“Disse daagn steet de duur altied lös“: Enschede opent deuren voor monumentendag

De monumentendagen staan dit jaar in het teken van inclusie, wat zoveel betekent dat achtergestelde groepen mee mogen doen. Het landelijke motto “Mijn monument is jouw monument” heeft hier in de regio een Twents tintje gekregen met de leus: “Disse daagn steet de duur altied lös.” Dit heeft allemaal te maken met het Europese motto: “Inclusive heritage”, inclusief erfgoed dus.

Enschede döt de duur lös

Alleen in Enschede zijn er al zo'n 23 monumenten die de deuren openen als De Museumfabriek, de oude Volksparkschool, de Lonneker Molen en het G.J. van Heekpark.

Het is niet alleen een grote open dag, waar je de verschillende gebouwen kunt bekijken. Er zijn wandelingen, workshops en exposities. Junior stadsdichter Naz Ergin draagt haar speciaal voor deze aanleiding geschreven gedicht voor. Ook heeft de Enschedese beiaardier het druk met het bespelen van het carillon.

Kerken, maar ook de synagoge en de Selimiye moskee kunnen zich vinden in het thema van dit jaar en openen hun deuren. Voor de moskee is dit het eerste jaar dat wordt meegedaan met Monumentendag.

Monumentenprijs

De monumentenprijs wordt dit jaar voor het eerst in samenwerking van de Stichting Historische Sociëteit Enschede-Lonneker (SHSEL) en de gemeente Enschede uitgereikt. De jury is divers samengesteld.

“We zorgen er elk jaar voor dat er nieuwe mensen uit verschillende branches bij komen, zodat we Monumentendag steeds weer vanuit nieuwe perspectieven kunnen bekijken”, aldus organisator Matthijs Schaap.

Er zijn vier genomineerden uitgekozen die bij het motto van dit jaar passen.

Ixta Noa

Dit pand uit het begin van de twintigste eeuw is in een neoclassistische stijl gebouwd en dient als opvang voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Opmerkelijk is dat de vrijwilligers en de paar vaste medewerkers van Ixta Noa vroeger vaak zelf met psychische problemen te kampen hadden. “We gaan graag het gesprek aan met onze deelnemers, maar er is ook genoeg ruimte om even te onthaasten. We hebben bijvoorbeeld een relaxruimte en een creatieve ruimte”, zegt medewerker Denise Bosma.

Kiek'n en Koop'n

Dit pand aan de Haaksbergerstraat is naast een kringloopwinkel ook de entree van het Pathmos. De arbeiderswijk is tussen 1914 en 1922 gebouwd en er is sindsdien weinig aan het wijkbeeld veranderd. De rond twintig vrijwilligers bestieren de winkel zonder winstoogmerk.

“Het is niet alleen een winkeltje, maar hier komt ook de buurt samen voor een kopje koffie of thee”, aldus een vrijwilliger.

Ontmoetingskerk

Het traditionele kerkgebouw uit 1954 heeft sinds een aantal jaren een modern bijgebouw. De kerk aan de Varviksingel zet zich in voor contact tussen verschillende groepen en gemeenschappen. Daarvoor bieden ze hun nieuwbouw voor allerlei maatschappelijke activiteiten aan. Zo zijn er bijvoorbeeld 'noabermaaltijden' en kunnen koren voor optredens en repitities langskomen. Ze proberen vooral ook jongeren te werven, die dan de oudere kerkgangers bij hun taken ondersteunen.

Erve Derkink

Dit historisch boerenerf met veehouderij is de laatste genomineerde. De boerderij is al meer dan dertig generaties in het bezit van dezelfde familie. “Ze zorgen er op hun eigen manier dat de deuren los staan, mensen uit de buurt zijn er altijd welkom”, zegt Schaap van de Stichting Historische Sociëteit.

Vier genomineerden, één winnaar

“Er zijn een aantal centrale criteria die als een soort rode draad dienen bij het kiezen van de winnaar. We kijken bijvoorbeeld wat er met het geld wordt gedaan en hoe goed de monumenten bij het motto passen. Toch hebben ook de subjectieve meningen van de verschillende juryleden invloed op de keuze”, aldus jurylid Thomas Metscher.

De prijs bestaat uit een geldbedrag van 3000€, een plaquette en een kunstwerk van een ARTEZ-student. Nadat de jury afgelopen woensdag en donderdag alle genomineerden heeft bekeken, gingen ze in discussie om de winnaar te bepalen. Die wordt dus komende zaterdag bekend gemaakt.