Drie vliegen in één klap, zo noemt Euregio-bestuurder Dinand de Jong de opwaardering van de spoorlijn tussen Enschede en Zwolle. Namens het grensoverschrijdende samenwerkingsverband voert hij de lobby in Den Haag, Berlijn en Brussel om 3,5 miljard euro bij elkaar te sprokkelen.
Door fors te investeren in met name een dubbelspoor op het traject Zwolle-Wierden zou de treinrit naar Enschede nog maar ruim 30 minuten duren en vanaf daar kan de intercity direct doorrijden naar Münster. Ook de internationale trein tussen Amsterdam en Berlijn heeft baat bij de opwaardering van het spoor in Overijssel.
Dat er vanuit Enschede de wens bestaat om de treinverbinding met partnerstad Münster te verbeteren is al langer bekend. Op dit moment rijdt er nog een dieseltrein op het traject. Die doet er minstens 72 minuten over. Als projectleider van Euregiorail probeert Dinand de Jong de handen op elkaar te krijgen voor de elektrificatie van het spoor.
Daarmee kan de boemeltrein worden vervangen voor een volwaardige intercity, die dezelfde reis in krap een uur aflegt. Door ook richting het Ruhrgebied aanpassingen te doen, kan de treinreis tussen Enschede en Dortmund worden verkort van ruim 2 uur naar 100 minuten. Totale geschatte kosten voor de aanpassingen op (met name) Duits grondgebied: 440 miljoen euro.
Als de elektrificatie van het spoor vanuit Enschede naar Münster een feit is, biedt dat nieuwe mogelijkheden. "Enschede is vanuit Zwolle en vanuit Münster nog altijd het eindpunt van de trein", vertelt Dinand de Jong. "Maar wat we willen is dat Enschede een tussenstation wordt, zodat je kan doorrijden."
Een rechtstreekse verbinding Zwolle-Münster dus. Maar die is met de huidige reistijden niet aantrekkelijk genoeg. De rit naar Enschede duurt nu een uur. "Het is niet meer van deze tijd dat deze regio's zo'n slechte spoorverbinding hebben", aldus De Jong. Door de treinen 200 kilometer per uur te laten rijden en van het enkelspoor tussen Zwolle en Wierden een dubbelspoor te maken, kan de reistijd worden teruggebracht tot 33 minuten.
Maar die aanpassingen vragen een behoorlijke financiële investering. De bodemgesteldheid in Salland vraagt om extra maatregelen om de ondergrond te verstevigen. De Jong: "En je kan je ook voorstellen dat als je harder gaat rijden, je geen korte bochten kan maken en stations en overwegen moeten worden aangepast." In een Quickscan die door bureau RoyalHashkoning is uitgevoerd wordt gesproken over een geschatte investering van 3,2 miljard euro aan het spoor tussen Zwolle en Enschede.
Al met al wordt er dus gesproken over een investering van 3,5 miljard. "En dat valt in spoortermen best mee", zegt Euregio-bestuurder Dinand de Jong. Waar het geld vandaan moet komen? Den Haag, Berlijn, de provincie Overijssel en deelstaat Noordrijn-Westfalen. Gezien het grensoverschrijdende belang (het verbinden van economische centra in de Euregio) wordt ook gehoopt op een flinke bijdrage uit Brussel.
De voortgang van het project is afhankelijk van de financiële bijdragen die de verschillende overheden willen leveren. Voor de korte termijn hoopt Dinand de Jong dat de intercity Zwolle-Münster in 2032 gaat rijden. In eerdere conceptplannen werd nog gehoopt op 2027, maar dat is alleen al gezien de elektrificatie op het spoor naar Duitsland niet haalbaar.
Overigens zijn de reistijden tussen Enschede, Münster en Zwolle niet de enige voordelen van de gewenste verbeteringen aan het spoor. Ook de reistijd naar de Randstad krijgt een flinke boost. Duur een treinrit van Enschede naar Amsterdam Centraal nu nog ongeveer 2 uur en 15 minuten, dat moet in de toekomst via Zwolle in ruim anderhalf uur mogelijk zijn.
"En dat betekent ook wat voor de trein van Amsterdam naar Berlijn", zegt Dinand de Jong. "Door die via Zwolle te laten rijden, wordt de totale reistijd verkort naar 4,5 tot 5 uur." Met andere woorden: vanuit Twente naar de hoofdstad van Duitsland in ongeveer 3,5 uur. "Dit project slaat dus eigenlijk drie vliegen in één klap."