Een forse tegenvaller voor Enschede. De gemeente krijgt opnieuw geen bijdrage van het ministerie van BZK om de wijk Twekkelerveld aardgasvrij te maken, terwijl de aangevraagde 9,7 miljoen euro hard nodig is.
“Dit is flink balen”, zegt wethouder Jeroen Diepemaat. “Met name in de wat oudere wijken zoals Twekkelerveld is aardgasvrij maken echt wel een flinke klus. Juist daar heb je extra geld nodig.” Extra zuur noemt de wethouder het, omdat Enschede in ‘de eerste ronde’ waarin Rijksbijdrages werden verstrekt nét buiten de boot viel. “Toen kregen we als terugkoppeling: probeer het nou in de tweede ronde, dan maak je een zeer goede kans. En nu vallen we er dus wéér buiten.”
In die tweede ronde was 100 miljoen beschikbaar gesteld. 71 wijken uit heel Nederland meldden zich, 19 daarvan krijgen nu een tegemoetkoming. Twekkelerveld niet. De redenen voor de afwijzing vindt Diepemaat niet overtuigend. “Wij hebben een relatief hoog bedrag aangevraagd, maar ze hebben gekozen voor wat meer wijken met een laag bedrag, zodat ze in meer wijken ervaring kunnen opdoen.” Geen goed argument, vindt hij. “Als je impact wil maken, is het ook wel slim om een groter gebied in één keer goed te doen. In Twekkelerveld kun je bijvoorbeeld kijken naar het warmtenet dat daarlangs loopt als alternatief voor aardgas. Dan heb je ook wel een beetje massa nodig en geen kleine plukjes wijken.”
Een ander argument vanuit het ministerie was dat andere wijken dichter bij uitvoering zijn. Dat zijn bijvoorbeeld de gebieden met meer nieuwbouw. “Maar dan denk ik: dat is niet onze grootste opgave. Want juist in die nieuwbouwhuizen is het veel simpeler om die in één keer goed van het gas af te krijgen”, reageert de wethouder.
Aardgas wordt gebruikt voor het koken, voor de verwarming en voor warm water uit bijvoorbeeld de douche. Dat is een probleem, omdat hierdoor CO2 wordt uitgestoten dat zorgt voor opwarming van de aarde. Bovendien komt dat gas uit de bodem onder de huizen in Groningen, waardoor deze inzakken.
In 2050 moet heel Nederland daarom ‘van het gas af’ zijn. Dat klinkt ver weg, maar het is een ingewikkelde opdracht. Den Haag geeft dus nu al zogeheten Rijksbijdrages aan gemeenten, zodat ze in wijken kunnen beginnen met de omschakeling naar andere energiebronnen en de opgedane ervaringen kunnen delen met de rest van het land.
De overgang van gas naar alternatieven is dus moeilijker voor oudere huizen en is bovendien een dure klus. Maar Twekkelerveld is niet de nieuwste en ook niet de rijkste wijk van Enschede. Waarom dan daar beginnen? “We kiezen er toch voor om daar te beginnen, omdat we ook denken: als je dit straks goed gedaan hebt, kunnen mensen besparen in hun energiekosten en kan het ze ook geld opleveren”, antwoordt de wethouder. Daarnaast wil de gemeente in die wijk ervaring opdoen, omdat ook de rest van Enschede grotendeels uit oude wijken bestaat. “Er is dus ook geld nodig om het collectieve deel van het werk te kunnen betalen en het zo te doen dat inwoners er financieel niet op achteruitgaan.”
Dat de 9,7 miljoen aan Rijksbijdrage er nu niet komt, is geen showstopper voor de plannen in Twekkelerveld. “We gaan door met studeren op alternatieven voor gas en hoe we die kunnen invoeren”, aldus Diepemaat. “Die 10 miljoen is wel een gat dat ontstaat voorlopig, maar er zijn nog meer potjes her en der waar je gebruik van zou kunnen maken, dus dat gaan we nu goed uitzoeken.” De wethouder is hoopvol, maar ook realistisch. “Uiteindelijk is de afspraak vanuit het klimaatakkoord: de gemeenten moeten dit doen, maar er komt nog geld bij vanuit het Rijk. Dat geld hebben we tot nu toe, ook met deze afwijzing, nog steeds niet gezien. Dat zal er wel een keer moeten gaan komen.”
Het ministerie heeft laten weten dat er nog een derde ronde komt waarin Rijksbijdragen worden verstrekt voor het aardgasvrij maken van wijken.