'Weggecijferd. Teruggevochten.' Dat is de titel van zowel een boek als een expositie waarin de slachtoffers van de toeslagenaffaire een gezicht krijgen. Zaterdagmiddag landde de reizende tentoonstelling met foto's van Bert Teunissen op het plein voor het stadhuis in Hengelo. Onafhankelijk Kamerlid Pieter Omtzigt uit Enschede en de Hengelose oud-wethouder Mariska ten Heuw (SP) verrichtten de opening.
Dat deden ze door stukken papier met daarop nummers weg te halen, waarachter de gezichten van gedupeerden schuilgingen. Het boek telt honderd gezinnen of alleenstaande ouders; voor de tentoonstelling zijn er acht uitgekozen. Hieronder geen mensen uit Twente overigens. Niet dat deze regio geen slachtoffers telt. Ten Heuw kent de getallen: "Het leek de eerste tijd alsof de affaire zich alleen buiten onze regio afspeelde, inmiddels weten we dat het ook hier gaat om grote getallen: 170 in Hengelo, 140 in Almelo en meer dan 400 in Enschede."
De nummers op de stukken papier corresponderen met de duizenden dossiers van mensen die onterecht het predikaat 'fraudeur' kregen en nu al jaren vechten voor recht en genoegdoening. Sommigen verloren letterlijk huis en haard, een groot aantal zag kinderen uit huis geplaatst worden. Ten Heuw: "Door die nummers weg te halen, geven we deze slachtoffers hun gezicht terug. Want daar gaat het hier uiteindelijk om: mensen." De in Almere woonachtige fotograaf kon helaas niet aanwezig zijn bij de opening. Ten Heuw: "Da's extra jammer omdat hij lesgeeft aan de AKI in Enschede."
Tientallen mensen waren zaterdagmiddag afgekomen op de opening. De expositie was georganiseerd door de SP, de partij waarvoor Ten Heuw liefst twaalf jaar wethouder was. In de beginjaren van haar wethouderschap woonde die andere spreker, Pieter Omtzigt, ook in Hengelo. Mede door toedoen van Omtzigt en Mariska ten Heuws partijgenoot en SP-Kamerlid Renske Leijten is de toeslagenaffaire in 2019 aan het licht gekomen.
Het inmiddels al jaren in Enschede woonachtige kamerlid is iets later dan afgesproken aanwezig, maar hij blijkt een redelijk excuus te hebben. Hij lacht: "Ik moest een wedstrijd fluiten en mijn eigen team stond voor. Dan geeft het geen pas om vroeg af te fluiten. Dat geeft rare publiciteit."
In zijn toespraak blikt Omtzigt terug op de afgelopen jaren: "We hebben ons tot 2019 niet gerealiseerd wat er zich afspeelde achter zoveel voordeuren. Daarna kwam de pijnlijke gewaarwording. Wij vertelden iedereen in de wereld altijd dat het hier in Nederland zo goed gaat en toen kwam deze ellende aan het licht in onze eigen achtertuin." Hij heeft het over een 'disfunctioneel systeem'.
Artikel gaat verder onder de foto.
Anno 2023 is er nog te weinig veranderd, zegt Omzigt: "Ik had, nu twee jaar na de val van het toenmalige kabinet, graag willen zeggen: nou, we zijn aardig op weg, maar nu hebben we te kampen met een disfunctionele hersteloperatie. Dat is net zo'n grote puinzooi aan het worden als hoe we al die jaren met de toeslagen zijn omgegaan. Dat is overigens niet de schuld van al de mensen die bij de Belastingdienst hun uiterste best doen om het op te lossen, maar dat is vanwege het snel in elkaar knutselen op het Catshuis van een regeling die niet werkt."
In het huidige tempo zouden de laatste toeslagenouders pas tegen 2027 zijn geholpen. Staatssecretaris Aukje de Vries stelt die ambitie nu bij, maakte ze gisteren bekend: in het eerste kwartaal van 2025 moet 90 procent van de melders te horen hebben gekregen of zij bovenop de Catshuisvergoeding van 30.000 euro nog meer schade vergoed zouden moeten krijgen. De laatste 10 procent moet een half jaar later zijn beoordeeld.