Nieuws
Enschede
Petje op, petje af in affaire rond miljoenenlening Oost-Nederland aan Lithium Werks
De rapen zijn gaar. Oost N wil de lening van 7,5 miljoen euro terug van Lithium Werks. Geld dat het investeringsbedrijf van Overijssel en Gelderland eind vorig jaar met grote spoed aan de fabrikant van batterijen heeft overgemaakt. Hoe was dat mogelijk? En in hoeverre speelde er een pettenprobleem onder de betrokken bestuurders en adviseurs? "Het ligt supergevoelig allemaal."
Precies een week geleden spatte een mooie droom uiteen. De campus voor onderzoek en ontwikkeling van lithiumbatterijen op de Technology Base Twente, gevestigd op de voormalige vliegbasis, komt er niet. Een kans op tweeduizend banen is verkeken. Maar er is meer: de vervlogen droom lijkt voor een aantal bestuurders een nachtmerrie te worden. Want komt die 7,5 miljoen euro, die met hun goedkeuring door Oost NL is overgemaakt aan initiatiefnemer Lithium Werks, wel terug? Lithium Werks maakt er in elk geval geen haast mee. Het bedrijf liet weten dat Kees Koolen is weggegaan, maar dat er in wezen niets is veranderd . Wij zijn nog steeds in Hengelo gevestigd.
Minstens zo interessant is de vraag waarom het besluit tot het overmaken van het geld - uit het Twents innovatiefonds en uit twee provinciale fondsen - binnen zo'n kort tijdsbestek kon worden genomen. Tussen de officiële presentatie van de plannen en de goedkeuring van de lening door Provinciale Staten zat amper drie weken. Bovendien week Oost NL op vier punten af van de criteria, die gebruikelijk zijn bij dit soort leningen (zie kader).
Geert Braaksma
Vier verschillende partijen hebben zich met de lening bemoeid: het regionale adviesorgaan Twente Board, de bestuurscommissie Agenda voor Twente (bestaande uit bestuurders van Twentse gemeenten), ontwikkelingsmaatschappij Oost NL en Gedeputeerde Staten van de provincie Overijssel. Kijkend naar de samenstelling van deze vier partijen valt op dat sommige leden indirect of zelfs direct advies uitbrachten aan zichzelf. Of dat de instelling waarvoor ze werken groot belang had bij de komst van Lithium Werks naar Twente. De petten van Geert Braaksma zijn al uitgebreid beschreven. Hij was niet alleen commissaris bij Oost NL, maar ook voorzitter van de Twente Board en adviseur van Lithium Werks. Daarnaast was hij commissaris bij Super B International Holding, het bedrijf van Kees Koolen waarmee Lithium Werks zou fuseren. Bekend, maar niettemin opmerkelijk detail: dat Braaksma commissaris was bij Super B, werd de leden van de bestuurscommissie Agenda voor Twente pas duidelijk op 26 september, in de vergadering waarin besloten moest worden over de lening. Braaksma verliet daarna de vergadering.
Victor van der Chijs
Ook Victor van der Chijs, voorzitter van het college van bestuur van de Universiteit Twente, is lid van de Twente Board. Hij zag voor de UT grote kansen op het gebied van onderzoek naar batterijtechnologie. De presentatie van de plannen van Lithium Werks had zelfs op de UT plaats. Bij die gelegenheid sprak Van der Chijs over 'een majeur initiatief, dat de UT sterk zal beïnvloeden'. Een hoogleraar van de UT, Dave Blank, is bovendien lid van het investment committee bij ontwikkelingsmaatschappij Oost NL, dat uiteindelijk positief adviseerde over het verstrekken van de lening. Vanwege de vele uitzonderingen die voor Lithium Werks werden gemaakt, moesten naast deze investeringscommissie dit keer ook Provinciale Staten én de bestuurscommissie Agenda voor Twente hun fiat geven. (De tekst gaat verder onder de foto)
Eddy van Hijum
Dat brengt vervolgens de bestuurlijke petten van Overijssels gedeputeerde Eddy van Hijum (economische zaken) in beeld. Van Hijum is als gedeputeerde ook lid is van de Twente Board, het orgaan dat de bestuurscommissie Agenda voor Twente dus positief adviseerde over de lening. Vanwege de afwijking van de regels moesten ook Provinciale Staten van Overijssel er nog iets van vinden. Van Hijum verdedigde het provinciale deel van de lening - 5 miljoen euro - uiteraard met de pet van gedeputeerde op. Maar als voorzitter van Area Development Twente (ADT), dat het voormalige luchthaventerrein ontwikkelt, had Van Hijum ook weer belang bij de verkoop van de grond ten behoeve van de door Lithium Werks te ontwikkelen campus.
Kortom: er is sprake van een hoog ons-kent-onsgehalte onder de beslissers, weinig distantie en een hoge snelheid van handelen. Vandaar dat er vanuit Provinciale Staten al forse kritiek was van vooral partijen in de oppositie. Die wilden meer tijd nemen. Bijvoorbeeld om het ondernemingsplan van Lithium Werks nog nauwkeuriger te bestuderen, alvorens de lening van
Spanningen
Dat de ontstane situatie voor spanningen zorgt, bleek afgelopen dinsdag in de raadsvergadering in de gemeente Hof van Twente. Lokaal PvdA-fractieleider Fred Rijkens wilde daar wethouder Pieter Zwanenburg (CDA) aan de tand voelen over de voorwaarden die waren gesteld aan de lening van Oost NL. Van Zwanenburg is immers voorzitter van de bestuurscommissie Agenda voor Twente. Rijkens stelde zijn vragen, maar Zwanenburg wilde ze niet beantwoorden. "Het ligt supergevoelig", zegt Rijkens. "Als je de notulen van de bestuurscommissie voor de Agenda voor Twente leest, ademen die één ding: die lening aan Lithium Werks moest koste wat kost doorgaan.
Directeur Marius Prins van Oost NL loopt intussen op eieren. Hij zat dinsdag voor de tweede keer rond de tafel met Jo Fisher, de Amerikaanse directeur van Lithium Werks. Over de uitkomst van dat gesprek wil Prins niets kwijt. "Maar ons uitgangspunt is helder: Lithium Werks moet de lening zo snel mogelijk terugbetalen, omdat het niet aan de voorwaarde voldoet dat er wordt geïnvesteerd in Twente." (De tekst gaat door onder de foto)
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Emiel Muijderman
Minstens zo interessant is de vraag waarom het besluit tot het overmaken van het geld - uit het Twents innovatiefonds en uit twee provinciale fondsen - binnen zo'n kort tijdsbestek kon worden genomen. Tussen de officiële presentatie van de plannen en de goedkeuring van de lening door Provinciale Staten zat amper drie weken. Bovendien week Oost NL op vier punten af van de criteria, die gebruikelijk zijn bij dit soort leningen (zie kader).
Geert Braaksma
Vier verschillende partijen hebben zich met de lening bemoeid: het regionale adviesorgaan Twente Board, de bestuurscommissie Agenda voor Twente (bestaande uit bestuurders van Twentse gemeenten), ontwikkelingsmaatschappij Oost NL en Gedeputeerde Staten van de provincie Overijssel. Kijkend naar de samenstelling van deze vier partijen valt op dat sommige leden indirect of zelfs direct advies uitbrachten aan zichzelf. Of dat de instelling waarvoor ze werken groot belang had bij de komst van Lithium Werks naar Twente. De petten van Geert Braaksma zijn al uitgebreid beschreven. Hij was niet alleen commissaris bij Oost NL, maar ook voorzitter van de Twente Board en adviseur van Lithium Werks. Daarnaast was hij commissaris bij Super B International Holding, het bedrijf van Kees Koolen waarmee Lithium Werks zou fuseren. Bekend, maar niettemin opmerkelijk detail: dat Braaksma commissaris was bij Super B, werd de leden van de bestuurscommissie Agenda voor Twente pas duidelijk op 26 september, in de vergadering waarin besloten moest worden over de lening. Braaksma verliet daarna de vergadering.
Victor van der Chijs
Ook Victor van der Chijs, voorzitter van het college van bestuur van de Universiteit Twente, is lid van de Twente Board. Hij zag voor de UT grote kansen op het gebied van onderzoek naar batterijtechnologie. De presentatie van de plannen van Lithium Werks had zelfs op de UT plaats. Bij die gelegenheid sprak Van der Chijs over 'een majeur initiatief, dat de UT sterk zal beïnvloeden'. Een hoogleraar van de UT, Dave Blank, is bovendien lid van het investment committee bij ontwikkelingsmaatschappij Oost NL, dat uiteindelijk positief adviseerde over het verstrekken van de lening. Vanwege de vele uitzonderingen die voor Lithium Werks werden gemaakt, moesten naast deze investeringscommissie dit keer ook Provinciale Staten én de bestuurscommissie Agenda voor Twente hun fiat geven. (De tekst gaat verder onder de foto)
Eddy van Hijum
Dat brengt vervolgens de bestuurlijke petten van Overijssels gedeputeerde Eddy van Hijum (economische zaken) in beeld. Van Hijum is als gedeputeerde ook lid is van de Twente Board, het orgaan dat de bestuurscommissie Agenda voor Twente dus positief adviseerde over de lening. Vanwege de afwijking van de regels moesten ook Provinciale Staten van Overijssel er nog iets van vinden. Van Hijum verdedigde het provinciale deel van de lening - 5 miljoen euro - uiteraard met de pet van gedeputeerde op. Maar als voorzitter van Area Development Twente (ADT), dat het voormalige luchthaventerrein ontwikkelt, had Van Hijum ook weer belang bij de verkoop van de grond ten behoeve van de door Lithium Werks te ontwikkelen campus.
Kortom: er is sprake van een hoog ons-kent-onsgehalte onder de beslissers, weinig distantie en een hoge snelheid van handelen. Vandaar dat er vanuit Provinciale Staten al forse kritiek was van vooral partijen in de oppositie. Die wilden meer tijd nemen. Bijvoorbeeld om het ondernemingsplan van Lithium Werks nog nauwkeuriger te bestuderen, alvorens de lening van
Spanningen
Dat de ontstane situatie voor spanningen zorgt, bleek afgelopen dinsdag in de raadsvergadering in de gemeente Hof van Twente. Lokaal PvdA-fractieleider Fred Rijkens wilde daar wethouder Pieter Zwanenburg (CDA) aan de tand voelen over de voorwaarden die waren gesteld aan de lening van Oost NL. Van Zwanenburg is immers voorzitter van de bestuurscommissie Agenda voor Twente. Rijkens stelde zijn vragen, maar Zwanenburg wilde ze niet beantwoorden. "Het ligt supergevoelig", zegt Rijkens. "Als je de notulen van de bestuurscommissie voor de Agenda voor Twente leest, ademen die één ding: die lening aan Lithium Werks moest koste wat kost doorgaan.
Directeur Marius Prins van Oost NL loopt intussen op eieren. Hij zat dinsdag voor de tweede keer rond de tafel met Jo Fisher, de Amerikaanse directeur van Lithium Werks. Over de uitkomst van dat gesprek wil Prins niets kwijt. "Maar ons uitgangspunt is helder: Lithium Werks moet de lening zo snel mogelijk terugbetalen, omdat het niet aan de voorwaarde voldoet dat er wordt geïnvesteerd in Twente." (De tekst gaat door onder de foto)
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Emiel Muijderman
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
