‘Pathmoskind’ Evelien van Hattum staat voor iedereen klaar

Wat hebben de duizenden Enschedeërs die in armoede leven met elkaar gemeen? Evelien van Hattum (38) kan er zelfs na jaren ervaring in de hulpverlening geen vinger op leggen. Als er al sprake is van een gemene deler, dan zou die moeten zijn dat armoede iedereen kan overkomen. Zelfs als je een betaalde baan hebt of nog nooit eerder problemen hebt gekend. Van Hattum heeft het allemaal voorbij zien komen. „Zelfs een professor. Die man was zo slim, maar hij betaalde zijn rekeningen niet. Toen er iemand kwam om de elektriciteit af te sluiten, was het te laat.”

In 2015 richtte Van Hattum de stichting Stop Armoede Nederland op met als doel om mensen te helpen. „Het was een sprong in het diepe. Ik begon een Facebookpagina en nam me voor dat vijfhonderd leden al een hele prestatie zou zijn. Maar er kwam zoveel op me af.” Inmiddels beheert het team van Van Hattum twee pagina’s. Behalve Stop Armoede 053, waar voedselpakketten en dagjes uit worden verloot, is er een weggeefhoek voor huishoudartikelen en kleding. Respectievelijk tellen de pagina’s 6.700 en 3.600 leden. Dat zijn tal van sponsors, maar natuurlijk ook Enschedeërs die aanspraak maken op hulp.

Van Hattum werkt aanvullend op bestaande voorzieningen als de voedsel- en de kledingbank. „Die doen ontzettend goed werk”, zegt ze. „Maar je kunt er niet continu terecht voor een noodpakket. Dat pakken wij op. We zijn laagdrempelig. Je hoeft geen uitgebreide aanvraag te doen. Dat helpt ook. Wat ik zie is dat een gezin er in eerste instantie alles aan doet om rond te komen. Vragen om hulp is ook vanwege schaamte soms het laatste redmiddel.” Naast het verloten van voedselpakketten en andere producten via Facebook, helpt Van Hattum ook in crisissituaties. Ze komt bij mensen thuis. Als het nodig is, verwijst ze hen door naar het wijkteam of andere instellingen. Ook doen andere organisaties juist een beroep op haar expertise.

Het zijn soms schrijnende situaties. Zoals een gezin dat al een paar dagen op droog brood leeft. Of een Enschedeër die door een arbeidsongeval bij zijn Duitse werkgever blijvend invalide raakt, vervolgens door Duitse en Nederlandse instanties over en weer van het kastje naar de muur wordt gestuurd en daardoor lang geen uitkering krijgt. „Vooral als er kinderen in het spel zijn doet dat wat.” Volgende week verzorgt de Facebookgroep een sinterklaasfeest voor kinderen uit minimagezinnen. Compleet met cadeautjes. „Elk kind heeft een basisbehoefte. Ik wil het aanbod van de stichting daarom uitbreiden met kindpakketten voor scholen. Zodat er voor kinderen uit arme gezinnen ook een lunchpakketje klaarstaat.”

Ja, er zijn ambities genoeg. Een eigen pandje in plaats van het kleine schuurtje voor opslag, dat ze uit eigen zak betaalt. Negen vrijwilligers van Stop Armoede 053 hebben hun handen vol in Enschede. En het loopt de laatste jaren alleen maar op. Soms is er te weinig aanbod en moeten mensen zelfs teleurgesteld worden. „Hoe is het mogelijk, denk ik soms, dat we in zo’n rijk land toch zo veel armoede hebben.”

Van Hattum slaat een boek over ‘oud Pathmos’ open. Ze wijst op een foto uit de Eerste Wereldoorlog. Een groentehandel deed dienst als voedseluitgifteplaats. Wijkbewoners in hongersnood konden er gratis aardappelen krijgen. „Dat is mijn huis, honderd jaar geleden. Alsof het zo moest zijn”, zegt ze. „Ik ben een Pathmoskind. Uit mijn jeugd herinner ik me dat als iemand iets nodig had, suiker of melk, dat buren daarvoor zorgden. Of er werd aangeschoven bij het avondeten. Als iemand bij mij voor de deur staat en geen eten meer heeft, dan help ik. Dat heb ik van mijn moeder. Vroeger heb ik ook armoede gekend, maar ik ben nooit iets tekort gekomen. Hoe deed ze dat toch, vroeg ik me later af. Maar als moeder vind je altijd een weg. Je wordt heel creatief als je weinig hebt.”