Dat Enschede zich wil profileren als dé fietsstad van Nederland, steekt de gemeente niet onder stoelen of banken. Maar als het aan de gemeente Enschede ligt, is dat pas het begin. We pikken de vijf meest ambitieuze plannen eruit.
Al jaren worden er miljoenen gepompt in het realiseren van fietsstraten, fietssnelwegen en andere projecten speciaal voor de fietser. Maar bij de onderstaande plannen - die op een lijst met negentien gewenste fietsprojecten staan - is er een probleempje: het benodigde geld is er nog niet. Het gaat om ruim 60 miljoen euro.
Misschien wel het meest prestigieuze plan van de gemeente Enschede: het ondertunnelen van de Hogelandsingel en de Getfertsingel. Op de plekken waar de verkeersveiligheid daar het meest om vraagt. De overgangen van de Hogelandsingel/Varviksingel staan bijvoorbeeld al langer niet bepaald als fietsvriendelijk bekend. Daar is met betonnen obstakels en fietsstroken al iets aan geprobeerd te veranderen.
Straks mogen op hoofdfietsroutes alleen nog fietsers de singel oversteken. Voor automobilisten geldt op die punten dat zij alleen rechtsaf mogen slaan. Een van de belangrijkste fietsstraten in de stad (de Heutinkstraat) wordt door de singel onderbroken. Een tunnel onder de Hogelandsingel, ter hoogte van de ijssalon, moet de kruising veiliger maken.
Hetzelfde geldt voor het kruispunt Broekheurnerweg/Getfertsingel. Hoe? Daarvoor zijn de plannen nog niet concreet genoeg. Wel weet de gemeente ongeveer wat beide fietstunnels moeten kosten: bijna 12 miljoen per stuk. Bonus: ook aan de Oosterstraat – er hoogte van de Noord Esmarkerrondweg – ziet het college graag een onderdoorgang voor fietsers verschijnen. Deze kosten worden op nog eens 4 miljoen euro geschat.
De verwachte kosten van de projecten in deze lijst, op basis van de huidige marktprijzen, ligt rond 60 miljoen euro. De plannen staan in de Fietsvisie 'onder de streep', dat betekent dat het benodigde budget er niet voor is. De gemeente Enschede denkt de totale 60 miljoen euro overigens niet zelf te hoeven ophoesten. De helft van de investering zou afkomstig moeten zijn van derde partijen, zoals de provincie Overijssel.
Geen fietsstroken meer op de doorgaande wegen, maar een vrijliggend fietspad. Dat is een van de kostbare wensen die de gemeente op langere termijn heeft. Hiermee worden niet de wegen bedoeld in het centrum of in de woonwijken. Het gaat om de wegen waar automobilisten 50 kilometer per uur mogen rijden.
De vraag is echter in hoeverre dit plan uitvoerbaar is in het huidige wegenstelsel. Ook op de singels geldt een maximumsnelheid van 50 km/u, echter lijkt daar geen plek voor een vrijliggend fietspad. ‘We zien ook dat dat niet overal op de doorfietsroutes kan of ten koste gaat van bijvoorbeeld veel bomen’, schrijft de gemeente in de Fietsvisie 2030. ‘Wat we wel doen is bij reconstructies van 50 km/uur wegen nagaan of en op welke wijze het mogelijk is.
Je kan je afvragen in hoeverre het een meerwaarde is om onder het station van Enschede door te kunnen fietsen. Immers, via de nabijgelegen Molenstraat of de Prinsessetunnel is het ook mogelijk om aan de andere kant van de spoorlijn te komen.
Een onderdoorgang maakt de (ondergrondse) fietsenstallingen bij het station wel beter bereikbaar. In de lijst met toekomstige projecten prijkt daarom ook een ‘tunnel’ onder het Centraal Station. De kosten worden geschat op een kleine 12 miljoen euro.
Veel fietsers uit Glanerbrug en de Eschmarke kiezen ervoor om via de Keppelerdijk richting het centrum van Enschede te fietsen. Onderweg steken ze de Oostweg over via een rotonde. Deze kruising staat niet per definitie te boek als onveilig (vier ongevallen in de periode 2014-2018), maar mede vanwege de functie van de Oostweg als ‘oprit’ naar de N35 erg druk.
Nu ook nieuwbouwwijk Leuriks-Oost op de rotonde wordt aangesloten, hebben omwonenden de fietsveiligheid aangekaart. Een optie die de gemeente op langere termijn overweegt is het plaatsen van een fietsbrug aan de Keppelerdijk. Daarvoor zou een totale investering van 6,8 miljoen nodig zijn.
Onder het mom van doorstroming van het verkeer en verkeersveiligheid (met name voor fietsers) zijn de afgelopen tijd aan de Haaksbergerstraat juist twee rotondes weggehaald, namelijk ter hoogte van de Zuiderval en de Boulevard. Op drie andere plekken in de stad wil de gemeente de veiligheid voor fietsers juist verbeteren door er een rotonde aan te leggen. En het zijn wellicht niet de locaties waar je het eerst aan denkt.
Een van de beoogde rotondes is de kruising Haaksbergerstraat/Broekheurnerweg, zeg maar ter hoogte van het bedrijventterrein Slijpsteen. Ook aan de Geessinkweg/Broekheurnerrondweg, vanwege de nabijgelegen fietsstunnel onder de A35 en het Bonhoeffer College een druk kruispunt, ziet het college ruimte voor een rotonde. Ten slotte moet er ook eentje komen op het kruispunt van de Broekheurne-Ring met De Kiepe. De rotondes kosten ruim 1 miljoen euro per stuk.