Fadi vluchtte uit Irak en helpt nu zelf mensen in Glanerbrug

Hij staat aan de vooravond van het afronden van de studie commerciële economie aan Saxion. Niet gek voor een Iraakse vluchteling die na de basisschool het advies VMBO-kader kreeg. Maar wie verwacht dat Fadi Esak een lange neus trekt naar zijn toenmalige onderwijzers nu hij zijn HBO-diploma bijna op zak heeft, heeft het mis. "Op dat moment was het mijn situatie en mijn niveau", zegt hij.

Zelf uitzoeken
Waar vriendjes en vriendinnetjes lekker met hun ouders een dictee konden oefenen, moest ik het zelf uitzoeken. Niet omdat mijn ouders niet wilden helpen, maar ze waren de Nederlandse taal nog niet machtig genoeg om mij te kunnen overhoren. Het heeft bij mij wel heel sterk het gevoel naar boven gehaald dat ik mijn ouders trots wilde maken."

Het zal de basis blijken voor zijn leven en zijn plannen nu. Eerst terug naar 1998 als de ouders van Fadi Esak besluiten het door oorlog verscheurde Irak achter zich te laten en een veilige haven voor hun gezin te zoeken in Nederland. De jarenlange oorlog en dreiging hebben hun tol geëist, want naast het gezin van Fadi, trekken ook ooms, tantes, opa's en oma's de wereld over om het geweld te ontvluchten.

In Enschede
Fadi belandt na omzwervingen in verschillende asielzoekerscentra in Enschede. Glanerbrug om precies te zijn. Terugkijkend op die periode zegt Fadi dat hij diep respect heeft voor zijn ouders. Ik was nog maar drie toen we naar Nederland kwamen en mijn ouders hebben de angst en de stress die zij voelden door hun vlucht nooit naar mij laten blijken", zegt Fadi.

Hij was nog klein en heeft het asielzoekerscentrum niet als vervelend ervaren. Hij is er niet door getekend, maar wel door gevormd. "Voor mij was het net als met een grote familie in een heel groot huis wonen met lange gangen en heel veel kamers. Dat kinderen niet allemaal dezelfde taal spraken, maakte voor mij niks uit. Ik denk dat het voor de kinderen minder heftig is dan voor ouders. Die laten huis en haard achter en vluchten met al hun herinneringen en geschiedenis naar een volkomen vreemd land. Ik was 3 en heb amper herinneringen aan Irak."

Angst en onzekerheid
De angst en onzekerheid spelen bij de familie van Fadi pas weer op als in Irak het regime van dictator Saddam Hoessein in 2003 door een internationale troepenmacht ten val wordt gebracht. "Voor mij werd toen pas echt duidelijk waarom mijn ouders waren gevlucht. In die dagen voelde en zag ik de angst bij mijn ouders dat ze eventueel weer terug zouden moeten naar Irak, omdat het zogenaamd veilig zou zijn. Van een terugkeer is gelukkig nooit sprake geweest."

'Ons leven hier is goed'
De familie kreeg een verblijfsvergunning en woont inmiddels al meer dan 20 jaar in Nederland. "Ons leven hier is goed", zegt Fadi. Mijn ouders werken allebei, spreken de Nederlandse taal uitstekend en mijn broertje en ik studeren. Onze ouders hebben ons vrijgelaten in onze keuzes. Daar ben ik ze dankbaar voor. Zij hebben de zwaarste beslissing die je kunt nemen genomen op een heel kwetsbaar moment. Dat vergt moed.

En wie ben ik dan om er hier met de pet naar te gooien. Ik ken de vooroordelen over vluchtelingen in de maatschappij. Dat gaat niet over mij, denk ik dan altijd. En ja, er zijn vluchtelingen die er niet in slagen hun draai te vinden en in crimineel gedrag vervallen. Maar er zijn er ook genoeg net als ik die kansen krijgen en ze met beide handen aangrijpen."

Vallen en opstaan
Hij doorliep zijn opleidingen met vallen en opstaan en ondervond dat een betere begeleiding van studenten kan leiden tot betere prestaties. Zelf werkt hij al 5 jaar bij een financiële instelling, waar hij na zijn stage mocht blijven.

Samen met medestudenten Talitha en Omar besloot hij dit jaar mee te doen aan de Saxion Ondernemers Award, een competitie voor studenten die hun eigen bedrijf willen beginnen. "We zaten met z'n drieën in hetzelfde schuitje door onze achtergrond.

Met hun bedrijf Huiswerkheld, willen ze scholieren en studenten helpen bij hun studie. "Het moet een platform worden waar studenten anderen helpen bij het vak of de vakken waar ze minder goed in zijn", zegt Fadi. "De drempel om bij ons aan te kloppen is veel lager dan bij de school zelf. Uiteindelijk moeten ze het net als wij wel zelf laten zien en doen, maar met een steuntje in de rug is het wel makkelijker."

Zoektocht
Huiswerkheld heeft niet de finale gehaald van de Ondernemers Award, maar het weerhoudt Fadi, Omar en Talitha er niet van door te gaan.

"We willen iets doen om jonge mensen te helpen bij hun zoektocht in het leven. Niet iedereen vindt zelf de weg. Ik heb het geluk gehad dat ik nog heel jong was toen ik vanuit Irak naar hier kwam. Ik voel me Nederlander, maar voor anderen is dat lastiger. Voor die groep en voor iedereen die dat wil, staan we klaar."

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Emiel Muijderman