Zo moeilijk is het niet. Drie keer oefenen en je hebt het. Johanna ter Steege - wie kent haar niet - verkent in ‘Het Plattelandologisch Instituut’ de verschillen tussen stad en platteland. Niet om die nou eens lekker chauvinistisch uit te vergroten, maar omdat plattelanders en ‘stadsen’ misschien nog wel iets van elkaar kunnen leren.
De naam van het instituut dat die verkenning van een solide wetenschappelijke basis voorziet, is tevens de titel van een nieuw televisieprogramma dat vanavond haar première beleeft bij RTV-Oost. Een proefaflevering, waarvan Ter Steege hoopt dat het met zoveel enthousiasme wordt ontvangen dat er een hele serie gemaakt kan worden.
Thema van de eerste aflevering is ‘Noaberschap’. Iets dat in onze gewesten een nog altijd ingebakken vanzelfsprekendheid is. Zeker onder het volk dat al sinds mensenheugenis in Twentse, Sallandse en vast ook Drentse dorpen woont. “Je was van elkaar afhankelijk”, zegt Ter Steege in 1Twente Vandaag. Plattelanders hielpen elkaar. “In droefheid en blijdschap”, zoals de 91-jarige Freek het in de eerste aflevering verwoordt.
Ook bij Ter Steege zit dat noaberschap ingebakken - dat mag je in elk geval veronderstellen, na de voorbeelden die zij noemt. In Notter, het dorp waar zij opgroeide, was het uit nood geboren. Uit armoede, ook. “Mijn vader had geen tractor, alleen een paard en wagen. Als hij er een nodig had, leende hij die van de buren.”
Zo was daar ook, voor Ter Steege het levenslicht zag, de ‘peerdennoaber’. Voordat iedereen een paard en wagen had. “Als er dan iemand was overleden, kwam die peerdennoaber en werd de kist op de platte wagen naar de begraafplaats in Rijssen gebracht.”
‘Het Plattelandologisch Instituut’ is een idee van journalist van het jaar een maker van onder meer ‘Brommers Kiek’n’ Geertjan Lassche. Ter Steeg verwoordt zijn idee. “We kennen het nu wel, al die talkshows met steeds dezelfde mensen waarin vanuit het Westen naar de wereld gekeken wordt. Ik wil de gewone mensen weleens horen praten, weten hoe zij denken over het leven en met het leven omgaan.”
Ter Steege is niet de enige wijze uit het Oosten die meedoet aan het programma. Onder anderen ook Natalie Baartman en Bennie Jolink doen duiten in het zakje.
Thema’s voor vervolgafleveringen zijn er genoeg. Ook thema’s die minder des plattelands zijn, maar waar dat platteland mogelijk wel het landelijk debat kan voeden. “Burnout, bijvoorbeeld”, oppert Ter Steege. “Ik ben wel benieuwd of mensen daar op het platteland anders mee omgaan. Of CO2-uitstoot en de boerenopstand. Sexualiteit. Als het een succes wordt, wat ik heel erg hoop, dan moeten we gaan kiezen.”
De eerste aflevering van ‘Het Plattelandologisch Instituut’ (dit is de derde keer dat deze titel in dit artikel voorkomt - doe er je voordeel mee) wordt vanavond om 20 uur uitgezonden op RTV-Oost. Maar hij staat ook al online.