Maatregelen en boetes bij overtreding van bijstandsregels. Daar is al jarenlang een hoop over te doen. Vanavond bespreekt de raad een nieuw voorstel. De teneur: soepeler omgaan met regels, lagere kortingen als die worden overtreden.
Rienke Hofman-Bijlstra, PvdA-raadslid, voegde daar bij 1Twente Vandaag nog een element aan toe: “Ik vind dat we er alles aan moeten doen om ervoor te zorgen dat mensen niet verder in de schulden komen en dat we alleen de fraudeurs pakken, de mensen die willens en wetens de regels aan hun laars lappen.”
Met die toevoeging zegt Hofman-Bijlstra feitelijk dat het onderzoek naar fraude beter moet. Wil je de echte fraudeurs eruit pikken en voorkomen dat mensen te hard worden geraakt, dan zul je behoorlijk precies moeten weten wat er speelt. “Ik zou nog een artikel toegevoegd willen hebben dat regelt dat belanghebbende eerst worden gehoord. We moeten eerst in gesprek met mensen om te kijken hoe we kunnen helpen.” Zij ziet daar een rol voor bijvoorbeeld wijkcoaches weggelegd. “Ik zou van wijkcoaches willen weten of er al contact is en of het besluit dat wordt overwogen het goede besluit is.”
Op dit moment krijgen bijstandsgerechtigden vaak wel de gelegenheid om hun kant van het verhaal te doen, in het geval er een straf dreigt, maar daar hebben ze vijf dagen voor en dat moeten ze zelf doen. Lang niet iedereen is daartoe in staat, ook al omdat het vaak om ingewikkelde juridische afwegingen gaat.
Of de inzet van wijkcoaches daarbij een reële optie is, is de vraag. Wijkcoaches komen om in het werk en het zou dan om een kleine duizend informatieverzoeken vanuit het ambtelijke apparaat gaan. Dat uitgebreider onderzoek voorafgaand aan het opleggen van een bijstandsstraf belangrijk is, is ook een van de conclusies uit ons eigen onderzoek, OmArm Enschede.
De versoepeling van bijstandstegels komt niet uit de lucht vallen. Eind vorig jaar klonken er al duidelijke signalen in de Raad dat het anders, menselijker, moest. Hofman-Bijlstra wijst ook naar het coalitieakkoord: “Daarin hebben we afgesproken dat we willen werken vanuit vertrouwen en dat we mensen mee aandacht willen geven.”
Saillant is dat vier van de vijf coalitiepartijen - ChristenUnie, D66, BurgerBelang en VVD - in 2015 volmondig hebben ingestemd met het strenge beleid dat in de afgelopen jaren is gevoerd. Die opdracht van de raad is destijds neergelegd bij de wethouders van CDA en CU, die destijds in de coalitie zaten. Ook het CDA - nu in de oppositie - pleit inmiddels voor versoepeling van regels en meer oog voor de persoonlijke situatie van mensen.
Vanavond gaat het om een commissievergadering, een voorbereidend debat over de voorgestelde versoepeling van de strafmaatregelen rond bijstand. Besluitvorming vindt binnenkort in de Raad plaats.
Kijk hieronder naar het hele gesprek met Rienke Hofman-Bijlstra. Morgen is wethouder Arjan Kampman gast bij 1Twente Vandaag en kijken we met hem terug naar het debat van vanavond.