Winkelwagentjes, een fatsoenlijke parkeerplaats, brede gangpaden en een volwaardig assortiment. Supermarkt ADA heeft het kleine zaakje aan de Haaksbergerstraat, waar het allemaal begon, ingeruild voor een volwassen winkel aan de Lipperkerkstraat. Op eigen kracht is de zaak uitgegroeid tot een solide familiebedrijf.
Onder één dak
Het was 2005 toen Metin Ãzceylanoglu en zijn zus Mehtap in een klein pand aan de Haaksbergerstraat een winkeltje openden. Ze verkochten groenten en fruit, levensmiddelen en huishoudelijke artikelen, maar ook vers vlees, halal uiteraard. Er waren wel soortgelijke winkels voor Turkse levensmiddelen en groente, en ook halal slagers. Maar nergens vond je dat allemaal onder één dak , zegt Feyzallah Mangan, bedrijfsleider en echtgenoot van Mehtap Ãzceylanoglu. Het was allemaal klein, puur voor Turkse klanten. Niemand durfde de stap naar iets groters te zetten.
Direct een succes
Broer en zus Ãzceylanoglu wel. Het werd direct een succes , zegt Metin, die op dat moment nog werkte bij een Oldenzaalse machinefabriek. Ik heb daar nog twee jaar gewerkt en toen heb ik ontslag genomen. Wat de familie zich realiseerde, was dat ze alle nationaliteiten nodig hadden om te kunnen groeien. Als je je alleen richt op Turken, gaat het mis. Dat zien wij bij andere winkels gebeuren , zegt Mangan. We hebben de Nederlandse klanten ook nodig.
De taal spreken is daarbij essentieel, denken ze. Als je slecht Nederlands spreekt, wordt dat lastig , zegt Mangans schoonzoon Mehmet Ãner, zelf jurist in Amsterdam. Goed Nederlands is heel belangrijk als je ook Nederlandse klanten wilt. Wij lezen advertenties vier, vijf keer door om zeker te weten dat er geen taalfouten in zitten. Ze hadden bovendien de wind mee: koken is populairder dan ooit en steeds meer oerhollandse huishoudens kiezen voor uitheemse gerechten. Zo wordt het vak ingelegde citroenen tegenwoordig leeggekocht door een kookclub van witte Nederlandse dames.
Drie supermarkten
In de jaren die volgden grepen ze de kans om in Winkelcentrum Zuid een filiaal te openen en vervolgens in Gronau. Zo werd de familie binnen vijftien jaar eigenaar van drie supermarkten. De klanten komen inmiddels overal vandaan, Turken zijn in de minderheid. Veel autochtone Nederlanders, maar ook Russen, Bosniërs, Afrikanen en Surinamers. Ze komen omdat ze hun eigen vertrouwde merken, groenten en kruiden in de schappen vinden.
Er liggen hier echt dingen waarvan ik zelf niet weet wat het is , zeg Ãzceylanoglu. Maar daarnaast staan gewoon potten Calvé pinadakaas en Nutella. Het is een smeltkroes van bekend, vertrouwd in een ander jasje en volslagen uitheems. De laatste jaren komen er steeds meer Syrische vluchtelingen naar Nederland, en ook daarvoor proberen ze de juiste producten bij elkaar te zoeken. En laatst hadden we het er nog over, of we niet iets meer Nederlandse producten moeten hebben , zegt Ãzceylanoglu. Aardappelschijfjes enzo. Ingevroren patat. Want sinds de Aldi uit de Lipperkerkstraat weg is, zijn wij hier eigenlijk de buurtsupermarkt.
Eigen slagerij
Belangrijk is de eigen slagerij, vooral kalfs- en lamsvlees, dat wordt verwerkt door zelf opgeleide slagers. Al het vlees is halal en varkensvlees is taboe. Dat geldt ook voor de vacuüm verpakte worsten in de koeling, die worden ingevlogen op verzoek van Bosnische klanten. Wij verkopen geen varkensvlees, ook niet als klanten daarom vragen. Die lijn willen we graag vasthouden , zegt Mangan.
Het mooie aan voeding is dat het verbindt , zegt schoonzoon Ãner. Eten is een universele taal. Er lopen hier allerlei nationaliteiten en die praten met elkaar over eten, soms in gebrekkig Nederlands, maar ze begrijpen elkaar.
Mengelmoes
De mengelmoes van culturen maakt dat Mangan en Ãzceylanoglu zich verantwoordelijk voelen voor meer dan alleen de inventaris. We hebben ook een maatschappelijke functie. Wij leven hier, onze kinderen gaan hier naar school , zegt Feyzallah Mangan. We leiden in deze winkel mensen op, tot slager of caissière. De zaken lopen goed en daarom vragen we ons af: wat kunnen we nog meer betekenen? Mensen bij elkaar brengen, bijvoorbeeld. Tijdens de ramadan hebben wij een avond de iftar (de avondmaaltijd, red.) verzorgd in de moskee. Daar kwamen meer dan driehonderd mensen op af. Allerlei nationaliteiten. Toen hebben we gezegd: dat zouden we ook met Kerstmis kunnen doen , zegt Ãzceylanoglu.
Aanstaand weekeinde is het openingsfeest bij ADA aan de Lipperkerkstraat 4. Hapjes en drankjes ontbreken niet en er staan standjes van leveranciers.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Emiel Muijderman