Film over geschiedenis Twentekanaal: ‘Waterweg is met bloedende handen gegraven’
Het is deze week 85 jaar geleden dat het laatste stuk van het Twentekanaal werd gegraven. Duizenden werkloze Tukkers hebben meegeholpen bij de aanleg van de waterweg. De Hengelose filmmaker Walter Tuenter maakte er een anderhalf uur durende documentaire over. Hij en historicus Marinus van Rooij waren woensdag 25 augustus te gast bij 1Twente Vandaag.
Ouder dan het kanaal
Walter Tuenter heeft, samen met vrijwilligers van de Hengelose Videofilmclub, anderhalf jaar lang aan de film gewerkt. In de documentaire vertelt historicus Marinus van Rooij over de geschiedenis van het kanaal, die voor een groot deel met de hand gegraven moest worden, maar ook over de al eerder aangelegde Twentse waterwegen, zoals het Overijssels Kanaal en het Kanaal Almelo-Nordhorn. Zowel Tuenter als Van Rooij, beide geboren en getogen in Hengelo, zijn overigens ouder dat het Twentekanaal zelf. Tuenter is 86, Van Rooij is 89.
Twee maand volgehouden
Marinus van Rooij’s vader was een van de mensen die meehielp bij het graven: “Het was crisis en mijn vader was destijds werkloos. Hij werd verplicht om arbeid te verrichten bij de aanleg van het kanaal.” Het eerste deel van het kanaal, tussen Eefde en Goor, werd nog met machines gegraven. Toen de crisis uitbrak en Twente kampte met veel werklozen, werden deze mensen ingezet bij de aanleg van het deel van Goor tot Enschede. “Mijn vader was tenger gebouwd en werkte in de textiel. Hij was geen flinke boerenjongen. De arbeidsomstandigheden waren slecht. Hij heeft het dan ook maar twee maanden volgehouden. Toen moest hij van de huisarts stoppen met het werk.”
Zware arbeid
Veel mensen die aan het werk werden gezet, waren de fysiek zware arbeid niet gewend. “Onder de arbeiders waren bijvoorbeeld ook werkloze advocaten en notarissen", vertelt Tuenter. Het werk was, zeker voor deze mensen, dan ook niet zonder gevaar; ongelukken gebeurden regelmatig. “Er is ooit een boek geschreven over de aanleg van het Twentekanaal. De titel luidde: ‘Met bloedende handen gegraven’. Dat zegt genoeg”, aldus de filmmaker.
Lang proces
Het maken van de film was een lang proces: “We zijn met vele vrijwilligers anderhalf jaar lang bezig geweest.” Of het de laatste film is van tachtiger Tuenter laat hij nog even in het midden: “Aan het einde van het proces heb ik gezegd: ‘ik stop ermee’. Ik ben al op leeftijd en het gaat niet gemakkelijk meer, maar ik kan toch moeilijk stil zitten”, lacht Tuenter. “We hebben toch nog een idee om iets te doen.” Van Rooij: "Een film over Huys Hengelo en het ontstaan van Hengelo lijkt ons nog wel iets."
Waar is de film te zien?
De film 'Het Twentekanaal en de geschiedenis van de Overijsselse waterwegen' gaat vandaag in première voor de makers en de leden van de Videofilmclub Hengelo. De film is op een later moment voor iedereen te zien in Museum Hengelo en op televisie bij 1Twente.
Gerelateerd
