Nieuwkomers moeten in Hengelo vanaf dag één kunnen meedoen
Mensen die asiel in Nederland aanvragen moeten al vanaf de eerste dag kunnen meedoen in de maatschappij. In Hengelo draait sinds eind vorig jaar het project '#Meedoen vanaf dag 1', een Europees gesubsidieerd project binnen het COA, dat moet bijdragen aan de integratie van nieuwkomers. Daarbij gaat het niet alleen om het doen van vrijwilligerswerk, maar vooral ook om het leren van de taal.
Meedoen
In Hengelo worden op dit moment 225 mensen opgevangen in het voormalige woonzorgcentrum Hooghagen aan de Havezatenlaan. Deze bewoners mensen hebben nog geen verblijfsvergunning en zijn via het aanmeldcentrum in Ter Apel naar de stad zijn gekomen. In Hengelo wachten ze de verdere procedure af.
Het is belangrijk dat mensen vanaf dag één integreren, ook als mensen nog niet weten of ze überhaupt in Nederland mogen blijven. "Meedoen geldt voor iedereen, ongeacht of iemand een goede kans heeft om te blijven", zegt Martin Hobers, programmabegeleider participatie en taal bij het COA. "Je bent wel onderdeel van deze samenleving. Je woont in Hengelo en gaat hier naar de markt."
Gezondheidsredenen
De nieuwe Wet Inburgering die volgend jaar van kracht wordt wil stimuleren dat nieuwkomers nog sneller inburgeren en in beweging komen, maar activering staat bij het COA al lang bovenaan, bijvoorbeeld in de vorm van meewerken in het centrum waar asielzoekers verblijven of juist door het stimuleren van vrijwilligerswerk.
"Ja, we doen dit eigenlijk al heel lang binnen het COA", zegt Hobers. "We vinden het belangrijk dat mensen bezig blijven, ook om gezondheidsredenen. Van stilzitten word je gewoon niet gezonder en we willen echt dat mensen van dag 1 kunnen meedoen en zo snel mogelijk iets gaan doen."
Inburgering
Het COA werkt in Hengelo samen met het Servicepunt Vrijwilligerswerk Hengelo, onderdeel van Wijkracht. "Onze rol is het vinden van activiteiten voor de nieuwkomers, zodat zij kunnen participeren. Dan gaat het om plekken bij maatschappelijke organisaties met meedoen-mogelijkheden," zegt coördinator Meryam Sumer.
Sumer weet als geen ander hoe belangrijk inburgeringsprojecten zijn. Ze is kind van ouders die in de jaren tachtig naar Duitsland zijn gevlucht. "Toen kende je zoiets nog niet." Tegenwoordig is het belangrijk om zo snel mogelijk de Nederlandse taal te leren spreken, maar haar ouders hadden die mogelijkheid toen niet, laat staan om te leren lezen en schrijven. Als die mogelijkheid er wel was geweest? "Ik denk dat ik dan een andere kindertijd had gehad. Je moest soms de ouderrol overnemen en werd vaak uit de klas gehaald om te vertalen. Ik was niet de enige, dat hadden veel kinderen van mijn leeftijd."
Vaardigheden
Tegenwoordig is er veel veranderd. Nieuwkomers moeten nu zo snel mogelijk meedoen en ook de taal leren. Daarbij wordt beter gekeken naar de mens en ook wat iemand kan. "Ik probeer met nieuwe bewoners zo snel mogelijk in gesprek te gaan om te kijken wie ze zijn en wat voor vaardigheden iemand heeft", zegt Hobers. "Dan kijken we via het Servicepunt Vrijwilligerswerk Hengelo wat ze kunnen gaan doen." Inmiddels zijn al zo'n 20 nieuwkomers bemiddeld. Sommigen zijn al begonnen, zoals bij een speeltuinactiviteit, een moestuin of onderhoudswerkzaamheden.
Motivatie
De bewoners vinden het leuk om iets om handen te hebben. Vaak zijn ze heel gemotiveerd. Meryam: "Mensen zijn heel enthousiast. In het begin vinden ze het spannend, maar over het algemeen zijn er positieve reacties." Bedrijven zijn in de praktijk soms wat huiverig om een asielzoeker binnen te halen, bijvoorbeeld doordat mensen de taal nog niet spreken. Dat blijkt in de praktijk vaak niet zo'n groot probleem te zijn. Als een bewoner A de taal niet machtig is en ook geen Engels spreek, dan is er wel een bewoner B die dat wel kan. Dan gaan ze samen naar een klus en is er toch contact.
Het doen van vrijwilligerswerk of meehelpen is niet verplicht. "Ik denk dat motivatie niet ontstaat om te verplichten, dat is ook helemaal niet nodig. We hoeven het mensen helemaal niet uit te leggen, waarom het belangrijk is om iets te doen", zegt Hobers. "Mensen die we nog niet zo goed kennen, dagen we wel uit om mee te werken en om bijvoorbeeld de huismeester te helpen met klussen. Dan zie we al snel dat het mensen helpt om ritme in hun dag te krijgen en ieder geval een reden hebben om uit bed te komen."
Naast #Meedoen vanaf dag 1' zijn ook verschillende andere projecten die ervoor moeten zorgen dat nieuwkomers Nederland leren kennen. "We hebben ook bewoners die in contact staan met een zogenaamde buddy. Een Hengeloër die één van onze bewoners op sleeptouw neemt en de stad laat zien." Inmiddels zijn er ruim 20 inwoners van Hengelo die op individuele basis een bewoner begeleiden.
