Wandelen langs een kleine geschiedenis van de Hooge Boekel
Op de Hooge Boekel is een wandelroute uitgezet die langs een twaalftal kunstwerken voert. Elk van die kunstwerken vertelt een snippertje van de geschiedenis van het Enschedese landgoed en haar bewoners.
Die geschiedenis van de Hooge Boekel begint halverwege de 19e eeuw, met de aankoop van landbouwgronden en productiebos als jachtterrein door de textielfamilie Van Heek. Rond de eeuwwisseling smeedt Herman van Heek, die de grond erft, plannen voor een tuin en een landhuis, dat in 1926 gereedkomt. Herman zelf overlijdt vier jaar later, maar zijn weduwe en jongste zoon blijven er wonen.
The Beatles
In 1985 verkoopt de familie Van Heek het landgoed aan de aanhangers van Maharishi Yogi - die van The Beatles. Tweeëntwintig jaar geleden kwam het landgoed - in vervallen staat - in handen van de Enschedese ondernemer Herman Kok.
Toeval
Kunstenaar en theatermaker Eric Langendoen, afkomstig uit Wageningen, verdiepte zich in het textielverleden van de stad en de beide Hermannen. Die kunstwerken langs de wandelroute bestaan uit een aantal beeldende werken, een serie audiofragmenten en een video.
Met name die audiofragmenten en video ontstonden uit toevallige gebeurtenissen en ontmoetingen tijdens Langendoen’s eigen ronden over het landgoed.
Tweestemmige kettingzagen
We lopen met Langendoen over het landgoed, als er een bliepje klinkt. De route is te volgen met een app op zijn telefoon, die ook de locatie van zijn werken aangeeft. Dit keer is dat een audiofragment. Het geraas van twee kettingzagen vormt een melodie. “Tweestemmig”, zegt Langendoen. En inderdaad.
Er wordt een beat aan het geluid toegevoegd, die kettingzagen transformeren tot scheurende gitaren. Het blijkt een verwijzing naar Herman Kok, de eigenaar van het landgoed, die ooit met Adje van den Berg in een rockband speelde. Maar ook aan de kettingzagen waarmee Kok de dichtgegroeide zichtlijnen en vijver van de Hooge Boekel weer in ere herstelde. In de verte blaft een hond.
T-vorm
Die T-vormige vijver, omzoomd door kegelvormige bomen die aan cipressen doen denken, vormt het episch centrum van de Hooge Boekel. De strenge symmetrie doet denken aan een Romaanse openluchtbad. In de beeldende werken van Langendoen komt de vorm van deze vijver steeds terug. Hij is tachtig meter lang en tachtig meter diep, weet de kunstenaar.
Ideale maten voor de aan elkaar gekoppelde kubussen van kleerhangers, die boven het grasland bungelen. Alsof de vijver is uitgegraven en opgehangen. In de gevallen bladeren onder de installatie is een T-vorm gehaald. Langendoen constateert tevreden dat het werkt: “Dat heb ik gedaan om de suggestie van een schaduw te wekken.”
Karper
Ook de video is uit toeval geboren. Een karper uit de vijver was de aanleiding. Langendoen: “Die keek mij aan, keek terug zou je kunnen zeggen. Dat bracht me op de wandelaars die naar het landhuis kijken. Ik wilde het huis laten terugkijken.” Op een vroege zondagochtend, tijdens een verblijf in het huis van Kok, pompte hij zijn sub-board op.
De video toont de gang vanuit het landhuis, over het bordes, het pad naar de vijver en over het water zelf tot waar de wandelaars langskomen. “Die kunnen de vijver zelf op de route niet zien. Op deze manier krijgen ze die toch mee.”
‘Wat ’T is’
De wandelroute ‘Wat ’T is’ is tussen zonsopkomst en -ondergang te bezoeken. De route is 2,4 kilometer lang en duurt ongeveer drie kwartier. Hij is te volgen - en te beleven - via de app izi.TRAVEL, waarin ook begeleidende teksten zijn opgenomen.
‘Wat ’T is’ is een project van de Tuin der Lusten en maakt onderdeel uit van een serie wandelingen over Overijsselse landgoederen. Meer informatie is te vinden op de website van de Tuin der Lusten.
