Merel (36) en Frank (37) hebben een schuld van 30.000 euro. Het ging helemaal mis toen hun dochter ziek werd. Er was geen tweede inkomen meer en ook geen spaarpot. De zorgkosten stapelden zich op. Met vier kinderen hebben ze nu een weekbudget van 100 euro. "Armoede kan iedereen overkomen."
"10 euro. Meer heb ik nu niet op mijn rekening staan. En ik moet nog een week. Dat is niet erg of zielig, het is zoals het is. Ik schaam me er ook niet voor, want ik kan onze situatie goed uitleggen. Familie en vrienden begrijpen het, de kinderen weten niet hoe problematisch het eigenlijk is en de buitenwereld heeft geen idee. Daarom wil ik mijn verhaal alleen anoniem vertellen. Niet voor mezelf, maar voor mijn kinderen."
"Ik was negentien jaar toen ik samen met mijn man onze eerste lening aanvroeg. We wilden een autootje kopen en hadden niet genoeg geld. We kregen zonder moeite een krediet bij de bank, een lening op basis van onze studiefinanciering. Daarna waren het steeds kleine bedragen bij elkaar. Toen ik 22 jaar was, hadden we een schuld van 30.000 euro."
"Dat is heel dom en naïef. Ik kan er echt niks anders over zeggen, kan ook naar niemand anders wijzen. Als tieners maakten we keuzes waar ons gezin voor altijd last van zal blijven houden. Dat vind ik heel heftig en dat raakt me nog steeds."
"Komt wel goed, dachten we en gingen aan het werk. Ik begon als dansdocent, freelancetekstschrijver en winkelmedewerker. Frank werkte bij een vervoersmaatschappij. Hij is hoger opgeleid en kon zeker meer, maar hij verdiende goed met zijn onregelmatige diensten. Je kiest voor de makkelijke weg en wil zo snel mogelijk aan je verplichtingen voldoen. Ik blijf er vaak nuchter onder, maar er zijn momenten dat het me ineens naar de keel grijpt."
"Lange tijd zijn we bang geweest dat we niet van onze schulden af zouden komen. Want soms waren we gedwongen weer nieuwe schulden aan te gaan. Op de een of andere manier werkt dat zo als je iets nodig hebt, dus we hadden wat dingen op rekening. Maar met twee goede inkomens hadden we het onder controle. Ook toen ons gezin groeide. We hebben twee meiden, van 15 en 12 jaar, en twee jongens, van 10 en 8. Het was altijd een beetje leven op het randje, maar het liep. We deden geen gekke dingen en losten maandelijks wat af."
"Vorig jaar zomer werd onze dochter ziek: een psychische crisis met opname. Ze kon een jaar niet naar school. Ik moest stoppen met werken en dat heeft ons genekt. We hadden geen tweede inkomen meer, maar kregen wel extra zorgkosten. Zonder financiële buffer ging het snel mis."
"We hebben ons gemeld bij de Stadsbank en krijgen nu weekgeld: 100 euro. We zijn de regie over onze financiën volledig kwijt en dat moet ook. De bank is zojuist akkoord gegaan met onze aanvraag voor het minnelijk schuldentraject. Ik ben enorm dankbaar. Nog drie jaar een weekbudget en dan kunnen we eindelijk met een schone lei beginnen."
"We leven nu een beetje als hippies. We moeten het zelf leuk maken met simpele dingen, bewuster en duurzamer leven ook. Ik zie het als winst dat ik dit op mijn 36ste leer en door kan geven aan mijn kinderen. Het is een lesje in nederigheid."
"Als je bij ons thuis komt denk je niet 'Goh, dat is een schrijnende situatie'. Natuurlijk weten de kinderen dat we niet zoveel geld hebben, maar ze weten niet dat het problematisch is. Alleen ik weet dat we nog maar 10 euro op de rekening hebben. Wat ik de kinderen kan geven, is afhankelijk van welke dag in de maand het is. Deze week kan er dus even niks. Zwembad, bioscoop, met vrienden naar de stad: ze moeten het zelf betalen."
"Sinterklaas houden we klein. Iemand van Humanitas heeft ons opgegeven voor de Linda Foundation - superlief! We hebben een pakket ontvangen met cadeaubonnen. Die kunnen we zo verdelen dat we een aantal weken de wekelijkse lasten verlichten en zo wat overhouden voor Sinterklaas."
"Toch voel ik me niet arm als ik hier thuis zit met m'n gezinnetje. We hebben de gunfactor, denk ik altijd. We vragen nooit ergens om, maar krijgen veel hulp. Frank zit in de oudercommissie en heeft fijne contacten op school, onze kinderen doen het goed, zijn netjes en beleefd. Ik kan elke avond koken, ze krijgen gezonde dingen mee naar school en we doen nog eens wat leuks. Ja, we hebben daar nu hulp en ondersteuning bij nodig. Maar ik zou het heel erg vinden als anderen mij daarom het gevoel geven dat ik me voor onze situatie moet schamen."
Zo'n 38 procent van alle huishoudens in Nederland heeft moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. Volgens voorzitter Genio Ruesen van Stichting Leergeld groeien daardoor alleen in Enschede al 4818 kinderen in armoede op. "Het gaat in je genen zitten. Een gezin dat in armoede leeft, zit continu in de stress om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen. Kinderen voelen die stress en kunnen daardoor sociaal gehandicapt raken."
Wanneer ben je dan arm? Als je inkomen beneden 120 procent van het bijstandsniveau ligt, aldus de stichting. Voor een eenoudergezin is dat 1124,63 euro netto per maand, een twee-oudergezin 1606,61 netto per maand. Stichting Leergeld richt zich op deze kinderen en hun ouders die de kosten van school en buitenschoolse activiteiten nauwelijks op kunnen brengen.
Het afgelopen jaar zijn 2803 kinderen geholpen. De meeste aanvragen kwamen binnen voor schoolreisjes, fietsen en gymkleding. "We doen aan symptoombestrijding, we kunnen geen structurele oplossing bieden. We doen ertoe op het moment dat een kind ons nodig heeft."
(*) De namen Merel en Frank zijn uit het oogpunt van privacy gefingeerd.