PvdA-lijsttrekker Lilianne Ploumen deed vrijdagmiddag Enschede aan. Ploumen sprak bij de bibliotheek met hulpverleners en ervaringsdeskundigen over laaggeletterdheid en was te gast in het verkiezingsprogramma ‘Van torentje naar torentje’ op de UT. Bij beide gelegenheden gaf zij aan meer geld uit te willen trekken voor gemeenten en provincies. Onder andere voor het behoud van bibliotheken en versterking van de positie van lokale en regionale omroepen.
Dat behoud van bibliotheken maakt onderdeel uit van een bredere visie op kansengelijkheid. “Er is veel scheefgegroeid in Nederland. Alle kinderen moeten gelijke kansen krijgen. Multinationals moeten dat betalen.” En de lokale en regionale democratie verdienen een steviger controle.
De PvdA trekt dan ook vier miljard uit voor het gemeentefonds en de provincie, dat is de geldpot van waaruit die hun taken moeten uitvoeren. Tweehonderd miljoen daarvan is bestemd voor bibliotheken. Daarnaast wil de partij een ander financieringsmodel voor de publieke omroep, waarbij met name regionale en lokale omroepen minde afhankelijk worden van geld uit de markt.
1Twente, een publieke omroep, moet ruim tachtig procent van haar middellen zelf bij elkaar zien te schrapen. Van het rijksbudget voor de publieke omroep als geheel gaat negentig procent naar de landelijke omroepen. De rest wordt verdeeld over de regionale en lokale partijen.
In die inspanning voor meer gelijke kansen noemde Ploumen voorschoolse opvang voor kinderen van nul tot vier jaar, die zij als ‘de grote gelijkmaker’ typeerde. De PvdA ziet een programma voor zich waarin alle kinderen, ongeacht hun afkomst, spelenderwijs dezelfde vaardigheden kunnen ontwikkelen. Nu zijn die kansen vaak afhankelijk van de plek waar je wieg staat. Verder moet er meer worden geïnvesteerd in leraren en onderwijzers. Dat gaat dan over meer salaris, maar ook makkelijker kunnen instromen vanuit een ander werkveld.
Wie naar Ploumen luistert, hoort een terugkeer naar oude sociale waarden. Al spreekt zij zelf liever van ‘vooruit’ dan ‘terug naar de wortels’. Toch nam zij de term ‘volksverheffing’ even in de mond, al was dat dan ook met een glimlach. Ook in haar woorden klinkt ‘een nieuw sociaal contract door’, naar de titel van het boek dat CDA’er Pieter Omtzigt recent publiceerde. “Dat boek ga ik zeker lezen. Maar als ik hoor dat Wopke Hoekstra de WW wil halveren, dan heb ik mijn vraagtekens over het sociale gehalte van het CDA. Ik roep hem op dat terug te nemen.”