“Gezellige mensen en harde werkers”
Wat betekent het om Pool in Nederland te zijn? Hoe anders is dat? Beata Kloeze, voorzitter van de Poolse school in Enschede en al zestien jaar woonachtig in die stad schetste in 1Twente Vandaag een genuanceerd beeld van aanpassen aan een nieuwe wereld en het levend houden van de eigen taal en cultuur.
“Polen zijn gezellige mensen en harde werkers”, antwoordt Kloeze op de vraag of het misschien wat stereotype beeld dat Nederlands van Polen in hun land hebben. “Je hebt natuurlijk de Polen die hier een paar maanden zijn om te werken, maar er is ook een grote groep die zich hier vestigt.”
Stap een: de taal leren
Kloeze zelf kwam met haar Nederlandse man naar Enschede. Dat geldt, in Kloeze’s ervaring, voor de meeste Polen die zich in Nederland vestigen. “Na een paar jaar in Polen hebben we besloten dat onze toekomst in Nederland lag.” Het was wennen, maar het blijkt geen dramatische overgang te zijn geweest. “Ik was voorbereid. Ik had in Polen al een cursus Nederlands gevolgd en dat was ook de eerste stap: Nederlands leren. Dit was mijn nieuwe thuis.” Net als veel andere Polen sprak Kloeze al Duits. Dat, en het feit dat familie hier Nederlands sprak, heeft geholpen. “Ik moet wel, maar ik wilde ook.”
Leven in twee culturen
Nederlanders zijn direct, vindt Kloeze. “Polen zijn bescheidener, die wachten af, kijken eerst even.” Dat bescheidene blijkt minder als het om gastvrijheid gaat. “De Poolse gastvrijheid… dan krijg je ook koffie, maar wel iets meer dan een koekje! En bij Polen kun je langskomen zonder afspraak.” Leven in twee culturen en met twee talen heeft haar bestaan verrijkt. Mede daarom was zij negen jaar geleden een van de initiatiefnemers van een Poolse school in de Twentse hoofdstad.
Sinterklaas
“Tweetaligheid is een belangrijk thema. Het is natuurlijk heel fijn als onze kinderen met opa en oma en andere familieleden kunnen praten, als ze in Polen zijn. Maar we onderwijzen ook tradities en cultuur. Over sinterklaas, bijvoorbeeld.” In Polen kent dat feest geen Zwarte Piet. De goedheiligman komt op 5 december en legt op de ochtend van de zesde cadeautjes naast je bed. Geen Zwarte Piet betekent in elk geval op dat vlak geen discussie, maar Kloeze beaamt dat er van het gezellige beeld dat zij schetst van de Poolse mentaliteit niet altijd evenveel te merken is, al praat ze liever niet over politiek. Net als in Nederland is de nieuw-nationalistische stroming in Polen sterk. ‘Dat is inderdaad de trend. Heel jammer. Ik hoop dat dat verandert.”
Nederland en Polen hebben een gezamenlijke geschiedenis die al eeuwen oud is. Al in de zeventiende eeuw vluchtten Polen voor pogroms naar Nederland. Met het verzet van Solidarność en Lech Walesa tegen en communistische regime in de jaren tachtig van de vorige eeuw gingen de grenzen meer en meer open. Sinds de toetreding van Polen tot de EU in 2004 werd het voor Poolse arbeiders en migranten helemaal makkelijk om hier te gaan werken of zich te vestigen.
Gerelateerd
