te beantwoorden, waardoor meldingen uit de buurt niet nagetrokken kunnen worden en we niet weten of het om indianenverhalen gaat of niet.

Pers op afstand bemoeilijkt correcte berichtgeving

Met het weren van pers zijn lokale en regionale verslaggevers nu primair afhankelijk van secundaire bronnen om een beeld te krijgen van de actuele situatie bij en rond de hangar waarin de Enschedese asielzoekers zijn gehuisvest. Dat bemoeilijkt objectieve berichtgeving - het ontkrachten van geruchten, dan wel het achterhalen van het werkelijke verhaal - en daarmee correcte beeldvorming over een onderwerp dat de gemoederen in Enschede flink bezighoudt. En onbekend maakt onbemind.

De eerste groep asielzoekers in Enschede bestaat uit 48 alleenreizende mannen uit Syrië, Afghanistan, Jemen en Turkije (Koerdistan). De meesten daarvan zijn door het COA vanuit de inmiddels gesloten noodopvang in Amersfoort overgeplaatst naar Enschede.

Woensdag of donderdag staat de komst van een volgende groep vluchtelingen op de rol. Daarbij gaat het om honderdvijftig ouders met kinderen. Uiteindelijk worden er - tot maart van dit jaar - vijfhonderd vluchtelingen in de Enschedese noodopvang opgevangen.