Nieuws
Enschede
De passe-partoutpassie van lijstenmaker Toon Govaarts uit Enschede
Je noemt het vak nou eenmaal lijstenmaker. Maar beter kun je Toon Govaarts (1955) een inlijster noemen. Hij heeft 3000 voorbeelden van lijsten in zijn atelier waar je standaard uit kunt kiezen. Lijsten maakt hij op maat, maar vooral: hij vult ze. Het inlijsten, is zijn vak. Daarbij heeft hij zich ook de oude technieken eigen gemaakt, zoals bijvoorbeeld het vervaardigen van verre églomisé : een passe-partout van gitzwart glanzend glas met bladgouden rand.
Hij doet regelmatig werk voor Rijksmuseum Twenthe, No Hero en de Museumfabriek. Maar verderop weten ze hem ook te vinden. Een paar maanden geleden werd hij benaderd door het Van Gogh Museum, Amsterdam. Ze hadden een door Gauguin beschilderde waaier, in bruikleen van een Brits museum maar daar zat een volslagen onverantwoorde behuizing omheen. Kon Govaarts een passe-partout maken? Natuurlijk kon hij dat. Maar waren ze daar niet zelf toe instaat? Nou eigenlijk niet, was het antwoord. Hij attendeerde ze erop dat ze vlak naast het Rijksmuseum zaten. Daar hadden ze dezelfde computergestuurde passe-partoutsnijmachine als hij had. Daar waren ze al geweest. De man die de machine moest bedienen, verwees liever door naar zijn leermeester Govaarts.
Rode Plein Zijn telefoon zit vol afbeeldingen van zijn ingenieus ingelijste werk. En in het atelier staan ook de nodige voorbeelden. Een piranha, grote vlinders, koraalrif, een voordeur, een toga van advocaat Damsté, een rozenkrans, een steen afkomstig van het Rode Plein in Moskou, een collectie zeldzame postzegels, de handtekeningen van de vier Beatles, een waslijntje met sokken, je kunt zo gek niet bedenken. Maar hij krijgt ook gewoon degelijke opdrachten, zoals de lijsten verzorgen voor de foto s van oud-FC Twentespelers voor in het stadion.
Passe-partout snijden is zijn passie. Hij geeft workshops op dat gebied en hij schreef er een boek over. Het gaat om de inhoud, maar de lijst moet bij de klant passen. Voorbeeld? Bij een fusie van twee scholen kregen de docenten allen dezelfde zeefdruk van de kunstenaar Jan ter Wierik. Govaarts vertelt dat zich in een tijdbestek van drie weken dertig mensen bij hem meldden om hetzelfde werk te laten inlijsten. Uiteindelijk was er geen hetzelfde.
Kunst
Eigenlijk had hij naar de AKI gewild. Zijn vader was tegen. Met kunst kon je je brood niet verdienen. Met een diploma bedrijfseconomie van Nijenrode wel. Daarmee kon bij zijn vader aan de slag, bij ARO, handel in kantoorartikelen tevens kleine drukkerij. Daar richtte hij al een afdeling in voor schildersspullen, verdiepte zich in het snijden van passe-partouts. Maar in 1998 sprong hij samen zijn vrouw Katarina in het diepe: ze begonnen de lijstenmakerij. Toen waren er nog 1200 in Nederland. Daar zijn er nog maar 500 van over.
En zelf kunst maken? In opdracht van de karton-gigant Moorman maakte hij tussen 2004 en 2008 zo n vijftig 3-dimensionale kunstwerken, die in de catalogus van het bedrijf kwamen. Dat soort 3-dimensionale kunstwerken maken van passe-partout karton doet hij tussen de bedrijven door nog steeds. Op verzoek van Bart ten Bruggencate heeft hij zelfs ooit in Haaksbergen geëxposeerd. Maar daar heeft hij nooit een gewoonte van gemaakt. Er valt nog genoeg in te lijsten.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Annina Romita
Rode Plein Zijn telefoon zit vol afbeeldingen van zijn ingenieus ingelijste werk. En in het atelier staan ook de nodige voorbeelden. Een piranha, grote vlinders, koraalrif, een voordeur, een toga van advocaat Damsté, een rozenkrans, een steen afkomstig van het Rode Plein in Moskou, een collectie zeldzame postzegels, de handtekeningen van de vier Beatles, een waslijntje met sokken, je kunt zo gek niet bedenken. Maar hij krijgt ook gewoon degelijke opdrachten, zoals de lijsten verzorgen voor de foto s van oud-FC Twentespelers voor in het stadion.
Passe-partout snijden is zijn passie. Hij geeft workshops op dat gebied en hij schreef er een boek over. Het gaat om de inhoud, maar de lijst moet bij de klant passen. Voorbeeld? Bij een fusie van twee scholen kregen de docenten allen dezelfde zeefdruk van de kunstenaar Jan ter Wierik. Govaarts vertelt dat zich in een tijdbestek van drie weken dertig mensen bij hem meldden om hetzelfde werk te laten inlijsten. Uiteindelijk was er geen hetzelfde.
Kunst
Eigenlijk had hij naar de AKI gewild. Zijn vader was tegen. Met kunst kon je je brood niet verdienen. Met een diploma bedrijfseconomie van Nijenrode wel. Daarmee kon bij zijn vader aan de slag, bij ARO, handel in kantoorartikelen tevens kleine drukkerij. Daar richtte hij al een afdeling in voor schildersspullen, verdiepte zich in het snijden van passe-partouts. Maar in 1998 sprong hij samen zijn vrouw Katarina in het diepe: ze begonnen de lijstenmakerij. Toen waren er nog 1200 in Nederland. Daar zijn er nog maar 500 van over.
En zelf kunst maken? In opdracht van de karton-gigant Moorman maakte hij tussen 2004 en 2008 zo n vijftig 3-dimensionale kunstwerken, die in de catalogus van het bedrijf kwamen. Dat soort 3-dimensionale kunstwerken maken van passe-partout karton doet hij tussen de bedrijven door nog steeds. Op verzoek van Bart ten Bruggencate heeft hij zelfs ooit in Haaksbergen geëxposeerd. Maar daar heeft hij nooit een gewoonte van gemaakt. Er valt nog genoeg in te lijsten.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Annina Romita
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
Download onze app
