Je bekijkt nu een artikel uit het archief
Dit artikel is niet geoptimaliseerd voor de huidige 1Twente-website. Hierdoor kan het voorkomen dat de opmaak wegvalt, er media ontbreekt en/of metadata incorrect is.
Nieuws
Enschede
Enschedeër Roy Kroezen is een van de 3 fulltime beiaardiers in Amerika
Roy Kroezen is beiaardier in de Verenigde Staten en gaf overal ter wereld concerten. Pas zondag deed hij dat voor eerst in de Grote Kerk in zijn geboortestad Enschede.
Als kind was Kroezen (51) al diep onder de indruk van het enorme orgel in de apostolische kerk aan de Van der Waalslaan, waar hij met zijn ouders naartoe ging. "Een gigantisch instrument", herinnert hij zich goed. Thuis stond een elektronisch orgel en het duurde niet lang voordat hij bij zijn ouders informeerde: wat kon je daar eigenlijk mee?
GetalenteerdDaarmee was zijn koers bepaald: Roy bleek getalenteerd en ontwikkelde een grote liefde voor het orgelgeluid. Daar werd in de jaren zeventig minder vreemd tegenaan gekeken dan nu, denkt hij. "Veel mensen hebben een hekel aan het orgel, vooral jonge mensen. Dat komt omdat ze de schoonheid ervan niet kennen. Ze kennen alleen die metalige klank. Maar een orgel kan strelen, fluisteren, en ook juichen", vertelt hij met passie.
Zijn vader werkte in Enschede bij de douane als declarant, in een tijd waarin bij de grensovergang nog talloze papieren ingevuld moesten worden. Het gezin woonde aan de Lage Bothofstraat maar verhuisde toen hij een jaar of negen was naar Doetinchem. Roy zette zijn lessen voort en ging naar het conservatorium in Arnhem. Orgel was zijn hoofdvak, als bijvak koos hij 'beiaardier'. Kroezen werd stadsbeiaardier in Zwolle, Hoogeveen, Arnhem en Huissen.
AmerikaSinds twee jaar woont Kroezen met zijn Amerikaanse vrouw Cynthia in het plaatsje Wamac, onder de rook van Centralia, Illinois. Een rustige omgeving, ooit bloeiend dankzij mijnbouw maar sinds een ontploffing in 1947 het leven kostte aan meer dan honderd mijnwerkers, is het aantal inwoners gestaag teruggelopen. Kroezen woont er in een voormalig kerkgebouw. Gasten logeren onder de glas-in-loodramen. De omgeving was blij met de komst van de Nederlander. "Ze wilden er eerst een daklozenopvang van maken, maar dan moest de hele boel eruit gesloopt worden. Wij laten de kerk met rust."
VerblijfsvergunningSinds 2016 is hij fulltime beiaardier van Centralia. Bovendien is hij organist van de episcopaalse kerk in Mount Vernon en theaterorganist in St. Louis. Hoe komt hij daar terecht? Gewoon gesolliciteerd. "Ik was in 2015 in de staat New York voor een concert en daar hoorde ik dat er een vacature was." Kroezen heeft het er voorlopig naar zijn zin. "We zijn daar gesetteld en ik hoop ooit een green card te kunnen krijgen."
Zo'n verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd is niet voor iedereen weggelegd. "Je moet iets doen dat bijdraagt aan het land." In Amerika wonen meer beiaardiers, dus hoe bijzonder zijn zijn vaardigheden? "Er zijn in heel Amerika maar drie fulltime beiaardierfuncties. En die worden allemaal vervuld door Europeanen." Daar moet een reden voor zijn, wil Kroezen maar zeggen.
LuisteraarsSpelen in Enschede en spelen in Centralia, het is een verschil. "Hier lopen op een doordeweekse dag al gauw zo'n tweeduizend mensen in de stad. Die zie je niet, maar je weet dat ze er zijn. In Centralia is dat niet, dat heeft niet echt een centrum. Alles ligt ver uit elkaar. Vaak staat mijn vrouw als enige op de parkeerplaats." Anders is het als hij een concert organiseert. "Dan komen ze wel. Dan is er vaak een man of dertig." Maar eigenlijk speelt een beiaardier in zijn afgesloten ruimte vooral voor zichzelf, erkent ook de Enschedese stadsbeiaardier Esther Schopman, die Kroezen uitnodigde. "Je bent het gewend. Het is anders dan musici die op een groot podium staan. Wij doen het niet voor het applaus."
Kroezen speelde overal ter wereld, in Europa, Amerika en Japan, in het Nederlands themapark Huis ten Bosch. Tussen de gebouwen met typisch Nederlandse geveltjes, naast de draaiorgelwerkplaats, is een carillonmuseum. Negen weken speelde hij zes keer per dag terwijl Aziatische toeristen over zijn schouder meekeken. "Fantastisch. Ik had op een bepaald moment 65 Chinezen rond mijn klavier staan." En nu in Enschede. "Bijzonder want ik kom hier vandaan en ben nog nooit in deze toren geweest, maar het is ook een mooi carillon. Het klinkt fraai. Bovendien bestaat hij uit 49 klokken en heeft hij vier of vijf octaven. Meestal zijn het er maar twee." Is dat een probleem? Kroezen lacht. "Nee hoor, ik weet waar de knoppen zitten."
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede - foto: Emiel Muijderman
GetalenteerdDaarmee was zijn koers bepaald: Roy bleek getalenteerd en ontwikkelde een grote liefde voor het orgelgeluid. Daar werd in de jaren zeventig minder vreemd tegenaan gekeken dan nu, denkt hij. "Veel mensen hebben een hekel aan het orgel, vooral jonge mensen. Dat komt omdat ze de schoonheid ervan niet kennen. Ze kennen alleen die metalige klank. Maar een orgel kan strelen, fluisteren, en ook juichen", vertelt hij met passie.
Zijn vader werkte in Enschede bij de douane als declarant, in een tijd waarin bij de grensovergang nog talloze papieren ingevuld moesten worden. Het gezin woonde aan de Lage Bothofstraat maar verhuisde toen hij een jaar of negen was naar Doetinchem. Roy zette zijn lessen voort en ging naar het conservatorium in Arnhem. Orgel was zijn hoofdvak, als bijvak koos hij 'beiaardier'. Kroezen werd stadsbeiaardier in Zwolle, Hoogeveen, Arnhem en Huissen.
AmerikaSinds twee jaar woont Kroezen met zijn Amerikaanse vrouw Cynthia in het plaatsje Wamac, onder de rook van Centralia, Illinois. Een rustige omgeving, ooit bloeiend dankzij mijnbouw maar sinds een ontploffing in 1947 het leven kostte aan meer dan honderd mijnwerkers, is het aantal inwoners gestaag teruggelopen. Kroezen woont er in een voormalig kerkgebouw. Gasten logeren onder de glas-in-loodramen. De omgeving was blij met de komst van de Nederlander. "Ze wilden er eerst een daklozenopvang van maken, maar dan moest de hele boel eruit gesloopt worden. Wij laten de kerk met rust."
VerblijfsvergunningSinds 2016 is hij fulltime beiaardier van Centralia. Bovendien is hij organist van de episcopaalse kerk in Mount Vernon en theaterorganist in St. Louis. Hoe komt hij daar terecht? Gewoon gesolliciteerd. "Ik was in 2015 in de staat New York voor een concert en daar hoorde ik dat er een vacature was." Kroezen heeft het er voorlopig naar zijn zin. "We zijn daar gesetteld en ik hoop ooit een green card te kunnen krijgen."
Zo'n verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd is niet voor iedereen weggelegd. "Je moet iets doen dat bijdraagt aan het land." In Amerika wonen meer beiaardiers, dus hoe bijzonder zijn zijn vaardigheden? "Er zijn in heel Amerika maar drie fulltime beiaardierfuncties. En die worden allemaal vervuld door Europeanen." Daar moet een reden voor zijn, wil Kroezen maar zeggen.
LuisteraarsSpelen in Enschede en spelen in Centralia, het is een verschil. "Hier lopen op een doordeweekse dag al gauw zo'n tweeduizend mensen in de stad. Die zie je niet, maar je weet dat ze er zijn. In Centralia is dat niet, dat heeft niet echt een centrum. Alles ligt ver uit elkaar. Vaak staat mijn vrouw als enige op de parkeerplaats." Anders is het als hij een concert organiseert. "Dan komen ze wel. Dan is er vaak een man of dertig." Maar eigenlijk speelt een beiaardier in zijn afgesloten ruimte vooral voor zichzelf, erkent ook de Enschedese stadsbeiaardier Esther Schopman, die Kroezen uitnodigde. "Je bent het gewend. Het is anders dan musici die op een groot podium staan. Wij doen het niet voor het applaus."
Kroezen speelde overal ter wereld, in Europa, Amerika en Japan, in het Nederlands themapark Huis ten Bosch. Tussen de gebouwen met typisch Nederlandse geveltjes, naast de draaiorgelwerkplaats, is een carillonmuseum. Negen weken speelde hij zes keer per dag terwijl Aziatische toeristen over zijn schouder meekeken. "Fantastisch. Ik had op een bepaald moment 65 Chinezen rond mijn klavier staan." En nu in Enschede. "Bijzonder want ik kom hier vandaan en ben nog nooit in deze toren geweest, maar het is ook een mooi carillon. Het klinkt fraai. Bovendien bestaat hij uit 49 klokken en heeft hij vier of vijf octaven. Meestal zijn het er maar twee." Is dat een probleem? Kroezen lacht. "Nee hoor, ik weet waar de knoppen zitten."
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede - foto: Emiel Muijderman
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
Download onze app
