Bestuurlijke boete doet intrede in Enschede: vooral 'afvalhufter' en drankmisbruiker de klos

Dat is bekend gemaakt in een speciale bijeenkomt voor raadsleden en enkele bestuursrechtadvocaten. De invoering van de bestuurlijke boete had veel voeten in aarde. De bewijslast is omgedraaid: het is aan de inwoner om te bewijzen dat hij of zij de overtreding niet heeft begaan.

Vuilniszak met adresgegevens

De bestuurlijke boete is ingevoerd om overtredingen die voor overlast zorgen in de stad makkelijker te kunnen aanpakken. Een herkenbaar voorbeeld is een gedumpte vuilniszak waarin een geadresseerde envelop.

Voorheen was het uitdelen van een boete (strafbeschikking) lastig, omdat de boa alleen sluitend bewijs kon leveren als de overtreder op heterdaad werd betrapt of een bekentenis afgaf. Nu is 'bewijsvermoeden' voldoende. Een geadresseerde envelop maakt het aannemelijk wie de overtreder is. Die persoon kan dus 'achteraf' een boete tegemoet zien.

Eigen onschuld bewijzen

Wie in beroep gaat tegen een strafbeschikking moet naar de rechter. Een bezwaar tegen een bestuurlijke boete wordt eerst behandeld in de gemeentelijke bezwarencommissie. Tot nu zijn er 39 bezwaarschriften ingediend. In tien gevallen ving de inwoner bot, maar in de resterende gevallen heeft de commissie nog geen advies gegeven.

Verschillende raadsfracties maken zich zorgen over de rechtspositie van de inwoner. Hoe toon je immers aan dat jij die vuilniszak niet hebt gedumpt en die envelop met jouw naam erop toevallig in de zak is gekomen? De gemeente vindt dat een handhavingsambtenaar bij de confrontatie prima kan beoordelen of de verklaring van de inwoner realistisch is.

Deskundigen zijn verdeeld

Toch maakt advocaat - en inwoner van Enschede - Ruurd van Eck zich ook zorgen. Met name voor kwetsbare burgers. Hij vindt dat zij door de overheid beschermd zouden moeten worden. “Het zou zomaar kunnen dat meneer Van Eck met zijn dasje voor en zijn welbespraaktheid een prima onzinverhaal aan een boa vertelt en er tussenuit gaat. En iemand met een overall die wat minder talig is en boos wordt omdat hij onterecht wordt verdacht – en ook wat scheldwoorden gebruikt in zijn emotie – zelfs twee boetes krijgt opgelegd omdat hij een ambtenaar in functie beledigt.”

Andere vakdeskundigen denken dat de rechtspositie van inwoners prima beschermd is. “Ook een bestuursorgaan dat een bestuurlijke boete oplegt moet bewijzen voorleggen", aldus advocate Aletta Blomberg. "Een envelop in een zak is een goed bewijsvermoeden, omdat het meestal ook degene is die die zak heeft buitengezet.” Volgens advocaat Oswald Jansen is het wel een taak van de gemeente om inwoners actief te informeren over hoe zij in beroep kunnen gaan tegen een boete.