Enschede investeert meer dan 20 miljoen in de stad: slimme zet of cadeautjes voor verkiezingen?

In de zogeheten zomernota blikt het college vooruit op 2022 en de jaren daarna. Er wordt tot 2025 maar liefst 21 miljoen euro vrijgespeeld om te investeren in woningen en werkgelegenheid. Daarnaast gaat er extra geld naar Fietsstad Enschede, meer opsporingsambtenaren, clustering van sportparken en kansengelijkheid.

Waar komt al dit geld ineens vandaan?

Enschede heeft jarenlang spaarzaam en behouden geleefd. Toen D66-wethouder Eelco Eerenberg, die eind 2019 naar Utrecht vertrok, nog de penningmeester in het college was, werden jaarlijks enrome tekorten voorspeld. Daarop is vrijwel altijd geanticipeerd door te bezuinigen.

De tekorten vielen achteraf vaak behoorlijk mee, waardoor er jarenlang geld over was en er dus veel geld in de spaarpot gestopt. Dat was op dat moment ook geen overbodige luxe. Onder meer door het dreigende faillissement van FC Twente, liep Enschede jarenlang enorme financiële risico's. Nu die risico's zijn afgenomen en er veel geld is gespaard, wil het college weer investeren in de stad.

Daarnaast haalt het college jaarlijks 3,5 miljoen euro uit het sociale domein, omdat zij dit geld niet nodig denkt te hebben. Ten slotte is er een paar miljoen per jaar 'over' omdat de stofkam door het huishoudboekje is gehaald.

Worden nu helemaal geen risico's meer genomen?

Integendeel. In het sociale domein worden juist fikse kostenstijgingen verwacht, bijvoorbeeld op het verstrekken van hulpmiddelen zoals scootmobielen en trapliften. Het college gaat er bovendien vanuit dat de belangrijkste inkomstenbron, het Gemeentefonds, jaarlijks 6 miljoen euro extra gaat uitkeren. Ter illustratie: de laatste prognoses gaan ervan uit dat de rijksuitkering in 2025 ongeveer 4 miljoen euro lager ligt dan nu. Dat is dus een verschil van 10 miljoen.

Als de laatste prognose van het Gemeentefonds uitkomt, dreigen er binnen een paar jaar serieuze financiële problemen. Wethouder June Nods (D66) zegt echter dat er een 'gecalculeerd risico' is genomen. Het college zegt alle aanwijzingen te hebben dat Enschede uiteindelijk meer geld van het Rijk krijgt. De eerder genoemde investeringen in de stad moeten daarin een extra zetje geven.

Meer geld ontvangen door 20 miljoen uit te geven?

Ja. Het Gemeentefonds keert namelijk geld ook uit op basis van het aantal inwoners. Omdat Enschede op dit moment minder snel groeit dan vergelijkbare gemeenten, zal de jaarlijkse uitkering dalen. Door volop in te zetten op woningbouw, verwacht het college dat het aantal inwoners toeneemt en de rijksbijdrage dus ook.

Lees verder onder de foto

De eerder genoemde investering van 21 miljoen euro is voor een belangrijk deel gericht op woningbouw. Tot 2030 zouden er 4.000 tot 5.000 nieuwe woningen gebouwd moeten worden, zoals op de Cromhoffbleek, Leurik-Oost, het Esmarkeveld, de Kop Boulevard en in de spoorzone.

Zijn dit geen mooi-weer-praatjes voor de verkiezingen?

Dat is ook de vraag die 1Twente aan wethouder June Nods heeft voorgelegd. De investeringen die worden gedaan betreffen immers een speerpunten van coalitiepartijen Burgerbelangen (sportcampus), VVD (meer boa's), ChristenUnie (Fietsstad), D66 (kansengelijkheid).

Nods bestrijdt echter dat de investeringen worden gedaan met oog op de verkiezingen. "We hadden de meeste investeringen al vorig jaar willen doen, maar dat leek ons met oog op de coronacrisis niet verstandig."

Overigens erkent het college dat het ook nu nog niet duidelijk is wat de uiteindelijke effecten van de coronacrisis zullen zijn. Ook zijn er nog onzekerheden over de gevolgen van de kabinetsvorming, het klimaatbeleid en (nieuwe) bezuinigingen van het Rijk.