Op de plek waar ze twintig jaar geleden hun carrière begonnen, debuteren de Almelose pianisten Stefan en Martijn Blaak zondag bij het Orkest van het Oosten. Op twee splinternieuwe vleugels. Deze piano s zijn broers, net als wij.
Stop, een beetje meer Franse cognac graag. Dirigent Karel Deseure kijkt veelbetekenend in het rond. Het is de donderdag na Nieuwjaarsdag en het Orkest van het Oosten is nog op zoek naar de Parijse zwier die zondagmiddag de gebruikelijke stroom van Weense walsen en polka s op een natuurlijke manier moet onderbreken. Dit stuk komt uit Parijs. Laat dat alsjeblieft ook horen.
Stefan (39) en Martijn Blaak (42), gebogen over twee enorme vleugels vóór op het podium, horen het advies met een glimlach aan. Spelen met zwier is de Almelose broers wel toevertrouwd sinds ze twintig jaar geleden als pianoduo afstudeerden aan het conservatorium in Enschede. Precies op dezelfde plek, het podium van het Muziekcentrum, speelden ze toen met een studentenorkest het stuk van de Franse componist Poulenc waarmee ze nu in het Nieuwjaarsconcert bij het Orkest van het Oosten debuteren.
Martijn: Poulenc schreef het stuk in 1932. Voor twee piano s en orkest. Het is een feest om te spelen en ook een feest voor het publiek. Mede daarom past het zo goed in het Nieuwjaarsconcert. Het is virtuoos en zit vol leuke knipoogjes naar het verleden. Je wordt er heel vrolijk van. We hebben het in al die jaren wel vaker gespeeld, maar nog nooit hier en met dit orkest. Onze vrienden en familie uit Almelo zitten op de eerste rij. Het voelt als een thuiswedstrijd.
Concerten
Het Nieuwjaarsconcert in Enschede van zondag is het derde in een serie die vanavond in Deventer begint. Behalve in het Muziekcentrum zijn de twee broers in Twente ook nog te horen in een besloten concert in het Theaterhotel in hun geboortestad. Op alle concerten speelt het duo daarbij op twee splinternieuwe vleugels van de Belgische bouwer Chris Maene die voor het eerst samen op één podium te horen zijn.
Stefan: Martijn speelt op de 005, ik op de 007. De vleugels zijn met een vrachtwagen uit België gehaald en reizen de komende tijd met ons mee. Maene heeft ze in nauwe samenwerking met de beroemde pianist Daniel Barenboim ontwikkeld. Die wilde terug naar de helderheid van de oude vleugels uit de negentiende eeuw, maar mét behoud van de techniek van de moderne concertvleugel. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Steinway waar de snaren gekruist zijn om een zwaardere klank te krijgen, lopen de snaren bij Maere recht. Hierdoor klinken ze lichter en minder wollig. Het blijft een kwestie van smaak, maar wij houden daarvan. Je kunt meer van jezelf geven zonder dat er gelijk een bak vol lawaai opengaat.
Nadelen
Tijdens de repetitie blijken echter ook de nadelen. Onder meer door het transport zijn de vleugels relatief snel ontstemd. Een speciale stemmer reist mee om de instrumenten op hun reis door Oost-Nederland te begeleiden. Martijn: Het is geweldig om het zo te kunnen doen. Normaal gesproken spelen we steeds op andere vleugels. Een tweede moet vaak apart worden ingehuurd. Met deze twee instrumenten is de onderlinge afstemming perfect. Het zijn broertjes, net als wij.
Ze komen uit een muzikale familie in Almelo. Bijna alle Blaaks spelen er bij een muziekvereniging. Naast hun nog steeds groeiende bestaan als klassiek pianoduo hebben Martijn en Stefan Blaak ook nog een tweede leven als trompettisten en dirigenten in de blaasmuziek. In het Duitse Burgsteinfurt kruisen hun wegen zich ook in het koper: van de twee symfonische blaasorkesten die de Duitse stad kent, dirigeren ze er allebei een.
Voorrecht
Martijn: Het pianistenvak is eenzaam. De blaasmuziek houdt ons met de benen op de achtergrond . Muziek is een sociale gebeurtenis. Dat zullen we nooit vergeten. Omdat we ook zelf in orkesten spelen, weten we hoe dat is. De meeste pianisten hebben dat voorrecht niet.
Dat ze broers zijn, is een bonus. Stefan: Het publiek vindt het prachtig, maar voor ons is het vooral handig. Je bent en werkt heel veel samen, vaak heel close met elkaar. We kennen elkaar door en door. Een blik, een kleine knik met hoofd: meer hebben we niet nodig. We voelen en denken hetzelfde. Laatst nog in de auto, na tien minuten zwijgen, zeiden we precies op hetzelfde moment precies hetzelfde woord. Ik geloof niet dat er veel duo s zijn die ons dat na kunnen doen.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Emiel Muijderman