De Erfgoedcommissie Hengelo moet op zoek naar een nieuwe voorzitter nu beoogd voorzitter Dick Schlüter heeft aangegeven het niet te willen doen. Interim-voorzitter Harm van Egmond betreurt het afzeggen van Schlüter, maar denkt binnenkort toch een goed alternatief te kunnen presenteren. Hij of zij krijgt in elk geval een makkelijker taak dan Van Egmond en zijn voorganger Hans de Gruil.
Dat laatste heeft te maken met de Omgevingswet die dit jaar van kracht wordt, vertelt Van Egmond: “In Hengelo kan een ambtenaar nu nog altijd met z’n dikke duim bepalen of iets erfgoed is of niet. Binnen de Omgevingswet is dat veel duidelijker omschreven. We zijn nu een Cultuurhistorische Waardenkaart aan het opstellen met daarop alles van waarde. Dat kan erfgoed zijn, maar ook zaken van archeologische waarde en kunst. In elk geval staan daar de gemeentelijke en rijksmonumenten op, maar straks ook karakteristieke panden die dat stempel niet hebben. Uiteindelijk bepaalt de gemeenteraad wat er wel of niet op de kaart komt te staan.”
De Omgevingswet bundelt en moderniseert de wetten voor de leefomgeving. Hierbij gaat het onder meer om wet- en regelgeving over bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. De wet moet medio 2022 van kracht worden. Onder de nieuwe wet moet elke gemeente straks één zogeheten ‘omgevingplan’ vaststellen voor haar hele grondgebied. Nu hebben gemeenten meerdere bestemmingsplannen voor hun grondgebied.
Van Egmond geeft een voorbeeld van hoe het tot nu toe ging: “Neem het Dikkersterrein. Daar wordt een groot deel gesloopt, omdat de Erfgoedcommissie hierin niet gekend hoefde te worden. Als dat wel was gebeurd, hadden we mogelijk anders geadviseerd. Persoonlijk vind ik het heel erg jammer dat hiermee straks het oudste nog bestaande industriepand (het dateert van 1912, red.) van Hengelo gaat verdwijnen. De beleidsmakers hebben alleen maar gedacht: ‘het is ouwe zooi, we gooien het eraf en dan kunnen we met een schone lei verder’. Eeuwig zonde.”
Dat kan straks niet meer. De Erfgoedcommissie zal nog altijd gevraagd en ongevraagd advies geven aan de gemeente Hengelo, maar als de partijen samen tot de slotsom komen dat iets op de Cultuurhistorische Waardenkaart moet komen, en de raad gaat akkoord, dan is het beschermd. In elk geval totdat de raad weer anders beslist.
Op deze kaart staat al het cultuurhistorisch erfgoed dat Hengelo rijk is. Monumenten, markegrenzen, karakteristieke boerderijen, de locatie van de struikelstenen, achtergrondinformatie over de herdenkingsmonumenten en nog veel meer. De site is samengesteld door de gemeente Hengelo in samenwerking met de Erfgoedcommissie Hengelo en de werkgroep Markegrenzen.
Overigens heeft de gemeenteraad besloten dat in Hart van Zuid het komende jaar alleen nog mag worden gesloopt nadat advies is gevraagd aan onder meer de Erfgoedcommissie. Om bijvoorbeeld de Stork- en Hazemeijergebouwen te beschermen tegen ‘sloop-zonder-dat-er-iets-voor-terugkomt’ heeft de raad nu een zogeheten ‘voorbereidingsbesluit’ genomen. Door dat besluit, dat een jaar lang geldig is, kan er pas iets gesloopt worden als er een goedgekeurd bouwplan ligt. En dat komt er alleen na advies door de Erfgoedcommissie en het Supervisieteam Hart van Zuid, waarin diverse architecten en stedenbouwkundigen zitten. Binnen een nieuw bestemmingsplan - of in de toekomst een omgevingsplan - moet die bescherming structureel geregeld zijn.
Dick Schlüter, die overigens woonachtig is in Enschede en daar sinds mei vorig jaar het stadsdichterschap voert, is telefonisch lastig te bereiken in verband met een bezoek aan het buitenland. Via Whatsapp laat hij weten waarom hij alsnog 'nee' heeft gezegd tegen het voorzitterschap van de Erfgoedcommissie Hengelo: "Door persoonlijke omstandigheden heb ik vorig jaar een aantal stappen terug moeten doen. Ik heb momenteel mijn handen vol aan mijn werk en het stadsdichterschap van Enschede." Harm van Egmond: “We hadden Dick er graag bij gehad. De overdracht was al enige tijd gaande." Van Egmonds voorganger Hans de Gruil zag geen belemmering in het feit dat Schlüter geen Hengeloër is: "Hij mag dan Enschedeër zijn, Dick heeft een enorme kennis van het erfgoed in heel Twente. Jammer dat hij het niet gaat doen.”