Cijfers: één op de drie huishoudens komt moeilijk rond

Beschouw statistiek en cijfers als een thermometer die je in de stad steekt. Wie dat doet, ontdekt dat de patiënt aardig ziek is en dat de pilletjes en poedertjes die we haar hebben toegediend nog geen keer in het ziektebeeld hebben gebracht. Je zou ook kunnen stellen dat elke inwoner die moeite heeft om rond te komen talloze lotgenoten heeft. Armoede blijkt bepaald geen uitzonderlijke situatie te zijn.

Zo’n dertigduizend huishoudens. Dat is een conservatieve schatting, gebaseerd op landelijke cijfers waaruit we weten dat 38% van alle huishoudens in meer of mindere mate moeite heeft om de eindjes aan elkaar te knopen. De gemeente stelt in publicaties dat een op de twintig huishoudens moeilijk rondkomt.

Dat zit zo. Het Nibud heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de financiële positie van huishoudens in heel het land. 26% komt eerder moeilijk dan makkelijk rond, zo blijkt. Dat zijn huishoudens die als de nood aan de man komt - door werkloosheid, een scheiding of onverwachte zorgkosten, bijvoorbeeld - nog wel kunnen snijden in uitgaven. Dan maar geen auto, het abonnement op de sportschool of de zomervakantie schrappen. Voor 8% van de huishoudens geldt dat zij moeilijk rondkomen. Daar zijn al veel kostenposten geschrapt en op het moment dat de koelkast kapot gaat of het laminaat vervangen moet worden, is er een acuut probleem. Nog eens 4% van de huishoudens houdt het hoofd amper boven water. Of erger: die verzuipen bijna. Zij moeten echt alle zeilen bijzetten. De normale uitgaven zijn al een levensgroot probleem, elke extra kostenpost is onoverkomelijk. Het is deze laatste categorie waar de gemeente bijzondere aandacht voor vraagt - en terecht. Maar voor ruim een op de drie huishoudens geldt dus dat er niet al teveel tegenspoed moet komen, of een armoedeval dreigt.

Enschede telt ruim 78.000 huishoudens, de gemiddelde grootte van een huishouden in onze stad is precies 2. De dans om rond te komen met je inkomen is dus voor minstens 60.000 Enschedeërs de dagelijkse werkelijkheid. Op een totale bevolking van 159.000 zielen is dat voor ruim een op de drie stadsgenoten het geval.

Uit diezelfde landelijke cijfers blijkt dat Enschede op vrijwel alle fronten flink onder het gemiddelde ligt, welke indicator voor de sociaal-economische positie van een gemeente je ook neemt. Daarom de kanttekening dat de werkelijke situatie in Enschede dus nog nijpender is.

Nog een paar getallen om een beetje gevoel te krijgen bij de omvang van het probleem. Ruim 10.000 huishoudens (13% van het totaal) komen rond van een laag inkomen - dat is een besteedbaar inkomen van € 9.250,- per jaar, oftewel € 770,- en een beetje per maand. Landelijk geldt dat voor 8,5%. In onze stad geldt dat die situatie voor iets minder dan de helft van deze groep al 4 jaar of langer duurt. Dat gaat dan om 5,7% procent van de Enschedese huishoudens. Voor een deel geldt dit voor mensen die een bijstandsuitkering ontvangen, waarvan Enschede er op dit moment 6.127 verstrekt. Overigens telt de gemeente ook hier anders dan het CBS, dat in mei van dit jaar 6.730 bijstandsuitkeringen registreerde. Voor beide statistieken geldt overigens dat het aantal bijstandsuitkeringen sinds maart 2017 met enkele tientallen per maand afneemt.

Nog een kleine sidenote: Het is niet per se zo dat al deze mensen in armoede leven. Sommigen lukt het om zich van een minimum inkomen toch heel aardig te redden.

Wel geven deze cijfers geven een beeld van het risico dat veel Enschedeërs lopen om in armoede terecht te komen. Zij hebben nauwelijks of geen spek op de botten en er hoeft maar iets tegen te zitten of het gaat financieel mis.