Ontwerper MST en ROC: heimwee naar de tekentafel

Als hij uit het raam kijkt, ziet hij op het IJ de schepen passeren. In het kantoor waar zeven jaar geleden de Amsterdamse vestiging van de IAA opende, leidt Harry Abels per 1 januari zijn eigen architectenbureau Abels & Partners. Met zeven overwegend jonge medewerkers en een opdrachtenportefeuille die hij meekreeg van zijn oude bureau. We zijn in goed overleg uit elkaar gegaan. Ik wilde nog één keer in mijn leven iets nieuws beginnen.

Eindeloos vergaderen
Heimwee naar de tekentafel is zijn voornaamste drijfveer, zegt hij zelf. Als partner en ook directeur van de grote IAA was hij de laatste jaren vooral manager. Ik kwam nauwelijks nog aan ontwerpen toe. Architectuur betekende voor mij eindeloos vergaderen. Bij alle projecten die ik doe, moet er toch ergens een schetsje zijn waarmee het hele ontwerpproces begon. Als dat niet meer zo is, begint er toch iets te wringen.

Zijn stap past in het tijdsbeeld. Veel oudere architecten verlaten hun oorspronkelijke kantoor en beginnen voor zichzelf. Het onlangs gevierde 50-jarig jubileum van de IAA zag hij als een geschikt moment om de definitieve stap te zetten.

Het is nu of nooit. Ik heb bij de IAA een schat aan ervaring opgedaan. Grote dingen gedaan ook, vooral in Twente. Het MST en het ROC in de Gieterij in Hengelo waar m n vader nog heeft gewerkt: dat zijn projecten waar ik zelf ook oprecht trots op ben. Geen ijdeltuiterij, maar sociaal relevant vastgoed, gebouwen waar mensen een bepaalde waardigheid aan ontlenen.

Oud-collega's
Bij Abels & Partners begint hij min of meer opnieuw. Zijn medewerkers zijn grotendeels oud-collega s van de Amsterdamse vestiging van de IAA. Die kwam in 2011, midden in de crisistijd, van de grond. Abels keerde als vestigingsdirecteur terug naar de plek waar hij ooit als architect begonnen is. Twente zit heel diep in mij. Dat krijg je er niet uitgeslagen. Maar aan de andere kant heb ik ook wel iets met Amsterdam. Ik noem mezelf graag een hybride.

Abels is overigens niet de enige Twentse architect in Amsterdam. Ook de IAA zelf blijft er vertegenwoordigd. De vestiging is inmiddels overgeplaatst naar een andere locatie, IJburg. Of we concurrenten zijn? Nee. Als klein bureau werk je voor hele andere opdrachtgevers. Grote projecten kan ik niet meer doen, behalve dan in samenwerking met grotere kantoren zoals de IAA.

Hart van Zuid in Duitsland
Eén grote en nieuwe uitdaging heeft zich al aangediend. De transformatie van een groot fabrieksterrein in Duisburg. Geweldig, die mentaliteit daar. De Kohlepott: dat herken ik helemaal uit Twente. Wat we daar gaan doen, is een soort Hart van Zuid, maar dan niet in Hengelo maar in Duitsland.

Het door hem zelf opgerichte onderzoeksbureau Genius Loci gaat hem daarbij helpen. Voordat je ergens tekent, moet je weten wat de ziel is van zo n gebied. Veel architecten doen wel alsof dat belangrijk voor ze is maar zetten vervolgens doodleuk het verleden naar hun hand. Ik wil dat anders doen. Sociologen, schrijvers en wetenschappers gaan me daarbij helpen. Ik wil als architect weer worden uitgedaagd. Als dat zo ik, ga ik het nog heel lang volhouden in dit vak.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Marcel Israel