Yara Hümmels: "De zachtere stemmen worden niet gehoord"

De haarscheuren in het bindweefsel van de Nederlandse samenleving zijn opengebarsten als Cohen het boegbeeld voor de PvdA wordt. De schokgolf van de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh deint nog na en heeft diepe voren getrokken in het politieke landschap en in de maatschappij. Yara Hümmels ziet het met lede ogen aan. “Maar dan moet ik nou ook iets gaan doen”, houdt ze zichzelf voor.

“Je moet het samen doen”

“Dat zo iemand zich meldde, een verbinder, een burgervader, in een tijd van polarisatie”, blikt Yara, bijna elf jaar later en inmiddels 35, aan een andere keukentafel terug. “Dat was voor mij het begin.” Ze groeide op in een gezin waar ook altijd pleegkinderen deel van uit maakten. Crisisopvang, steeds van korte duur. Maar verbinding met wie niet van nature tot het huishouden behoren, is altijd vanzelfsprekend geweest. “Vanzelfsprekend is niet hetzelfde als altijd gemakkelijk. Maar je moet het samen doen. En iedereen verdient een volwaardige plek.”

Yara is werkloos als Cohen lijsttrekker wordt en meldt zich op het partijbureau in Amsterdam. Ze voert campagne voor de landelijke verkiezingen, waarin de PvdA met dertig zetels nipt de tweede partij van het land wordt. Twee jaar later voert ze campagne in haar thuisstad en weer twee jaar later - in 2014 - staat ze als nummer negen op de kandidatenlijst voor de gemeenteraad. De partij behaalt vijf zetels en krijgt voor het eerst sinds mensenheugenis geen plek in het Enschedese college.

Gemeenteraadslid

Aan de periode van werkloosheid is dan een eind gekomen. In 2011 start Yara bij Humanitas Onder Dak de ‘vangnetorganisatie’ voor ‘hulp aan mensen die de aansluiting met de samenleving zijn kwijtgeraakt of dreigen kwijt te raken’, zoals de organisatie zelf haar missie omschrijft. Ze is er beleidsmedewerker en houdt zich vooral bezig met armoede en schulden, dak- en thuisloze jongeren en de link met hersenwetenschappen. Het inclusieve denken uit haar jeugd is er de onderlegger voor. Wie langdurig in een kwetsbare positie verkeert, verliest een deel van het vermogen om zelf weer op te krabbelen en heeft steun nodig. “Maar de zachtere stemmen worden niet gehoord”, zegt Yara. “Ook niet in de politiek.”

In 2017 vertrekt oud-wethouder en partijcoryfee Marijke van Hees. Yara neemt voor een jaar de leeggekomen fractiezetel in. “Een warm bad”, zegt ze daar nu over. “Ik kreeg onderwerpen die ik leuk vond, duurzaamheid bijvoorbeeld.” Ze lacht. “Grootgebracht met: Een beter milieu begint bij jezelf. Je weet wel.” Bij haar installatie als raadslid zegt ze: “Ik sta hier met allemaal heel verschillende mensen, maar allemaal willen we iets moois voor de stad doen.”

Fractievoorzitter: een stoomcursus

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 staat ze als nummer twee op de lijst. Als de lijsttrekker onverhoopt opstapt, wordt ze fractievoorzitter. Een ambivalent genoegen. “Ik had nog best heel lang gewoon raadslid willen blijven. Het is alle zeilen bijzetten en vis in het water tegelijk.” Maar de partij verkeert lokaal in zwaar weer en Yara voelt zich verantwoordelijk. “Redden wat er te redden valt, ja. Als die handschoen er dan ligt, dan pak ik hem wel op.”

Het wordt een stoomcursus. De PvdA stapt in een brede coalitie van vijf partijen: vakjargon voor fundamentele verschillen en sluimerende conflicten. Die komen op een aantal momenten dan ook tot uitbarsting, waarbij de fractie een aantal keren als buffer of als kop van Jut fungeert. Soms allebei tegelijk. De jonge fractie moet zich staande houden tussen doorgewinterde politici en een gefragmenteerde gemeenteraad. Nu, vier jaar later, staat er een enigszins gelouterde fractie die aan gedrevenheid weinig heeft ingeboet.

"Mijn ambitie gaat niet over mij"

Dat Yara nu op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer staat, blijkt geen ambitie om de ambitie. Daarnaar gevraagd blijft het even stil. “Nee, mijn ambitie gaat niet over mij. Die gaat over van betekenis zijn. Voor inwoners van de stad of van het land. En dat kan op allerlei manieren - voor mij is dat op dit moment bij Humanitas Onder Dak en in de politiek.”

Het idee om een poging te wagen de landelijke politieke arena te betreden kwam daarbij ook niet van Yara zelf. “Ik ben gevraagd om de solliciteren.” De scoutingcommissie van de landelijke partij ocht kandidaten. Yara’s naam werd genoemd. Zo gaat dat. Ze zei ‘ja’. “Er is veel onzekerheid, bijvoorbeeld over wonen en werk, vooral nu. Dat vind ik zó op de lijn van onze partij liggen: eerlijk en goed werk voor iedereen, waar je van rond kan komen. Dat wordt een uitdaging, de komende tijd. Verder wil ik me hard maken voor meer diversiteit; maar eenderde van de Tweede Kamer is vrouw. Dat is niet goed.” Yara draagt al vanaf haar geboorte de achternaam van haar moeder, die actief was in de feministische beweging van de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw. “En natuurlijk wil ik de stem van het oosten zijn in Den Haag, Nederland is meer dan de Randstad.”

Op de vraag waarom ze voor de PvdA op de lijst staat, reageert Yara bijna ontredderd. Alsof het een onmogelijke vraag is, een onzinnige zelfs. Voor welke partij anders? “De PvdA is voor mij zo vanzelfsprekend… Ik kom uit een sociaaldemocratisch nest; sociaal en links, dat is het ook voor mij. Ik hou van de pragmatiek, de bestuurdersmentaliteit. Die zie je minder bij GroenLinks, wat dan het alternatief zou zijn. Het klòpt ook gewoon heel erg; ik zie mijn normen en waarden terug in de partij. De PvdA ligt het dichtst bij.”