Nieuws
Enschede
Zomerjeuk, wat zijn de oorzaken en wat doe je eraan?
Het is het seizoen van de jeuk. En dus is het oppassen geblazen voor wie wandelt, zwemt of op vakantie gaat. Alvast een advies: niet krabben! Verpleegkundige Judith Keizers van de GGD Twente vertelt hoe jeuk is te voorkomen en te verzachten.
De ene jeuk is de andere niet. De een komt van rupsen, de ander van kleine beestjes en de derde van bacteriën. Grote overeenkomst: rode bultjes en de neiging om steeds te krabben. Dat laatste kun je dus beter niet doen, raadt Judith Keizers aan. Dan wordt het alleen maar erger.
Klinkt makkelijk, zegt de verpleegkundige infectieziektebestrijding bij GGD Twente. Want ze weet: Het is heel moeilijk om je er aan te houden. Maar er is hoop: In het gros van de gevallen gaat het vanzelf over.
Landelijk centrum
De zomer is bij uitstek ook het seizoen van de jeuk. Dit jaar, door de vermaledijde eikenprocessierups, nog meer dan vorige jaren. Dat probleem is niet alleen het gesprek van de dag. Het is inmiddels ook zo groot, dat landbouwminister Carola Schouten donderdag de oprichting van een landelijk centrum aankondigde, waar gemeenten informatie kunnen halen over de rups en de bestrijding ervan.
Toch verwachten deskundigen, dat het aantal rupsen ook volgend jaar nog zal groeien. En dat terwijl het aantal beestjes dit jaar al verdrievoudigd is ten opzichte van 2018. Met alle bijbehorende narigheid voor mens en (huis-)dier van dien.
Voorkomen is beter dan genezen
Aan de problemen die de eikenprocessierups - maar ook wantsen, mijt en minuscule larfjes dezer dagen veroorzaken - valt meestal niet zo heel veel te doen. Voorkomen is vaak beter dan genezen, zegt Keizers. Met haar nemen we de belangrijkste oorzaken van zomerjeuk door. En tips om die te voorkomen en te bestrijden.
Eikenprocessierups
Het zijn die haartjes, hè. Bijna niet te zien, maar zeer vasthoudend en al heel snel leidend tot klachten. Ze zeggen tot op een afstand van 100 tot 200 meter van de eik , zegt Keizers. Maar volgens mij is dat nog veel verder. Ik zie nooit een eik in mijn buurt staan, maar zit toch onder de bultjes. Een paar haartjes kan al genoeg zijn.
De aard van de klachten hangt af van hoe gevoelig iemand voor een allergie is. Meestal blijft het bij rode bultjes en flinke jeuk. Als een muggenbeet, maar dan hardnekkiger. Maar ook benauwdheid, braken en koorts kan. Zeker als er contact is geweest met een nest of er meerdere haartjes zijn ingeademd. En als je een haartje in het oog krijgt, je er daarna niets aan doet en ook nog eens flink wrijft, kan er beschadiging optreden.
Afstand houden van de eiken is het beste advies dat Keizers kan geven. Ga aan de andere kant van de weg fietsen als er aan een kant veel eiken staan. Bedek je zoveel mogelijk. En denk vooral ook aan de hals. Want je hebt ze zo achter het shirt zitten.
Zonnen in zwembroek of bikini aan de waterkant, waar ook eiken staan, wordt eveneens ontraden. Net als met blote voeten in het gras in de schaduw van zo n boom gaan zitten. Wie dagelijks door een eikenlaan fietst, kan het best ook de kleding wassen. Op 60 graden, met zeep. Ook een lotion of crème, zoals wielrenners gebruiken, kan helpen. Maar dan moet je je daarna wel douchen.
Spoelen en douchen is sowieso de beste remedie. Plakband op de huid plakken en met een ruk de rupsenhaartjes van je huid verwijderen, werkt ook. Maar pas op met ducttape. Een verkoelende zalf, bijvoorbeeld met menthol, kan de ergste jeuk temperen. Alleen zijn die momenteel bij de meeste apothekers en drogisterijen bijna steeds uitverkocht. Probeer het dan bij kleinere drogisterijen of op internet , adviseert Keizers. Ook anti-allergiepillen helpen. Maar let daar wel goed bij op, want iedereen kan daar anders op reageren. Overleg eventueel met de huisarts.
Zwemmersjeuk
Weer die rode bultjes en flinke jeuk. Maar dan veroorzaakt door kleine larfjes in oppervlaktewater. Je ziet ze niet, maar ze gaan wel op de huid zitten. In ernstige gevallen kunnen ze ook koorts, misselijkheid, diarree en hoofdpijn veroorzaken. Meestal gaan de klachten vanzelf over, maar ze kunnen wel heftig zijn. Ook hier kan een mentholcrème of aloë vera verlichting geven. En soms ook het deppen met azijn. Blauwalg veroorzaakt dezelfde klachten, maar wordt veroorzaakt door bacteriën.
Zwemmersjeuk is in ieder geval makkelijker te voorkomen dan rupsenjeuk. Door goed op te letten waar je een duik neemt. En dan is het dus niet zo dat wanneer er geen bord bij staat, de kwaliteit van het water goed is. Het is omgekeerd. Als er geen bord staat, is er niet gecontroleerd. Keizers raadt daarom aan om de zwemwater-app te downloaden, waarop precies is te zien waar kan worden gezwommen en waar niet. Ruikt het water vreemd of heeft het een rare kleur, raadt ze sowieso aan op de kant te blijven. En achteraf even afspoelen, is altijd verstandig. Zowel provincie als GGD hebben een meldpunt voor verdacht water.
Bedwantsen
Die krengetjes, met de grootte van een appelpitje, komen nog niet zo heel veel in Nederland voor. Maar zijn wel regelmatig te vinden in hotels en jeugdherbergen op vakantie. Zeker niet alleen in warme landen. Reislustig volkje als wij zijn, wordt de kans dat ze mee worden genomen naar huis steeds groter. En wie ze in huis heeft, is de sigaar. Ze zijn alleen door een gespecialiseerd bedrijf weg te krijgen.
Bedwantsen bijten. Het liefst in buik, arm en been. Met - u raadt het - rode bultjes en jeuk als gevolg. Meestal na een paar dagen. Opvallend is het patroon van de beten: vaak in rijtjes van drie. Ze weten zich goed te verstoppen, bijvoorbeeld achter de plint, maar verraden hun aanwezigheid vaak door kleine bloedvlekjes in het laken en, jakkes, een bruine streep aan de rand van het matras. Ook scheiden ze een zoete geur af, bijna als amandelen. Keizers raadt ten zeerste af koffers op vakantie onder het bed te zetten. Midden in de badkuip of iets hoger op, is beter.
Wie het vermoeden heeft de hotelkamer met bedwantsen te hebben gedeeld, doet er goed aan bij thuiskomst de koffer niet binnenshuis uit te pakken, maar in de tuin. En dan de kleren direct wassen op 60 graden. Of een week lang in de diepvries. Dat kan ook. Om een dure sanering van het huis te voorkomen, is het wel verstandig om vast te stellen dat het ook echt om een bedwants gaat. Zoek zo n beestje op, stop hem in een luciferdoosje en stuur hem op naar de GGD (Team Milieu en Gezondheid, Postbus 1453, 8001 BL Zwolle).
Schurft
Hoort eigenlijk niet in dit rijtje thuis, want niet echt seizoensgebonden. Omdat het de laatste maanden in Twente de kop opstak, toch nog even kort behandeld. Zeker omdat de kans op het krijgen van de huidziekte, die bovendien niet vanzelf over gaat en altijd door de huisarts moet worden behandeld, groter is bij bezoeken aan vakantiekampen of introductieweken. Daar wordt meestal wat vrijer omgegaan met bijvoorbeeld beddengoed, waar de schurftmijt zich het lekkerst voelt. Gebruik dus vooral je eigen slaapzak.
De mijten graven gangetjes in de huid en legge er eitjes. De jeuk is een allergische reacties op onder meer de poep van de jonge mijtjes. Wie de maandag na een kamp jeuk voelt, weet zeker dat hij gèèn schurft heeft. Want de ziekte openbaart zich pas na twee tot zes weken. Althans, de eerste keer. Bij een nieuwe besmetting kan dat sneller zijn.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Frans Nikkels
Klinkt makkelijk, zegt de verpleegkundige infectieziektebestrijding bij GGD Twente. Want ze weet: Het is heel moeilijk om je er aan te houden. Maar er is hoop: In het gros van de gevallen gaat het vanzelf over.
Landelijk centrum
De zomer is bij uitstek ook het seizoen van de jeuk. Dit jaar, door de vermaledijde eikenprocessierups, nog meer dan vorige jaren. Dat probleem is niet alleen het gesprek van de dag. Het is inmiddels ook zo groot, dat landbouwminister Carola Schouten donderdag de oprichting van een landelijk centrum aankondigde, waar gemeenten informatie kunnen halen over de rups en de bestrijding ervan.
Toch verwachten deskundigen, dat het aantal rupsen ook volgend jaar nog zal groeien. En dat terwijl het aantal beestjes dit jaar al verdrievoudigd is ten opzichte van 2018. Met alle bijbehorende narigheid voor mens en (huis-)dier van dien.
Voorkomen is beter dan genezen
Aan de problemen die de eikenprocessierups - maar ook wantsen, mijt en minuscule larfjes dezer dagen veroorzaken - valt meestal niet zo heel veel te doen. Voorkomen is vaak beter dan genezen, zegt Keizers. Met haar nemen we de belangrijkste oorzaken van zomerjeuk door. En tips om die te voorkomen en te bestrijden.
Eikenprocessierups
Het zijn die haartjes, hè. Bijna niet te zien, maar zeer vasthoudend en al heel snel leidend tot klachten. Ze zeggen tot op een afstand van 100 tot 200 meter van de eik , zegt Keizers. Maar volgens mij is dat nog veel verder. Ik zie nooit een eik in mijn buurt staan, maar zit toch onder de bultjes. Een paar haartjes kan al genoeg zijn.
De aard van de klachten hangt af van hoe gevoelig iemand voor een allergie is. Meestal blijft het bij rode bultjes en flinke jeuk. Als een muggenbeet, maar dan hardnekkiger. Maar ook benauwdheid, braken en koorts kan. Zeker als er contact is geweest met een nest of er meerdere haartjes zijn ingeademd. En als je een haartje in het oog krijgt, je er daarna niets aan doet en ook nog eens flink wrijft, kan er beschadiging optreden.
Afstand houden van de eiken is het beste advies dat Keizers kan geven. Ga aan de andere kant van de weg fietsen als er aan een kant veel eiken staan. Bedek je zoveel mogelijk. En denk vooral ook aan de hals. Want je hebt ze zo achter het shirt zitten.
Zonnen in zwembroek of bikini aan de waterkant, waar ook eiken staan, wordt eveneens ontraden. Net als met blote voeten in het gras in de schaduw van zo n boom gaan zitten. Wie dagelijks door een eikenlaan fietst, kan het best ook de kleding wassen. Op 60 graden, met zeep. Ook een lotion of crème, zoals wielrenners gebruiken, kan helpen. Maar dan moet je je daarna wel douchen.
Spoelen en douchen is sowieso de beste remedie. Plakband op de huid plakken en met een ruk de rupsenhaartjes van je huid verwijderen, werkt ook. Maar pas op met ducttape. Een verkoelende zalf, bijvoorbeeld met menthol, kan de ergste jeuk temperen. Alleen zijn die momenteel bij de meeste apothekers en drogisterijen bijna steeds uitverkocht. Probeer het dan bij kleinere drogisterijen of op internet , adviseert Keizers. Ook anti-allergiepillen helpen. Maar let daar wel goed bij op, want iedereen kan daar anders op reageren. Overleg eventueel met de huisarts.
Zwemmersjeuk
Weer die rode bultjes en flinke jeuk. Maar dan veroorzaakt door kleine larfjes in oppervlaktewater. Je ziet ze niet, maar ze gaan wel op de huid zitten. In ernstige gevallen kunnen ze ook koorts, misselijkheid, diarree en hoofdpijn veroorzaken. Meestal gaan de klachten vanzelf over, maar ze kunnen wel heftig zijn. Ook hier kan een mentholcrème of aloë vera verlichting geven. En soms ook het deppen met azijn. Blauwalg veroorzaakt dezelfde klachten, maar wordt veroorzaakt door bacteriën.
Zwemmersjeuk is in ieder geval makkelijker te voorkomen dan rupsenjeuk. Door goed op te letten waar je een duik neemt. En dan is het dus niet zo dat wanneer er geen bord bij staat, de kwaliteit van het water goed is. Het is omgekeerd. Als er geen bord staat, is er niet gecontroleerd. Keizers raadt daarom aan om de zwemwater-app te downloaden, waarop precies is te zien waar kan worden gezwommen en waar niet. Ruikt het water vreemd of heeft het een rare kleur, raadt ze sowieso aan op de kant te blijven. En achteraf even afspoelen, is altijd verstandig. Zowel provincie als GGD hebben een meldpunt voor verdacht water.
Bedwantsen
Die krengetjes, met de grootte van een appelpitje, komen nog niet zo heel veel in Nederland voor. Maar zijn wel regelmatig te vinden in hotels en jeugdherbergen op vakantie. Zeker niet alleen in warme landen. Reislustig volkje als wij zijn, wordt de kans dat ze mee worden genomen naar huis steeds groter. En wie ze in huis heeft, is de sigaar. Ze zijn alleen door een gespecialiseerd bedrijf weg te krijgen.
Bedwantsen bijten. Het liefst in buik, arm en been. Met - u raadt het - rode bultjes en jeuk als gevolg. Meestal na een paar dagen. Opvallend is het patroon van de beten: vaak in rijtjes van drie. Ze weten zich goed te verstoppen, bijvoorbeeld achter de plint, maar verraden hun aanwezigheid vaak door kleine bloedvlekjes in het laken en, jakkes, een bruine streep aan de rand van het matras. Ook scheiden ze een zoete geur af, bijna als amandelen. Keizers raadt ten zeerste af koffers op vakantie onder het bed te zetten. Midden in de badkuip of iets hoger op, is beter.
Wie het vermoeden heeft de hotelkamer met bedwantsen te hebben gedeeld, doet er goed aan bij thuiskomst de koffer niet binnenshuis uit te pakken, maar in de tuin. En dan de kleren direct wassen op 60 graden. Of een week lang in de diepvries. Dat kan ook. Om een dure sanering van het huis te voorkomen, is het wel verstandig om vast te stellen dat het ook echt om een bedwants gaat. Zoek zo n beestje op, stop hem in een luciferdoosje en stuur hem op naar de GGD (Team Milieu en Gezondheid, Postbus 1453, 8001 BL Zwolle).
Schurft
Hoort eigenlijk niet in dit rijtje thuis, want niet echt seizoensgebonden. Omdat het de laatste maanden in Twente de kop opstak, toch nog even kort behandeld. Zeker omdat de kans op het krijgen van de huidziekte, die bovendien niet vanzelf over gaat en altijd door de huisarts moet worden behandeld, groter is bij bezoeken aan vakantiekampen of introductieweken. Daar wordt meestal wat vrijer omgegaan met bijvoorbeeld beddengoed, waar de schurftmijt zich het lekkerst voelt. Gebruik dus vooral je eigen slaapzak.
De mijten graven gangetjes in de huid en legge er eitjes. De jeuk is een allergische reacties op onder meer de poep van de jonge mijtjes. Wie de maandag na een kamp jeuk voelt, weet zeker dat hij gèèn schurft heeft. Want de ziekte openbaart zich pas na twee tot zes weken. Althans, de eerste keer. Bij een nieuwe besmetting kan dat sneller zijn.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Frans Nikkels
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
