De politie Oost-Nederland merkt dat er steeds meer zwaar illegaal vuurwerk in omloop is in de provincie. Zowel bij de jeugd als in het criminele circuit. "Het wordt zelfs gebruikt bij plofkraken, of om collega's aan te vallen", zegt Roeland Groen, coördinator vuurwerk bij de politie. Tot nu toe onderschepte de politie 12.000 kilo illegaal vuurwerk in Oost-Nederland.
Cobra's, nitraten of zelfs grote shells. Vanuit Azië, maar vooral het Oostblok komt dit vuurwerk Nederland binnen. Het gaat niet met regelmaat mis, maar als het mis gaat, zijn de gevolgen niet te overzien.
Voor de politie is het probleem met zwaar illegaal vuurwerk op te delen in drie pijnpunten: vervoer, opslag en gebruik. Zo worden er soms busjes of zelfs vrachtwagens vol vuurwerk van de weggeplukt. Of nog gevaarlijker: een kelder in een rijtjeswoning vol met zwaar vuurwerk. "Als het dan mis gaat, kan een heel blok woningen ontploffen. En dan kan je wel bedenken hoeveel slachtoffers er dan kunnen vallen", legt Groen stellig uit.
Bij het vervoer moet niet enkel gedacht worden aan busjes vol. Zo werd woensdag een jongen van 16 aangehouden in Hengelo met zestig cobra's in zijn rugtas. "Een cobra is vergelijkbaar met een handgranaat. De jongen zat met een tas vol in de trein. Als dat ontploft was.... Daar wil je niet aan denken."
Waar de handel in illegaal vuurwerk om miljoenen euro's gaat, zijn de gebruikers vaak baldadige jongeren. "Met het zware vuurwerk worden vernielingen aangericht. Maar het probleem zit 'm er in dat veel jongeren het gevaar niet inzien. Als een rotje in je hand ontploft, doet dat wat pijn. Als een cobra in je hand ontploft, ben je 'm kwijt."
De politie wil de handel in illegaal vuurwerk hard aanpakken. Toch is dat moeilijker dan gedacht. "Het staat simpelweg niet bovenaan het prioriteitenlijstje", vervolgt Groen. "Een moordzaak of grootschalige fraude gaat voor. Maar we krijgen wel steeds meer grip op de illegale handel, zo doen we regelmatig invallen."
Vrijdag 5 november: de politie valt samen met Duitse collega's een loods binnen in Rheine, net over de grens. Ze treffen 120.000 kilo aan, een gigantische vangst. "Samen met collega's van verschillende disciplines wisten we deze loods op te sporen."
De politie vermoedt dat het professionele vuurwerk bedoeld was om illegaal aan Nederlandse consumenten te verkopen. De bunkers worden gebruikt als een afhaalpunt: tussenhandelaren rijden er met personenauto's en gehuurde bussen naartoe en nemen het vuurwerk mee naar Nederland, waar kopers en verkopers elkaar via sociale mediakanalen als Telegram, Snapchat of Instagram weten te vinden.
Het uiteindelijke doel van de politie? "We hebben niet de illusie dat we het volledig kunnen stoppen", vervolgt Groen. "Maar we krijgen er steeds beter grip op. Het belangrijkste is misschien wel dat iedereen in gaat zien dat het illegale vuurwerk gewoon levensgevaarlijk is. Nog te vaak wordt er wat lacherig over gedaan..."